Wat kan je als moeder doen als je kind wordt gepest?

Marjolein is moeder van vijf kinderen, maar zit geregeld met veertien kinderen aan tafel. “Samen met mijn man run ik gezinshuis Chananja. Er gebeurt zoveel in huis en het is onmogelijk om overal te zijn. Om het weekend zijn de jongeren die we opvangen het huis uit, zodat we meer aandacht en tijd voor onze eigen kinderen hebben. We proberen één op één te leuke dingen met hen te doen, maar dat lukt niet heel vaak. Dat is misschien ook wel de reden dat we niet gelijk door hadden hoe erg Anne-Ruth gepest werd.

Tot tien tellen

Dat pesten begon al op de lagere school. “Anne-Ruth is een gevoelige meid. Ze heeft het hart op de tong en zegt alles wat ze denkt. Dat kan heel positief zijn, maar daardoor komt ze ook sneller in conflict met anderen. Toen we vanuit het westen naar het oosten verhuisden, heeft ze een assertiviteitstraining gevolgd. Niet omdat ze niet assertief genoeg was, maar juist omdat ze te assertief was. Omdat ik vrij nuchter en praktisch ben, probeerde ik haar te temperen. ‘Denk even na voordat je iets zegt’, ‘tel eerst tot tien’ en ‘probeer hen te negeren’, zei ik tegen haar. Zo hoopte ik dat ze geen doelwit meer zou vormen voor de pesters.”

Als ouders sta je toch een beetje aan de zijlijn

De pesters pakken Anne-Ruth echter niet alleen op haar karakter, maar ook op haar uiterlijk. “Jongens uit haar klas maakten knorrende geluiden als Anne-Ruth bij de kluisjes stond en scholden haar uit voor dik varken. Omdat Anne-Ruth er thuis zo open over vertelde en ze lange tijd deed alsof het haar niet boeide, had ik in eerste instantie niet door hoe erg het eigenlijk was. Totdat ze na een tijdje steeds vaker buikpijn had, niet lekker in haar vel zat en niet meer naar school wilde. We merkten dat het verder ging dan onschuldige pesterijtjes. Ik wist dat ik iets moest doen, maar voelde me tegelijkertijd ook zo machteloos. Als ouders sta je toch een beetje aan de zijlijn.”

Op de middelbare school gepest

Een tijdlang stopt het pesten, maar op de middelbare school, waar Anne-Ruth de enige christen is, gaat het gewoon weer door. “Mijn man stelde voor om naar school te gaan om te praten, maar dat wilde Anne-Ruth beslist niet. Ze was bang dat het daardoor alleen maar erger zou worden. Toen we voorstelden om naar de ouders van de pesters te stappen, zei ze dat ze dan helemaal geen leven meer had. We opperden zelfs om op zoek te gaan naar een nieuwe school. Ik was geneigd om het probleem voor Anne-Ruth op te lossen, maar besefte tegelijkertijd dat ze oud en wijs genoeg was om haar eigen grenzen aan te geven. Ik stond met mijn rug tegen de muur. Je moet je kind loslaten, hoeveel pijn het ook doet.”

Je moet je kind loslaten, hoeveel pijn het ook doet

Uiteindelijk stapt de man van Marjolein naar de mentor van Anne-Ruth. “Het gebeurde immers onder schooltijd. Het pesten stopte eventjes, maar kwam daarna weer terug. Gelukkig had Anne-Ruth wel vriendinnen op school. Ik vroeg aan hen om het voor elkaar op te nemen, zodat Anne-Ruth niet alleen stond. Dat deden ze. Haar vriendinnen lieten haar niet in de steek. Ook in de kerk, waar Anne-Ruth heel actief is bij de tieners, kon ze haar hart luchten. Ondertussen hield ik mijn dochter zo goed mogelijk in de gaten. Ik zag geen depressief meisje en haar gedrag veranderde niet. Anne-Ruth bleef gewoon Anne-Ruth, die haar mondje altijd klaar had. Toen de pesters naar een ander niveau gingen, hield het pesten gelukkig vanzelf op.”

Tips pesten

Wat je het beste kan doen als je kind wordt gepest? “Het lijkt misschien een open deur, maar blijf bidden voor je kind. Leg het heel concreet bij God neer. Aan Anne-Ruth liet ik daarmee zien: ik heb niet overal de oplossing voor, maar je kunt alles in gebed bij God brengen. ‘Jouw hemelse Vader houdt nog veel meer van jou dan wij kunnen doen’, zei ik tegen haar. Blijf vervolgens in contact met je kind. Creëer één-op-éen momentjes waarin je even kan doorvragen hoe hij of zij erbij loopt en wat je kan doen om te helpen. Versterk het netwerk van vrienden om je kind heen. Ik kan honderd keer zeggen hoe mooi ik Anne-Ruth vind; als vijftienjarige zoekt ze haar bevestiging toch bij leeftijdsgenoten.”

Getuigenis

Terugkijkend ziet Marjolein dat Anne-Ruth sterker is geworden door het pesten. “Ik ben nooit bang geweest dat ze zich klein liet maken. Nu is Anne-Ruth op een punt dat ze zegt: dit ben ik, neem me maar gewoon zoals ik ben. In 2019 gaf ze haar getuigenis op de EO-Jongerendag. Wij wisten vooraf van niks, ze heeft alles zelf geregeld. Anne-Ruth heeft daarmee heel veel jongeren bemoedigd. Haar pesters vergeven is een brug te ver, maar ze heeft het wel een plek gegeven. Ik ben ontzettend trots op haar.”

Lees ook: Ilse (25) werd op de middelbare school gepest. Dit resulteerde in een depressie en eetstoornis. 

Kijktip: 'De Plaagmuur'

In de Week Tegen Pesten zendt de EO het nieuwe programma ‘De Plaagmuur’ uit. Het is de opvolger van het met een Gouden Roos bekroonde programma ‘De Anti Pest Club’. Voor het zesde jaar op rij bezoekt Anne-Mar Zwart basisscholen waar pesten haast een normale gang van zaken is geworden. Anne-Mar houdt de kinderen een spiegel voor en stimuleert hen hun eigen (pest)verhaal op een briefje te schrijven en deze in de plaagmuur te stoppen. Samen denken de klasgenoten na over hoe ze het pesten voorgoed gedag gaan zeggen. Van 21 t/m 25 september, 17.50 uur bij de EO op NPO Zapp.