Maria Wienen: 'Mijn vader zou mijn vader niet zijn als hij nu opgeeft’

Ze twijfelde of ze mee wilde doen aan dit interview. Want Maria zet zichzelf niet graag op de kaart als ‘de dochter van’. “Het is de functie van mijn vader en dat zegt niets over mij. Maar ik ben heel trots op mijn vader, dus ik doe het toch.” Maria weet bijna niet beter dan dat haar vader, Jos Wienen, burgemeester is. “Ik was 7 jaar toen we van Ridderkerk naar Katwijk verhuisden. In Ridderkerk was mijn vader wethouder, in Katwijk werd hij burgemeester. Ik snapte het verschil niet. Ik vond het vooral leuk dat ik een nieuwe kamer kreeg.”

Bord leeg

In Katwijk wordt Maria regelmatig herkend als ‘dochter van’. “Toen ik een keer uit de klas werd gestuurd omdat ik te veel had gekletst, zei mijn leraar: ‘Alleen maar omdat je de dochter van de burgemeester bent, betekent niet dat je je zo kan gedragen in de klas’. Ik was zo boos! Het had in mijn ogen totaal niets met elkaar te maken.” Het levert soms ook grappige situaties op. “De oma van een vriendin zei: ‘Je moet wel leren om je bord leeg te eten, stel je voor dat je een keer bij de burgemeester aan tafel zit!’ Dat zat ze natuurlijk geregeld, dus kon ze antwoorden: ‘Nou oma, bij de burgemeester thuis gaan de borden ook niet altijd leeg’.”

Als Maria tiener is, ziet ze steeds meer verschil tussen haar vader en andere vaders. “Het kwam wel eens voor dat ik na een avond in de kroeg om 2 uur ’s nachts thuiskwam en mijn vader nog aan het werk was. Dan dronken we samen een kop thee en bespraken we de dag. Mijn vader kan goed schakelen – hij legt zijn werk naast zich neer en heeft volledige aandacht voor mij. Die eigenschap waardeer ik in hem. Mijn vader is heel wijs, heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel en is ontzettend integer. Als ik een vraag heb, kan ik altijd bij hem terecht. Toen ik voor een geschiedenisopdracht het Tweede Vaticaans Concilie in een paar zinnen moest uitleggen, kwam hij aanlopen met zeven dikke boeken. ‘Wat wil je weten?'"

Eieren op de ramen

Als een burgemeester in de spotlight staat, wat in Katwijk zeker het geval was, zorgt dat ook voor negatieve geluiden. “Ons huis is weleens bekogeld met eieren. Er hing ook een keer toiletpapier in onze bomen. Mijn ouders reageerden altijd vrij nuchter. Mijn vader heeft een olifantshuid en kan nare opmerkingen makkelijk van zich af laten glijden. Toen er ’s nachts een baksteen door de ruit werd gegooid – gelukkig niet in één van de slaapkamers – besefte ik dat het ook heel anders af had kunnen lopen. Ik begrijp nog steeds niet waarom mensen de persoon niet van de functie kunnen loskoppelen. Ik vind het belachelijk dat mensen in hun privéleven worden aangevallen op het werk dat ze doen. Het is niet leuk om je ramen te zemen nadat die zijn bekogeld met eieren, maar dat is van een heel andere categorie dan doodsbedreigingen. Ik heb het idee dat het er tegenwoordig steeds feller aan toe gaat.”

‘Het is vrij bizar om te beseffen dat er mensen zijn die hem dood willen om wat hij doet’

Maria doelt op de bedreigingen die haar vader als burgemeester van Haarlem krijgt. Justitie wil niet zeggen uit welke hoek die bedreigingen komen. Sinds september wordt hij voortdurend beveiligd. “Voor mijn studie zat ik een tijdje in het buitenland. Toen ik tijdens een college op NOS las dat het gemeentehuis van Haarlem zwaar werd bewaakt, schrok ik zo erg! Via de app hoorde ik dat het ging om voorzorgsmaatregelen. Sindsdien heb ik een Google Alert aangezet op mijn vaders naam. Dat klinkt misschien gek, maar ik wilde er wel iets van meekrijgen. Mijn vader wil ons er niet te veel mee belasten.”

Hoge prijs

“Mijn vader betaalt een hoge prijs voor zijn werk. Hij wordt belemmerd in zijn mens-zijn. Het doet me wel echt wat om mijn vader op deze manier mee te maken. Het is vrij bizar om te beseffen dat er mensen zijn die hem dood willen om wat hij doet. Ik heb hem gevraagd om voorzichtig te doen. Dan antwoordt hij dat hij nog nooit zo veilig is geweest als nu. Dat zegt hij om ons gerust te stellen. Mijn vader is nuchter en principieel, een CDA’er in hart en nieren. Hij staat voor de waardes die hij belangrijk vindt en probeert het goede te doen, ongeacht de omstandigheden. Ook als het erop aankomt. Dat inspireert mij. Het maakt hem zo’n goede bestuurder.

Af en toe een grapje

Tegelijkertijd word ik er ook verdrietig van en denk ik: dit is wel jouw leven. Hij woont al een half jaar niet meer in zijn eigen huis en als ik hem zie, is er bewaking bij. Het is krachtig hoe hij ermee omgaat, maar ik zou heel erg iets anders voor hem willen. Mijn vader zou mijn vader niet zijn, als hij nu opgeeft. Zijn nuchterheid heeft uitwerking op ons als gezin. Toen mijn vader in een interview zei: ‘Voor intimidatie wijk ik niet’, zei mijn broer daarover: ‘Terugkijkend op mijn pubertijd kan ik dat bevestigen.’ Af en toe een grapje geeft lucht. Daarnaast geeft het rust om ervoor te bidden. Ik vind het mooi dat mijn vader heel erg vertrouwt op God, ook in deze eenzame situatie.”

Stilgezet

Of ze zelf ooit de politiek in zou gaan? “Ik vind het heel interessant en belangrijk, maar denk niet dat ik geschikt zou zijn voor de politiek. Dat spel is niks voor mij. Ik moet vaak even goed nadenken voordat ik mijn punt duidelijk kan maken. Toen ik voor mijn studie culturele antropologie in Marokko was, vroeg mijn gastmoeder wat het doel is van mijn leven. Ik antwoordde dat ik iets zou willen bijdragen aan een meer rechtvaardige wereld. Toen ik vroeg naar haar doel, zei ze: ‘To sleep good, to eat good’. Daar zat ik dan met mijn grote, idealistische antwoord. Ze leerde me om met de dag te leven en te omarmen wat je hebt. Juist nu kan ik dat toepassen. Ik zie mijn vader de laatste tijd vaker en bel regelmatig met hem. Omdat we even zijn stilgezet, is het voor mij weer heel duidelijk geworden hoe belangrijk familie is.”

Lees hier ook het verhaal van Melliena. Haar vader kreeg een herseninfarct. "Hij was heel flamboyant en deed tien dingen tegelijk. Nu is hij rustiger geworden en neemt hij ook minder initiatief."