Trauma door de kerk? Laten we het blijven benoemen en luisteren
Soms zijn er van die verhalen waar je als gelovige niets op hebt te zeggen, over manipulatie en uitsluiting in de kerk. Maar juist die verhalen verdienen het om naar te luisteren, zegt Marieta.
Deze week begint weer voor Maartje*. Maartje heeft een weekend lang nagedacht over alles wat ze las in de krant. Over hoe er geworsteld werd in de kerk met het homo-huwelijk. Hoe er binnen de PKN een taalspel ontstond over de woorden ‘zegenen’ en ‘inzegenen’. Het grootste kerkgenootschap van Nederland besloot dat er een formeel onderscheid moest blijven bestaan tussen het homohuwelijk en het heterohuwelijk, hoewel het gelijkwaardig was (snap jij het nog?). Maartje dacht er hoofdschuddend aan terug.
Verdrietig werd ze van het bericht over de studiedag over homoseksualiteit die werd gehouden door de theologische universiteiten van Kampen en Apeldoorn (waar de vrijgemaakt en nederlands-gereformeerde dominees vandaan komen). Daar sprak een moeder over de suïcidale gevoelens van haar lesbische dochter, veroorzaakt door de onveiligheid in de kerk. Daar sprak Kristi over alle homo’s die een trauma hadden opgelopen in de kerk.
De woorden bleven maar terugkomen in Maartjes hoofd. Nog steeds was er niets veranderd. En ze wist: het was goed geweest om afscheid te nemen van haar kerk, van haar geloof toen ze ontdekte dat ze op meisjes viel.
Kerk een onveilige plek
Dit is ook het begin van de week voor Natasja en Mariëlle, twee zussen die samen een boek schreven: Zwemmen of verdrinken. Dit weekend met een interview in de Telegraaf. De zussen groeiden op in de voorloper van de City Life Church. In hun boek beschrijven ze hoe de kerk langzaam maar zeker een onveilige plek werd door allerlei regels. Hield je ze, dan werd je beloond. Brak je ze, dan werd je bestraft. Van het zakgeld van de krantenwijk ging een tiende naar der kerk. Nadat Natasja’s tienervriendje bij de kerkleider opbiechtte dat ze seks hadden gehad, noemde haar vader haar een hoer. Haar ouders kozen voor de kerk, niet voor haar. Voor Natasja een reden om uit huis te gaan zodra het kon.
Haar zus stelde in de kerk te kritische vragen, ook iets dat niet op prijs werd gesteld: ze werd uit het dansteam van de kerk gezet. Hun ervaringen staan in het boek, waarmee ze anderen willen inspireren en moed willen geven. Om te laten zien dat je je kunt ontworstelen aan indoctrinatie en manipulatie.
Stilzwijgen
Dit is ook het begin van mijn week. Een week waarin ik elke dag weer verhalen op Lazarus wil plaatsen die inspireren, die laten zien hoe het geloof in God je inzichten, veiligheid, zachtheid en kracht kan geven. Daar geloof ik in, daar sta ik voor.
Maar deze maandagochtend besef ik opnieuw dat ik dat kan omdat ik geen Maartje, Natasja of Mariëlle ben. Niemand heeft mij vanuit de kerk gezegd dat ik niet mocht zijn wie ik ben. Niemand heeft mij de inzegening van mijn huwelijk ontzegd. En ik ben niet getraumatiseerd door mijn kerk of het gelovige gezin waarin in opgroeide.
Het zijn verdrietige verhalen die Maartje, Natasja en Mariëlle ons vertellen. Verhalen die in christelijke kringen stilzwijgend worden aangehoord. Soms met verbeten boosheid omdat de ‘vuile was’ wordt buiten gehangen, soms vanuit diepe machteloosheid en schaamte. Soms worden ze ook botweg ontkend.
Ik weet ook nooit zo goed wat ik ermee moet, met deze verhalen. Er is namelijk niks inspirerends of moois aan, ik voel alleen maar schaamte. Toch wil ik ze vandaag noemen. Om de simpele reden dat luisteren naar deze verhalen van teleurstelling, verdriet en misbruik en het benoemen ervan in ieder geval een beetje recht doet aan al die mensen die gehavend zijn en de kerk hebben verlaten.
*Maartje is fictief en samengesteld uit gesprekken van lhbt’ers.
Geschreven door
Marieta van Driel