Werken volgens je cyclus: ‘We putten ons lichaam uit door te werken alsof we een mannenlichaam hebben’

Anke Verhagen van het Menstruatie Voorlichtingsinstituut leert vrouwen luisteren naar hun lichaam

9 januari 2024 · Leestijd 7 min ·

· · ·

Werken volgens je cyclus is een hot topic op sociale media. Met alle verschillende bronnen van informatie kun je soms door de bomen het bos niet meer zien. Wat wordt er nu eigenlijk bedoeld met de ‘seizoenen’ van je cyclus, en wat héb je eraan om je hierin te verdiepen? Over die laatste vraag kunnen we kort zijn: heel veel. Anke Verhagen van het Menstruatie Voorlichtingsinstituut heeft dat aan den lijve ondervonden.

Anke werkt als lichaamstherapeut, hormoontherapeut en is docent bij het Hormoon Opleidingsinstituut. “Vrouwen leren hoe ze volgens hun cyclus kunnen leven, zodat ze de voordelen van hun menstruatie ervaren, dat is waarmee ik mij bezighoud.” Dat doet ze al vanaf dat ze in 2014 zelf haar weken begon in te delen op basis van haar cyclus.

Menstruatieverlof

Het begon als een idee van haar man, Peter. “Hij had iemand gesproken die hem vertelde over de mannelijke en vrouwelijke manier van doen, en zei: ‘Anke, ik denk dat we jouw menstruaties eens anders moeten aanpakken.’ Ik was een beetje gepikeerd en dacht: waar bemoei jij je mee, als man? Ik menstrueer al zesentwintig jaar, en nu ga jij me vertellen hoe ik dat moet doen.” Peter ging zelf verder op onderzoek uit, en deelde de resultaten daarvan met Anke. “Toen ik die zag, besefte ik dat ik eigenlijk heel weinig wist over mijn cyclus. Ik wist dat ik menstrueer en een eisprong heb, maar niet wat daar tussenin in mijn lichaam gebeurde.”

Haar eerste stap naar leven volgens haar cyclus was dat Anke volledige rust nam tijdens haar menstruatie. “In het begin vond ik dat wel lastig, ik ben moeder en wilde voor mijn kinderen zorgen. Mijn man vroeg waar ik behoefte aan had, en mijn antwoord was ‘op bed liggen’. Hij zei dat ik dat dan gewoon moest doen, en dat hij voor de kinderen zou zorgen. Het heeft me vier cycli gekost voordat ik echt die rust kon nemen.” Dat was hard nodig, de eerste dag dat Anke volledig haar rust pakte sliep ze zestien uur, aan één stuk door. “Als je zó lang slaapt, is dat een teken dat je je lijf hebt uitgeput.”

Mijn kinderen zeiden: je bent een leukere moeder geworden

Anke bleek veel baat te hebben bij een maandelijks ‘menstruatieverlof’, zoals zij het noemt. “Bij de eerste cyclus waarin ik volledige rust nam, was ik nog maar vijf dagen ongesteld, in plaats van acht, zoals normaal. Een maand later werden dat vier dagen. Iedere maand weer ontdekte ik de voordelen van luisteren naar mijn lichaam. Inmiddels menstrueer ik nog maar anderhalve dag. Als je dat economisch vertaalt, is dat een winst van zes dagen, want eerst kon ik iedere maand acht dagen niet op volledige kracht werken. Ook de rest van de maand ben ik energieker en productiever. Mijn omzet is met driehonderd procent gestegen, en mijn ziekteverzuim is nagenoeg nihil.” Toch halen die voordelen het voor Anke niet bij wat het haar in haar persoonlijk leven heeft gebracht. “Mijn kinderen zeiden: ‘mam, je bent een veel leukere moeder geworden.’ Dat is misschien wel de grootste reden waarom ik dit doe.”

Menstruatieklachten verminderen

Ook andere vrouwen zouden veel voordeel halen uit het leven volgens hun cyclus, daar is Anke heilig van overtuigd. “Wij doen al sinds 2014 onderzoek waarvan één wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met het Radboud UMC, en ontdekten daarbij dat 84 procent van alle vrouwen te kampen heeft met ernstige menstruatieklachten. Dat komt grotendeels door een gebrek aan kennis over dit thema.”

