Overstappen van kerk: 'Welke is beter?'

Ik denk terug aan de hervormde dorpskerk uit mijn jeugd. In ons dorp was je ofwel gereformeerd, ofwel hervormd. Ik zat met mijn eigen klasgenoten in de kerk, naast de meester en de juf en ook de bakker en de schilder. Men wist veel van elkaar, vaak te veel. Over iedereen kon wel een smeuïg verhaal worden opgediend. Je zong samen met mensen die je doordeweeks niet kon uitstaan, je deelde brood en wijn met de melkboer die je maandag weer een poot uitdraaide. Een nietsontziend realisme.

Het maakte dat veranderingen uiterst moeizaam gingen. Er is oeverloos gepraat over het zingen van andere liederen naast psalmen-oud-berijmd en de eenige gezangen. Tergend trage processen: iets te ver voor de troepen uit werd niet gewaardeerd. Stak je kop net boven het maaiveld uit, dan werd je omlaag getrokken.

Nee, dan de snelgroeiende evangelische gemeente uit mijn tienertijd. Daar zongen ze wel nieuwe liederen (elk jaar kwamen er twintig bij) met een band. Ik vond er bezieling, het was jong en vrij. Ze hadden iets wat mijn hervormde kerk miste: de Geest (dit is letterlijk tegen me gezegd). Het was een streekkerk: mensen zagen elkaar alleen tijdens de zondagse dienst. En dan is het een stuk makkelijker om allesverhullend idealistisch te zijn. Iedereen ‘in de Heer’, iedereen ‘Geestvervuld’. Hoe heerlijk: elke zondag een conferentiegevoel en we zien elkaar pas weer volgende week.

Nu heb ik een open vraag: wat is nu eigenlijk beter? Soms is het fijn om idealistisch te zijn en te willen uitstijgen boven de realiteit. Anderzijds liep de evangeliegemeente uit mijn tienertijd zo met het hoofd in de wolken, dat ze niet doorhad wat er in het gewone gemeenteleven gebeurde. En terwijl de hervormde dorpskerk nog steeds bij elkaar is, is de evangelische gemeente van mijn tienertijd als een clusterbom uit elkaar gespat. Dat is de nietsontziende realiteit.