Lazarus staat op | Woeste stormen en een zachte bries

Woeste stormen en een zachte bries – PopUpGedachte vrijdag 10 juni 2022

Gisteren stuurde hij een bericht vanuit Zagreb, een jongen met een huizenhoog trauma, alleen en op de vlucht. Ik had hem ontmoet in Bosnië, nu had hij de grensoversteek naar Kroatië gehaald. Met een aantal anderen, maar die waren doorgereisd. Weer was hij alleen. De grens wordt streng bewaakt tegen elke vorm van irreguliere oversteek, dat moet voorkomen dat mensen asiel gaan aanvragen in Europa. Maar waterdicht wordt het nooit, onmenselijk wel. Dat wel.
Hij was in Zagreb, bang, hongerig en platzak. Via social media was er een vriendin van een vriendin, terwijl ik bij de kapper zat probeerde ik de twee elkaar te laten vinden op een busstation in de grote stad. Gekke gewaarwording, maar zo gaat het dan blijkbaar. Dan krijg ik een foto van hem met een zak verse luxe broodjes en een dankbaarheidssmiley. Ze hebben elkaar niet gesproken, er keken teveel mensen. In Zagreb ben je zomaar medeplichtig aan mensensmokkel als je iemand helpt die illegaal de grens is overgestoken om gebruik te maken van het uiterste legale recht om asiel aan te vragen. Nog niet in Zagreb, hoopt hij. Want dan is je kans nihil, nog even doorreizen.

Het is een speldenprikje. Vrienden en bekenden doen dit soort dingen on a grand scale, maar het moment voelde voor hem even als een zachte koelte in de dodelijk beangstigende stormen van het leven. Ik lees daar vandaag over, hoe in het Oudtestamentische verhaal van de profeet Elia God verschijnt. Fascinerend wel, hoe dat gaat. Elia is depressief over zijn taak, alleen, moe, bang en is de woestijn ingetrokken naar de berg Horeb, de Godsberg. En dan staat er dit:

“Toen Elia bij de berg Horeb ging hij een grot binnen en overnachtte daar. Toen kwam het woord van de Heer tot hem: Ga naar buiten en treed voor de Heer op de berg. Toen trok de Heer voorbij. Voor de Heer uit ging een zware storm, die bergen deed splijten en rotsen verbrijzelde. Maar de Heer was niet in de storm. Op de storm volgde een aardbeving. Maar ook in de aardbeving was de Heer niet. Op de aardbeving volgde vuur. Maar ook in het vuur was de Heer niet. Op het vuur volgde het suizen van een zachte bries. Zodra Elia dit hoorde, bedekte hij zijn gezicht met zijn mantel, ging naar buiten en bleef staan aan de ingang van de grot. En toen klonk er een stem die hem vroeg: Wat doet gij hier, Elia?”

Wat gebeurt hier? Het opgebouwde refrein is ‘de Heer was niet in dit’,  ‘de Heer was niet in dat’. Ik heb ooit in een onmogelijke zware storm in een tentje op een berg gelegen, nou beter dat je dan ook maar niet naar buiten komt. Ik zou ook blijven zitten als ik Elia was. Dat je dan met de zachte bries komt kijken of er misschien ook leven mogelijk is, kan ik me levendig voorstellen. Punt is dat de vernietiging niet de Eeuwige is. Dat echter het inbreken van God in de wereld gepaard gaat met allerlei chaos, dat kan, dat zal. Jezus van Nazareth zelf was geen geweldenaar, zijn aanwezigheid was als een verkoelende bries voor hen die buitengesloten en kromgebogen waren. Maar er ontstaat rondom hem wel allerlei ontwrichting; zodanig dat men niets anders weet te bedenken dan hem zo snel mogelijk executeren.

Als de Eeuwige inbreekt, is het met een zachte bries – maar dat er chaos, ontwrichting, trauma en pijn ook plaatsvindt, heeft soms zomaar te maken met het contrast tussen het leven dat we leven en het goede van de Eeuwige. Soms kan de stem van een kind ons met een schok tot de ontdekking brengen dat er iets grondig systematisch mis is – dat is niet gewelddadig van het kind, maar de storm is er niet minder om.

In de chaotische omstandigheden aan de grenzen van Europa vind ik steeds weer het suizen van een zachte bries – in de pijnlijke discussies in Nederland is het soms zoeken, maar is het ook altijd te vinden. En dan eigenlijk vooral als je ze aangaat, hoe moeilijk ook – en de verbinding zoekt. Als Elia die door de woestijn loopt. Van buiten lijkt het alleen maar storm en bliksem, maar wie wacht, aanwezig is, luistert, die komt zomaar het suizen van een zachte koelte op het spoor – dat is het moment om naar buiten te treden, contact te maken en te vertellen wat er op je hart ligt.

Tot zover vandaag even. Ik wens je dat suizen van een zachte bries om je oren en in je hart, zo af en toe waar nodig. En dat we het herkennen en verwachten. Een hele goede vrijdag gewenst, maandag weer een nieuwe Popupgedachte – en voor nu: vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.