Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Rob Bell: ‘Het is zinloos om te proberen het lijden te verklaren’

Regelmatig beantwoordt Rob Bell lezersvragen. Dit keer de eeuwenoude vraag: waarom lijdt Job en wat moet je als modern mens met de antieke verhalen uit de Bijbel?

Deel:

Vraag: ‘Ik heb wat vragen over het verhaal van Job. Ik ben opgegroeid in de Biblebelt, waar het altijd werd uitgelegd als een letterlijk verhaal. In het licht van je andere lessen heb ik het gevoel dat het echte punt van dit verhaal mij is ontgaan. Ik heb altijd moeite gehad met het idee dat Job ‘beter af’ was of ‘meer gezegend’ na Gods weddenschap met Satan. Hij raakte zijn gezin kwijt… Iets wat, naar mijn mening, niet vervangen kan worden. Gezegend? No way – hoe geweldig de materiële beloning ook mag zijn.’

Ja, dat verhaal van Job, dat is verwarrend, vind je niet? Ik denk dat dat de bedoeling is… en ik denk dat het verhaal daarom nog altijd zo’n invloed heeft. Hoezo? Omdat het een verhaal is over een man van wie het leven uiteenvalt. Dan komen z’n vrienden om hem te troosten, ze zitten bij hem en geven hun verklaringen van waarom hem dit overkomt, verklaringen die de plank misslaan. 

Satan tergt God

En nu begint het interessant te worden: hoe begint het boek? Met een verhalenverteller die het doek aan de kant schuift en ons laat zien dat het allemaal van tevoren is bekokstoofd. Deze vreselijke dingen worden Job aangedaan vanwege een weddenschap tussen God en Satan. Satan tergt God met z’n Job vereert u alleen omdat u hem een fijn leven hebt gegeven en God reageert met Prima, jij je zin, dan zul je weleens zien wat hij waard is…

Zie je waar ik naartoe wil? De schrijver begint het boek met uit te leggen waarom Job lijdt – dat is vanwege een weddenschap die God is aangegaan. Stel je voor dat je vriendin kanker krijgt en dat ze haar vuisten balt en vraagt Waarom ik? en dat dan plotseling een stem uit de hemel zegt Je wil weten waarom je kanker hebt? Ik zal je vertellen waarom, de duivel en ik hebben een weddenschap om jou…

Wat is dat nou voor een verklaring? Een onzinnige, natuurlijk. Waar ik naartoe wil? Al die verklaringen voor het lijden van Job zijn onzin, waaronder die van de auteur! En dat brengt ons dieper bij de kern van de weerklank van het boek Job die nog steeds klinkt. In dit verhaal gaat het er niet zozeer om dat je niets opschiet met die verklaringen, het gaat juist om het idee dat het zinloos is om te proberen om lijden te verklaren.

Hoe vaak je ook vrede sluit met je verleden, je loopt nog steeds mank

Daarom worstel je met het verhaal – het goede dat Job ontvangt aan het eind maakt het verlies dat hij heeft geleden bij lange na niet goed. Hij zal nooit meer dezelfde zijn. Hij mag dan dankbaar zijn en weer genieten van zijn leven en hij mag dan een nieuw gezin hebben en de liefde weer gevonden hebben, maar hij zal de littekens de rest van zijn leven met zich meedragen. 

En waarom is dit verhaal overgeleverd? Omdat dit is hoe het leven is. Hoeveel goeds er ook je kant opkomt nadat je hebt geleden, hoe vaak je ook vrede sluit met je verleden, je loopt nog steeds mank. Lijden heeft geen verklaring en ook al genees je en ga je verder, het vormt je op talloze manieren. 

Is het echt zoveel logischer dan geloven in Zeus?

Vraag: ‘Ik vraag me nog altijd af waarom we, in deze moderne tijd, ervoor zouden kiezen om ons aan te sluiten bij een antiek wereldbeeld. Is het echt zoveel logischer dan geloven in Zeus en z’n bende? Ik snap dat de verhalen revolutionair zijn, vergeleken met andere verhalen uit die tijd, maar wat maakt ze waar? Geloofwaardig? Volgbaar? Of kiezen we gewoon, net als in Het leven van Pi, voor het betere verhaal?’

Yep, da’s een goeie. Je kunt dit van verschillende kanten aanvliegen, ik begin met deze: ja, het is een verhaal. Een verhaal over een mens, van wie miljoenen mensen geloven dat Hij echt heeft geleefd en echt leeft en daadwerkelijk een verschil maakt, niet alleen in onze levens, maar in, tja, eigenlijk in alles. 

Een soort Poolster, een levenswijze

Laat ik het anders zeggen: ik versta dit verhaal van Jezus als een pad dat je volgt. Een manier om je leven naar te richten, een soort Poolster, een levenswijze, hoe je praat en je energie richt. Het is een actieve, dynamische, verrassende, nederig-makende, inspirerende, stimulerende manier om het leven te begrijpen. Minder zorg, meer liefde, minder bezorgdheid, meer mededogen, minder oordeel, meer moed, minder angst, meer vrijgevigheid. 

Dus ja, mensen discussiëren over wat logischer is en meer waar en zo. Maar ik beschouw het niet in in de eerste plaats in dat soort termen. Ik geloof dat het erom gaat dat ieder van ons de hulp krijgt die we nodig hebben om alles te worden wat we zouden kunnen zijn. En dat heb ik Zeus nog niet zien doen.

Dit blog publiceerden we eerder in april 2017

Geschreven door

Rob Bell

--:--