Wereldreligiedag 2020: komen alle religies op hetzelfde neer?

Komende zondag is het Wereldreligiedag. Een 'knuffelige' dag die moet leiden tot verbroedering en begrip voor elkaars religie. Uiteindelijk komen alle religies immers op hetzelfde neer, zeggen sommige mensen. Maar klopt de aanname dat alle gelovigen uiteindelijk in hetzelfde geloven? In EO Live zoomt schrijver en theoloog Reinier Sonneveld in op deze bijzondere dag.

In 1949 heeft de Nationale Geestelijke Vergadering van de Baha'i-beweging in de Verenigde Staten besloten om voortaan iedere derde zondag van januari 'Wereldreligiedag' (World Religion Day) te vieren. De bedoeling van deze dag was dat er meer interkerkelijk begrip en harmonie op gang gebracht zou worden.

Wat is het bahá’í-geloof?

Het bahá’í-geloof is een monotheïstische religie die in de negentiende eeuw gesticht is door Bahá’u’lláh in Perzië en de geestelijke eenheid van de mensheid benadrukt. Wereldwijd zijn er naar schatting ongeveer zeven miljoen bahá’ís in meer dan tweehonderd landen en gebieden. De bahai benadrukken de onderliggende eenheid van de grote wereldgodsdiensten. Met andere woorden: de uitingen zijn anders, maar de kern is hetzelfde.

(Tekst loopt door onder de foto.) 

Het lijkt een sympathieke gedachte, maar klopt het ook? Reinier Sonneveld denkt van niet: “Ik heb vele religies bestudeerd, maar ik zou geen enkele algemene overeenkomst kunnen noemen," zegt de schrijver en theoloog in EO Live. "Voor elk idee in een religie kun je meestal zelfs binnen diezelfde religie al het volstrekte tegendeel vinden. Beweren dat ‘alle religies op hetzelfde neerkomen’ kan dan ook alleen vanuit een prettige onkunde van religies.”

Dat alle religies op hetzelfde neerkomen kun je alleen zeggen vanuit een prettige onkunde

Alle religies over een kam scheren komt vaker voor. Sommige atheisten zijn zeer stellig. Ze noemen religie 'de wortel van alle kwaad' of God 'een universele illusie, bedacht door onze hersenen'. Tegelijkertijd zijn er andere atheisten, zoals journalist Joris Luyendijk, die juist genuanceerder worden: "Toen ik naar het Midden-Oosten ging, dacht ik: uiteindelijk wil iedereen worden zoals wij. Nederland is gidsland, Amsterdam gidsstad en Joris gidsmens, haha."

Gallische dorpjes

"Maar Arabieren zagen juist atheïsme als iets dat over zou waaien," zegt Luyendijk. "Ik begreep dat niet. Religie is een juk, dacht ik. Je hebt hier en daar nog wat Gallische dorpjes die moedig weerstand bieden, zoals de EO, maar uiteindelijk wil toch iedereen van religie af? Maar in het Midden-Oosten leerde ik dat atheïsme de uitzondering is." 

Beeld: Eljee en Pixabay