5 handvatten om je tegen oplichting te wapenen

Toen de eerste coronagolf ons land trof en we vanaf dat moment anderhalve meter afstand moesten houden, leken sommige mensen vriendelijker en zorgzamer. We hadden allemaal een gemeenschappelijke vijand en het bracht ons dichter bij elkaar. Helaas was er ook een categorie mensen die daar dankbaar gebruik van maakte en de goedheid van mensen op de proef stelde: oplichting nam enorm toe in het afgelopen jaar.  

Nu is voorkomen uiteraard beter dan genezen, maar het kan ook zo’n dooddoener zijn. Vooral als dit advies komt van mensen die ‘echt niet begrijpen dat het jou is overkomen’. Het zou bij hen namelijk nooit gebeuren. Troost je: iedereen kan erin trappen. Het venijn zit hem in de emotie. Fraudeurs manipuleren met een gemoedelijke app van je kind, een dreigende mail van de Belastingdienst dat er nog een bedrag openstaat, of een Tikkie van een bekende. Vaak zijn het de ‘gewone’ dagelijkse dingen die ervoor zorgen dat je, als je even niet scherp bent, er volledig intuint. Deze handvatten om je tegen oplichting te wapenen, helpen je een stukje verder.

5 handvatten om oplichting te voorkomen

1. De Gouden Regel: als het te goed is om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo Wanneer je zoon online Yeezy Boost 350 V2 ‘Cloud White’ sneakers ziet, die normaliter € 1.000,- kosten, en in de sale worden aangeboden voor € 95,- dan is dat te mooi om waar te zijn. Dan zijn het waarschijnlijk neppers en als je dat niet erg vindt, is er niets aan de hand. Maar het kan ook zijn dat je bestelt en de schoenen nooit arriveren.

2. Doe eerst onderzoek voordat je reageert
Onderzoek de gegevens van de persoon die met jou contact opneemt. Google het telefoonnummer, check de url van de website en check het bankrekeningnummer. Op de website van de politie kun je deze gegevens invoeren. Het is echter niet zo dat als het telefoonnummer of website niet bekend zijn bij de politie, ze per definitie te vertrouwen zijn. Het is dus meer een richtlijn, maar je weet dat het foute boel is, als je de gegevens de politie-website bekend zijn.

Vooral het goed checken van de url is belangrijk. Deze kan soms nauwelijks afwijken van de echte site. Je kunt de sites van Consuwijzer, Fraudehelpdesk en Webshopchecker gebruiken om verder onderzoek te doen.

3. Lees reviews van klanten
Vertrouw je een website niet – die je bijvoorbeeld op Instagram of Facebook tegenkomt? Google dan naar wat de ervaringen zijn van andere klanten. Dat kan teleurstellingen voorkomen.

4. Laat contact altijd via platform zelf verlopen
Heb je iets gezien op Marktplaats, Speuders.nl, Ebay, Amazon etc., gebruik dan ook dat platform. Gebruik hiervoor nooit WhatsApp of sms. Communiceer altijd via de communicatiekanalen van het platform. Word je benaderd door een ‘bekende’ met een ongebruikelijk verzoek via WhatsApp of sms, bel die ‘bekende’ op het telefoonnummer dat jij van hem of haar hebt. Krijg je niet direct contact, maak dan nooit geld over. Zorg ervoor dat je een heel gesprek hebt aan de telefoon (niet via de app) met de zogenaamde ‘bekende’. Stel bijvoorbeeld een vraag waarop een oplichter geen antwoord kan weten. Op deze website vind je nog meer tips en trics rondom WhatsApp-fraude.

5. Blijf te allen tijde alert
Klik nooit klakkeloos of even snel op een link naar internetbankieren. Fraudeurs hebben altijd haast en alles moet snel. Tenminste, dat gevoel geven ze je. Het kan verwarrend zijn, want soms ontvang je wel codes via sms of mail. Blijf dus alert met wie je te maken hebt. Een bank stuurt nooit een link in een mail, sms of app. Ook als je een betalingsverzoek krijgt via Tikkie, Bunq of een andere bank of app, ga altijd naar de website van jouw bank en log zelf in. En tot slot, stuur valse, verdachte berichten door naar je bank, zodat deze op de hoogte is en anderen ook kan waarschuwen.

Helaas toch slachtoffer van fraude of oplichting geworden?

- Breng je bank direct op de hoogte
Als het gaat om een Tikkieverzoek, breng dan ook de Tikkie-Helpdesk op de hoogte (06-13 76 85 28). Wanneer het om fraude gaat, probeert de bank het geld voor jou terug te krijgen.
- Verzamel bewijs
Maak screenshots van het gesprek via WhatsApp. En maak screenshots van je ‘bankafschrift’. Vind meer informatie over oplichting via WhatsApp op deze website.
- Doe aangifte bij de politie
Het voelt als een druppel op een gloeiende plaat, maar hoe meer informatie de politie heeft, des te beter ze hun werk kunnen doen in het opsporen van deze criminelen.
-Je bent niet de enige
Op de website www.slachtofferhulp.nl kun je terecht voor ondersteuning. Je vindt er meer informatie en je kunt in contact komen met lotgenoten, mocht je daar behoefte aan hebben.

Onveilig online gedrag komt veel voor:
60% van de Nederlanders gebruikt een zwak wachtwoord
40% downloadt onveilige software
30% deelt persoonlijke gegevens
20% opent een gevaarlijke link (phishing)
13,6% werd slachtoffer van online criminaliteit (allereerst schadelijke software o.a. virussen, gevolgd door phishing en online aankoopfraude)

Tekst: Jeannette Coppoolse
Beeld: Shutterstock
Feitjes bron: WODC