Leon de Winter in 'Adieu God?': 'Bijbelverhalen onovertroffen literatuur'

“Mijn vader nam trouw deel aan alle rituelen van het joodse geloof, terwijl mijn moeder er juist heel kritisch tegenover stond", blikt Leon de Winter terug op zijn jeugd. "Met hem gingen mijn broers en ik op zaterdag mee naar de synagoge. Naar zijn persoonlijke geloof heb ik mijn vader nooit gevraagd; hij overleed al toen ik 11 jaar oud was. Zelf kan ik me niet herinneren dat ik ooit in traditionele zin gelovig was.”

Wat wilde u als kind worden?
“Mijn ouders wilden dat ik een beroep zou uitoefenen dat in hoog aanzien stond: advocaat. Als kind wilde ik dat dus ook heel lang. Maar in mijn puberteit koos ik voor de filmacademie; in de ogen van mijn moeder een onbegrijpelijke keuze zonder toekomstmogelijkheden. Maar ik heb mijn hart en ambitie gevolgd.”

Wat is uw favoriete Bijbelverhaal? 
“Dat zijn er veel, want ik zie de Bijbelse verhalen als onovertroffen literatuur. Ik ben diep geroerd door het verhaal van Mozes die op de berg in gesprek is met God en Hem wil zien. In het voorbijgaan laat Hij even zijn rug zien; waarmee Hij zich niet alleen afwendt, maar zich ook kwetsbaar toont. Heel ontroerend!”

Welk historisch moment had u graag willen meemaken? 
“Het aannemen van de VN-resolutie in 1947 die de oprichting van de staat Israël mogelijk maakte. Terwijl de as van de Tweede Wereldoorlog nog nasmeulde, konden Joden terugkeren naar de streken waar hun traditie begonnen was.”

Mozes' ontmoeting met God ontroert me

Wat doet u op uw eerste dag als baas van Nederland? 
“Op die dag neem ik een hele lijst maatregelen, waarvan ik er twee noem. Iedere gedupeerde van de aardbevingen in Groningen krijgt een bedrag tussen 5 ton en een miljoen euro, om in alle rust een nieuw bestaan op te bouwen. En ik trek meteen alle stikstofmaatregelen in. Het ‘probleem’ dat die maatregelen moeten oplossen, bestaat helemaal niet. Als ik om me heen kijk, zie ik overal bloeiende natuur.”

Denkt u weleens aan de dood? 
“Ik wil er niet over nadenken dat er een einde komt aan alle wonderlijke dingen die ik mag beleven. En of er hierna iets komt? Daar kunnen we ons geen voorstelling van maken. Tenzij ons begrip van de werkelijkheid ernstig tekortschiet, lijkt me die kans heel klein.”

Waar staat de mooiste kerk? 
“Ik was onder de indruk van een Christusbeeld in de St. Ludgerikerk in Münster. Het verloor in 1944 zijn armen door een bombardement. Een beeld met een sterke symboliek, omdat het ons de opdracht geeft om zelf Jezus’ armen te zijn.”

Adieu God?

Maandag 14 november, 23.49 uur, NPO 2