Je verliest tijdens je menstruatie twintig procent van je energievoorraad

Buikkrampen, hoofdpijn, misselijkheid, pijnlijke borsten, een opgeblazen gevoel… de lijst met klachten die bij veel vrouwen maandelijks terugkeren is niet mis. Ook vermoeidheid is voor zeventig procent van de vrouwen een bekend fenomeen. “Je verliest tijdens je menstruatie sowieso al twintig procent van je gebruikelijke energievoorraad. Als je dan door blijft gaan met werken alsof je een mannenlichaam hebt, dat dat niet kent, put je je lichaam uit. Dat is wat er nu ook in de maatschappij gebeurt, gemiddeld geven vrouwen aan dat ze maar 53 procent van hun energie overhouden tijdens hun menstruatie. Als je rekening houdt met je cyclus en je lichaam rust geeft om te herstellen, zullen je vermoeidheidsklachten verdwijnen en vermindert ook je bloedverlies.”

De seizoenen van je cyclus

Geen vermoeidheid meer, én een kans op minder/korter bloedverlies, waar kunnen we tekenen? Beter luisteren naar je lichaam begint met het meebewegen met je cyclus, zoals Anke eerder vertelde. Die cyclus kun je vergelijken met de vier seizoenen van het jaar.

Je menstruatie wordt, niet geheel verrassend, vergeleken met de winter. Het liefst kruip je in die week natuurlijk onder een dekentje, met een flinke kop thee en een goed boek. Anke raadt aan om de rust te pakken die je nodig hebt, en te proberen niet teveel belangrijke dingen in te plannen. De winter is het moment om gas terug te nemen.

Gelukkig komt na de donkere dagen de lente eraan. Zowel in huis als in je lichaam een tijd van hernieuwde energie en ideeën. Je maakt meer oestrogeen aan, en dat zorgt ervoor dat je voor je gevoel de wereld aankan. “Ik kan in die week altijd veel produceren, en ook met sporten kom ik goed vooruit.” Een goed moment dus, om die flinke to-do-lijst eens af te gaan werken.

De week van je ovulatie is te vergelijken met de zomer. Je sociale batterij is dan helemaal opgeladen, en je bent de meest zelfverzekerde versie van jezelf. “Ik voel mij in die week altijd erg verbonden met alles en iedereen, en kan veel activiteiten aan.” Plan je ‘zomer’ dus vooral vol met sociale afspraken, als het even kan.

De PMS-week noemen we ook wel de herfst. In deze week voor je menstruatie begint je hoeveelheid progestron te dalen, en dat kan zorgen voor stemmingswisselingen. Die merkt ook Anke: “Het is een periode van veel veranderingen in het lichaam. Het ene moment ben ik blij en uitbundig, het andere moment ben ik vooral bezig met andere mensen. Voor mij past kantoorwerk of schoonmaken goed in die week.” Je voelt je in de herfst misschien wat trager, dus het kan fijn zijn om dan wat extra ruimte vrij te houden in je agenda om rustig de tijd te nemen voor je bezigheden.

Op de werkvloer

Misschien denk je nu: allemaal leuk en aardig, maar met mijn baan kan ik mijn dagen niet zomaar zelf indelen. Dat is waarom Anke al langere tijd pleit voor de mogelijkheid tot thuiswerken. “Door de coronapandemie hebben we gezien dat dat goed mogelijk is. Nog beter zou zijn dat een bedrijf zelf zegt: blijf een dag thuis als het nodig is.” Daarvoor is het wel nodig dat het taboe van ongesteldheid afgaat. “Als op je werk bekend is wanneer je menstrueert, kunnen je collega’s daar ook rekening mee houden of een paar van je taken overnemen. Neem bijvoorbeeld een verpleegkundige, als die medicijnen moet uitdelen terwijl ze zich niet lekker voelt, en zich daardoor minder goed kan concentreren, is het fijn dat er iemand mee kan kijken.”

Luister alsjeblieft naar je lichaam

Voor veel vrouwen is het nog wel een stap om die hulp te vragen, valt Anke op. Met het Menstruatie Voorlichtingsinstituut komt ze regelmatig bij bedrijven om voorlichtingen te geven. “Vrouwen denken dan vaak dat er veel niet kan, uit angst om als zwak gezien te worden, of ontslag te krijgen. Dat terwijl mannen hen meestal juist als sterk zien, vooral als ze met onze menstruatiechallenge hebben ervaren hoe het voelt om ongesteld te zijn. Dan zeggen ze: ‘Ik begrijp niet dat je hier überhaupt bent.’ Zij komen dan ook met hele praktische oplossingen.” Haar conclusie? Vrouwen mogen zichzelf meer de ruimte gunnen om op het ritme van hun cyclus te leven. “Vaak weten vrouwen intuïtief heel goed wat ze willen, maar doen ze dat niet, uit angst om veroordeeld te worden. Mijn advies is: luister alsjeblieft naar je lichaam.”