De wijsheid vertrouwt je niet zomaar

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

De wijsheid vertrouwt je niet zomaar – PopUpGedachte woensdag 27 februari 2019

Op tafel staat een bos tulpen. Van die expliciete eenduidige kleuren. De simpelheid zelve. Ik weet niet eens hoe we eraan komen, vast niet onze eigen keuze. Maar gegeven bloemen zetten we graag op tafel. En zo’n tulp heeft iets dommigs over zich, al spijt het me voor die bloem dat ik dat zeg. En valt er heel wat op af te dingen. De stamper is geraffineerd, ze bestaan ook in allerlei soorten, en meer dingen die ter verdediging van haar mogelijke complexiteit zijn aan te voeren. Maar vandaag en vanochtend vroeg vind ik ze vooral simpel. Recht door zee. What you see is what you get. Één kleur, rechte steel, bloem gaat open, zal even mooi staan te zijn en dan verdwijnt ze. Ingewikkelder wordt het niet. Gewoon zorgen dat ze water heeft, dat de temperatuur een beetje oké is en dan opent ze zich voor je. Zonder morren.

Het schijnt met de wijsheid anders te zijn, lees ik vanochtend in een van de ‘bijboeken’ van de Bijbel. Een apocrief werk dat de selectie net niet heeft gehaald en volgens een van mijn professoren daarom ten onrechte verguisd werd, terwijl het zou opgehemeld worden als bijna-bijbelboek, in tegenstelling tot het vele andere aan soort van wijsheid dat rondzwerft in de wereld. Dit staat er:

De wijsheid verhoogt de eer van haar kinderen
en is wie haar zoekt tot steun.
Wie haar bemint bemint het leven,
wie haar in alle vroegte zoekt wordt van vreugde vervuld.

Nou, dat in alle vroegte zit dan wel snor. Het kan vroeger hoor. De monniken stonden dan ook echt middenin de nacht op, maar we doen ons best zo in de ochtend.

‘Wie naar haar luistert zal rechtspreken over de volken.’ Hmm, dat doen we ook wel zonder. Op Twitter, in de kroeg, waar dan ook. Tóch? Oordelen, rechtspreken, alsof we de mens de maat kunnen nemen. Maar goed, wie wijsheid bezit, zegt dan ook iets zinnigs misschien. Maar dan staat er iets over de manier waarop we wijsheid eigen maken:

‘In het begin brengt zij hem op een kronkelige weg,
ze wekt angst en ontzetting in hem.
Ze pijnigt hem met haar onderricht,
totdat ze vertrouwen in hem stelt;
ze beproeft hem met haar voorschriften.
Maar dan brengt zij hem op de rechte weg,
ze zal hem vreugde schenken en verborgen dingen onthullen.
Als hij afdwaalt laat ze hem achter,
zodat hij ten val komt.’

Het is nogal een typje, die wijsheid. Hard to get. Geen tulp op tafel. Je moet er dwars doorheen en met schrammen en bulten haar verwerven. Wie meent dat er wijsheid van hem of haar gevraagd wordt, loopt schrammen en bulten op. Hoe dan? Onwillekeurig moet ik denken aan gisteravond. Een buurman die totaal door het lint ging. Drank en drugs vermoed ik, sloeg in op vrouw en kinderen, op huisraad, op de fietsen buiten.

Ik naar buiten, andere buren naar buiten, politie bellen. Hem aanspreken. In de buurt komen, maar niet te dicht in de buurt. Niet uitdagen, niet laten uitdagen ook. Als hij je een te harde duw geeft, niet laten verleiden om boos te worden. En iedereen doet het, iedereen die er omheen staat, verdraagt de beledigingen. Komt dichtbij om de grootste woede te controleren, maar blijft ver genoeg af om niet de ongeremde woede te voeden. Te dichtbij is niet wijs, te veraf ook niet.

En het gaat onder je huid zitten. Het trilt in de benen en je wilde eigenlijk … ‘In het begin brengt de wijsheid je op een kronkelige weg, ze wekt angst’ Het ís angstig zo’n confrontatie. Ze pijnigt hem met haar onderricht. ‘Niet teveel doen, niet te weinig doen’ Lastig genoeg. ‘Ze beproeft hem met haar voorschriften, totdat ze vertrouwen in iemand stelt.’ De wijsheid is hard to get. Maar als je dan je overgegeven hebt aan haar, dan brengt ze je op een rechte weg, brengt vreugde en onthult verborgen dingen. Niet afdwalen, want dan raak je haar zo weer kwijt. Voordeel is dat je het wel zult merken, want je stoot je neus, sowieso.

Wijsheid is geen tulp in de vaas. Ze is eerder een bonsaiboompje. Of een ander ingewikkeld plantje. Je moet het maar net willen. Maar dan laat ze zich ook zien. En brengt diepte aan. Op de wijsheid dan maar vandaag.

PopUpGedachte  direct op je telefoon om 7u? Dat werkt zo: 1) sla +31 6 39495508 op in je telefoonboek als ‘PopUpGedachte’ 2) App of sms POPUP AAN naar dat nummer. Volgende ochtend om 7u een berichtje.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95