‘Negers met loftrompet’ en ‘joden met ster’ uit Liedboek?

Dominee Tom Mikkers wil dat het lied ‘Jeruzalem, mijn Vaderstad’ wordt geschrapt uit het Liedboek voor de Kerken. Zaterdagavond legt Mikkers in EO Live (NPO Radio 5) uit waarom herschrijven volgens hem niet goed genoeg meer is. "Het is nu echt tijd voor verandering." 

‘De negers met hun loftrompet, de joden met hun ster.’ Het zijn regels uit lied 737 van het in 2013 gepresenteerde liedboek. Het lied ‘Jeruzalem, Mijn Vaderstad’ maakte eerder de tongen los, maar nu is het echt hoog tijd dat het verwijderd wordt. "We leven nu in een andere tijd dan toen dit lied geschreven werd, en het is echt tijd voor verandering," vindt Tom Mikkers. “Herschrijven van de desbetreffende strofe is daarom gewoon niet goed genoeg meer." 

(Tekst loopt door onder de foto.)

Het is niet voor het eerst dat het desbetreffende lied tot discussies leidt. Ook in 2016 barstte de discussie los. Vreemd genoeg is het lied vier jaar later nog steeds ongewijzigd in het liedboek te vinden. Volgens Mikkers heeft dat te maken met het idee achter het liedboek. Dat houdt in dat je niet elk jaar met een update hoeft te komen.

Wat bedoelde dichter Willem Barnard?

“Kerken verschuilen zich achter de formele afspraken rond het liedboek, maar ik vind het dat echt te gemakkelijk en ook gênant," zegt Mikkers. "Deze week kwam de 'Dikke Van Dale' wel met aanpassingen rond het n-woord nadat taalexpert Wim Daniels hierover had geschreven. Daar kan het wel”.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Het lied werd decennia geleden geschreven door de dichter Willem Barnard (1920 – 2010) en wordt sindsdien regelmatig gezongen in kerkdiensten. De strofe met 'negers met hun loftrompet' en 'joden met hun ster' was door Barnard bedoeld als een navertelling van de oorspronkelijke tekst waarin het gaat om gezegende heiligen.

Willem Barnard probeerde zo de eeuwen te overbruggen en het lied dichter bij de tijdgeest te brengen. Waarschijnlijk met de beste bedoelingen heeft hij zich hier bediend van beelden en woorden waarvan je – zeker tegen het licht van het felle anti-racismedebat – niet anders kunt dan concluderen dat we hiervan af moeten, vindt Mikkers.

PKN-scriba De Reuver wil gesprek

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) wil in gesprek met de groepen over wie het gaat. "We moeten niet nu als witte mensen over dat lied gaan beslissen of het schrappen. Beter is er een goed gesprek over te voeren met hen die het aangaat, mensen met een donkere huidskleur en joden. Wat vinden zij ervan dat we dit zingen? Als zij zeggen dat ze het kwetsend vinden, moeten we het niet meer zingen." Aldus PKN-scriba René de Reuver in het Nederlands Dagblad.