Alles gaat voorbij, wij ook

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Alles gaat voorbij, wij ook – PopUpGedachte 5 juni 2018

De zekerheden van het leven, schreef Pádraig Ó Tuama, de Ierse dichter. ‘Dat je wordt geboren en dat je sterft. Dat je soms voldoende liefde geeft. En soms niet. Dat je moe wordt ooit.’ Hij eindigt de poëtische opsomming met: ‘Dat dingen nu eenmaal veranderen voor je sterft, en je sterft sowieso. Dus zou je net zo goed kunnen gaan leven, zou je net zo goed kunnen gaan liefhebben, zou je net zo goed kunnen liefhebben. Goed kunnen liefhebben.’

Het zijn wat dramatische woorden, maar dat mag natuurlijk als je dichter bent. Je bent als dichter altijd iets dichter bij het leven en de dood. Niet elke dichter, maar deze wel. Waar gewone mensen als jij en ik excelletjes invullen, plannen maken, rekeningen versturen en ontvangen, zweeft zo’n dichter er wat boven of ver onder, beneveld of juist super helder – en vangt hij of zij zwevende waarheden en zet ze op papier. Zwevende waarheden die in ons achterhoofd best wel aanwezig zijn, maar latent. Want je kunt nou eenmaal niet de hele dag bezig zijn met je grote opdracht in het leven. Er liggen daarvoor veel te veel kleine opdrachtjes en die kosten hoofdbrekens genoeg.

Shakespeare schreef dit over de taak van de dichter: ‘The poet’s eye, in frantic frenzy rolling, looks up from heaven to earth and earth to heaven, and as imagination bodies forth the things formerly unknown, the poets pen turns them to shape and gives to airy nothing a local habitation and a name’. Oude grootse zinnen, maar dat de dichter hemel en aarde beschouwt en dan vage gevoelens en zwevende werkelijkheden een plek geeft door ze vast te pinnen in woorden en beschikbaar te maken voor de geesten van andere mensen, zodat zij kunnen zeggen: nu je het zegt, dat is waar ook.

Die oude Bijbelse boeken zijn dit soort pogingen veelal. Pogingen om de ongrijpbare werkelijkheid een lokale woonplaats te geven en er een naam aan te geven zodat we ermee kunnen werken. En we weten wat goed is, wat schoon is en zinvol, wat kwaad is en onrecht en wat onvermijdelijk is. Dit schrijft de dichter van een Psalm vanochtend, een liedschrijver in een vanzelfsprekend-religieuze context: ‘Duizend jaar zijn in uw ogen als de dag van gisteren die voorbij is, niet meer dan een wake in de nacht. Ons leven duurt maar zeventig jaren, Of zijn we krachtig, tachtig jaar. Het meeste daarvan is nog onheil en jammer, Want de verzwakking komt snel, en dan vlieden we heen.’ Als iemand die op een bergtop zit en weet dat de stenen de tand des tijds zullen doorstaan en al generaties wandelaars hebben langs zien komen en vertrekken. En dat jijzelf ook één van hen bent.

De dichter bidt dan vervolgens om een gelukkig leven, maar mijns inziens is het stilstaan bij de korte tijd en de eenvoud van het leven en het onder ogen kunnen zien al een vorm van verlossing. Grootse en meeslepende dingen doen zou natuurlijk tof zijn en mijn generatie heeft geleerd – ik weet eigenlijk niet van wie – dat bijna alles mogelijk is als we maar willen. Onze leerlingenvereniging op de middelbare school heette zo, weet ik nog: nivolar: nil volentibus arduum. Niets is onmogelijk voor hen die willen. Dat soort bullshit zou verboden moeten worden, als het niet zo contraproductief zou zijn om het te verbieden – we zouden er alleen maar meer in gaan geloven.

Niet alleen ons leven is kort volgens de poëten van de Joodse religie, maar ook deze fase van de aarde zelf. Petrus schrijft dat de elementen brandende in vuur zullen vergaan ‘maar volgens zijn belofte verwachten wij nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid zal wonen. In deze verwach­ting, geliefden, moet gij u beijveren onbevlekt en onberis­pelijk voor Hem te verschij­nen, in vrede met God.’

Het is dus niet zo dat de aarde verdwijnt, maar dat de shit en het onrecht zal verdwijnen en de aarde herboren uit de as zal herrijzen. Hartstikke mythisch allemaal, maar het kan ook een troost zijn voor wie zich druk maakt over het onrecht en hoe het ongehinderd de gang lijkt te kunnen gaan. Je moet maar net geloven natuurlijk dat het uiteindelijk van korte duur zal blijken, die manier van leven, maar áls je het gelooft helpt het wel om zelf steeds weer te pogen om rechtvaardigheid op bijna naïeve wijze te omhelzen. Dat is mijns inziens ook de reden dat Jezus vanochtend tegen de religieuze leiders die hem komen testen met een vraag of je aan de bezetter nou belasting mag betalen als rechtgeaarde Jood, zegt: geef me eens een munt? Van wie is die kop die hier op dit ding blinkt? Van de keizer? Mooi, geef dit dan maar aan hem terug en je ziel en lijf aan de heer der wereld. Die keizer met zijn macht gaat namelijk voorbij. Maar wat jij doet met je hart en met je ziel heeft eeuwigheidswaarde, in deze fase van de wereld of de volgende. Wat dat ook moge betekenen.

Heb het goed vandaag. Morgen komt er weer een nieuwe dag. Of niet.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95

BewarenBewaren