Kunstenaar Wout Herfkens vindt het tijd om Jezus in bed te leggen

Anikó kijkt naar hergebruikte crucifixen. Deze week heeft ze die van kunstenaar Wout Herfkens gekozen. ‘Kunnen we hem niet op zijn minst van zijn kruis afhalen en hem zijn welverdiende rust geven?’

Wat een idee. Stel je voor, je ziet al die afgedankte kruisbeelden in kringloopwinkels en vlooienmarkten en je bent met ontferming bewogen. Kunstenaar Wout Herfkens koopt de kruisbeelden die hij tegenkomt, haalt de Jezussen van het kruis en verzorgt ze. Liefdevol maakt hij de beelden zo goed mogelijk schoon, hij verpleegt de wonden, hij dekt de lichamen toe en legt ze in -een op maat gemaakt- bed.

Herfkens is in zijn werk actief op zoek naar de betekenis van de grote religies in een sterk geseculariseerde samenleving. Dat doet hij bijvoorbeeld samen met andere bevriende kunstenaars in de Stichting De Vrienden van Job. Sinds  2014 werkt hij aan zijn serie Jésus à l’Hôpital. Inmiddels liggen er meer dan veertig corpussen in zijn ziekenboeg.

Het idee is aandoenlijk, grappig en ook serieus. Wil hij de Christussen misschien beter maken? Of eens iets terugdoen? Of hun wat welverdiende rust gunnen? Ooit waren de crucifixen het middelpunt van de inrichting van kerken, kapellen en ook huiskamers, nu worden ze als betekenisloze parafernalia massaal weggegooid.

De gruweldood van Jezus Christus wordt tegenwoordig niet meer begrepen. De gemiddelde Nederlander kent nog amper de geschiedenis en de betekenis van dit christelijke kernbeeld. En het christendom zelf is bezig met een herbezinning over haar relevantie.

Ook als je Christus niet helemaal begrijpt, is dank op z’n plaats

Herfkens zegt in een begeleidende tekst bij een tentoonstelling over dit kunstproject:

‘Het kruisbeeld is in veel gevallen vervangen door een Boeddhabeeld. De verontrustende gruweldood van Jezus heeft plaatsgemaakt voor de rustgevende verstilling van Boeddha. Want wie wil er nu een martelscène in zijn interieur? Eeuwenlang heeft Jezus voor ons heil aan het kruis gehangen. Nu wordt hij, onbegrepen, afgedankt en verbannen uit onze leefomgeving. Stank voor dank. Dit is tragisch. Kunnen we hem niet op zijn minst van zijn kruis afhalen en hem zijn welverdiende rust geven? Misschien begrijpen we zijn ideeën niet, maar enige dank en verzorging voor de verleende diensten is op zijn plaats.’

Het beeld dat Wout Herfkens maakt, hebben we nog nooit gezien. De culturele context van onze tijd is dan ook nieuw in de geschiedenis van het christendom. De compassie van de kunstenaar geeft ons te denken. Het gaat niet alleen over medelijden, een gebaar van dank en eventueel spijt dat dingen gaan zoals ze gaan. Het drukt ook het verlangen uit te helpen om dingen te veranderen. Wat heeft het christendom te zeggen in onze tijd? Is de tijd misschien rijp dat de nadruk op de gruweldood verlegd wordt naar nadruk van de opstanding? Christendom, verrijs!

Eerder keek Anikó naar het verrassende Christusbeeld van Jan Tregot.

Wout Herfkens is een van de kunstenaars van Verspijkerd en verzaagd – hergebruik van heiligenbeelden in de Nederlandse beeldhouwkunst. Deze tentoonstelling opent half februari in het Noordbrabants Museum in Den Bosch.

Foto’s zijn afkomstig van de website van Wout Herfkens. Daar vind je ook de rest van zijn ziekenboeg.