‘Gedenk, o Heer, mijn scheepje is zo klein en uw zee zo groot’

De wind giert, elke nieuw golf maakt reddingsschip Sea-Watch 3 kleiner en kwetsbaarder. Angst in de ogen van de gasten. Rob, vrijwilliger in de vluchtelingencrisis, is aan boord en denkt tijdens deze barre tocht terug aan een gebed uit zijn jeugd.

Aan boord van Reddingschip SeaWatch3 – Middellandse Zee – 30 nautische mijlen uit de Libische kust – januari 2019

Grijze vlekjes

Ik heb er als jongetje van tien heel wat ochtenden naar liggen staren: het gebed op het schilderijtje recht boven mij – op de onderkant van het luik boven mijn slaapplek aan boord van onze zeilboot. Mijn vader had het geschilderd. Dreigende, donkere golven, een klein scheepje gevaarlijk overhellend in een zware storm. En eronder het gebed. ‘

‘Gedenk, o Heer, mijn scheepje is zo klein en uw zee zo groot’.

Ik kon me er als kind weinig bij voorstellen: water gevaarlijk? Nee, water is avontuur, water is zon en zomer, spelen, zwemmen en zeilen. Water is vakantie. Water is het paradijs.

Dertig jaar later loop ik wacht aan boord van de SeaWatch 3. Het enige reddingschip dat nog actief is in deze wateren. Ik tuur ingespannen door mijn verrekijker naar de horizon. Grijze vlekjes zoeken we. Grijze vlekjes in een blauwe wereld. Om ons heen niets dan water, golven en lucht. Rechts Europa, links Afrika.

Kinderen zullen als eerste verdrinken, sterke mannen als laatste.

Het is doodeenvoudig. Een gemist vlekje betekent het einde. Gezinnen in rubberboten die niet worden gespot,  verdwalen op zee, de benzine raakt op en uiteindelijk zal de boot zinken. De kinderen als eerste, sterke mannen als laatste. De buitenboordmotor zal de boot mee de diepte in trekken. De afgelopen vijf jaar verloren 18 duizend mensen zo hun leven. Mijn beeld van de zee en ik zijn beide volwassen geworden.

Uitputtingsslag

Voor even was het wereldnieuws – de 32 migranten aan boord van ons schip. Ze werden gered van een rubberboot op 50 km van de Libische kust. Wanhopige zielen uit Congo, Sudan en Nigeria. Europa – ons land inclusief – wilde geen ‘veilige haven’ bieden.

Na negentien dagen aan boord zijn onze gasten uitgeput. En dan komt de  storm. Twaalf mijl uit de Maltese kust krijgen we windkracht 8 en golven van vijf meter hoog te verduren. Het wordt te gevaarlijk aan dek, dus moet iedereen naar binnen. Het geloei van de scheepsmotoren, tezamen met het stampen en rollen van het schip op de golven, maken het leven aan boord tot een uitputtingsslag voor onze gasten. Met elke nieuwe golf voelt het schip kleiner en kwetsbaarder.

Mijn wacht duurt tot middernacht. Ik zit met opgetrokken knieën in het halfdonker op de metalen vloer naast een jongen uit Sudan. Hij slaapt. De ruimte helt over naar bakboord en de slapende lijven bewegen mee. De wind giert om het schip. In het metalen stapelbed voor me ligt een moeder met haar dochtertje. Zes jaar is ze. Moeder is diep weg, maar de ogen van het meisje speuren de ruimte af. De vloer helt over naar stuurboord. Ik zie angst in haar blik.

Plots ben ik weer kind en ik bid.

‘Gedenk, o Heer, mijn scheepje is zo klein en uw zee zo groot’.

Inmiddels heeft Nederland alsnog 6 van 32 mensen over wie Rob in deze blog over schrijft, opgenomen. Zij mogen in Nederland hun asielprocedure doorlopen.

Naschrift Rob: Kort na na het schrijven van deze blog raakten – op enkele uren varen van ons schip – ruim 120 migranten te water toen hun rubberboot omsloeg. ‘s Nachts eenmaal ter plaatse zochten wij naar overlevenden en lichamen, maar vonden slechts de restanten van de boot. Later die week spoelden er meer dan honderd lichamen aan op de Libische kust…

Rob Timmerman

Rob is ‘vrijwilliger in de vluchtelingencrisis’ en helpt zo’n vier maanden per jaar in de vluchtelingenopvang op de Middellandse Zee en in Zuid-Europese landen. Hier lees je hoe hij in dit werk verzeild is geraakt. Op zijn Facebook-pagina kun je volgen waar hij op dit moment mee bezig is. 

Foto boven artikel: eigendom Rob Timmerman