Angelique: 'Ik kwam op mijn 30e in de overgang'

De 35-jarige Angelique behoort tot de één procent van de vrouwen die vervroegd in de overgang komt en kwam hier op haar 30e achter. “Ik was totaal niet op de uitslag berekend," vertelt Angelique geëmotioneerd. "Het was alsof de wereld onder mijn voeten vandaan zakte. Het was nooit in mij opgekomen dat ik al in de overgang zou zitten.” Terugkijkend zijn de klachten veelzeggend. “Ik had al een tijdje last van opvliegers, had stemmingswisselingen en werd ’s nachts wakker van het zweet. Ik dacht dat dit door stress kwam. Toen ik te horen kreeg dat ik in de overgang zat, vielen alle puzzelstukjes op hun plek.”

‘Het was alsof de wereld onder mijn voeten vandaan zakte’

Geranne Jiskoot is werkzaam als psycholoog in het Erasmus MC en gespecialiseerd in voortplantingsgeneeskunde. “Wanneer je eitjes op zijn, kom je in de overgang. De overgang is de periode waarin de hormonen en de cyclus onregelmatig beginnen te worden. Bij de meeste vrouwen gebeurt dit gemiddeld rond de 52 jaar. Bij sommige vrouwen is de voorraad eitjes veel eerder op, bijvoorbeeld al op hun 25e. Dan spreken we van een vervroegde overgang.”

Eiceldonatie

Veel vrouwen met POI hebben een kinderwens die onvervuld blijft. De enige mogelijkheid om zwanger te raken is via een eiceldonatie. “Er zitten een heleboel voorwaardes aan het donoren van een eicel. Je mag bijvoorbeeld geen anonieme eiceldonatie doen. Veel vrouwen raken zwanger door een bekende die een eicel doneert, maar ik heb geen zus of andere mensen in mijn omgeving die hiervoor openstaan. Ik word inmiddels 36 dit jaar, dus of er ooit nog een eiceldonor voor mij beschikbaar komt… Tja, die kans acht ik heel klein,” vertelt Angelique.

‘Ik acht de kans klein dat er nog een eiceldonor voor mij komt’

Psycholoog Geranne vertelt: “In Nederland moet je zelf een eiceldonor aandragen, of je moet tegen hoge kosten naar het buitenland. Er is veel frustratie voelbaar en ik denk dat het bij veel mensen niet lukt. Je moet maar net iemand kennen die dit voor je zou willen doen. En je moet nadenken over de vraag of je ervoor openstaat een eicel van iemand anders te ontvangen.”

Negatief zelfbeeld

Geranne vertelt dat de vervroegde overgang een grote impact heeft op iemands leven. “De vrouwen die bij mij komen denken vaak extreem negatief over zichzelf en voelen zich niet meer vrouwelijk. Ze vragen zichzelf af: ‘Ik kan geen kinderen krijgen, wat heeft het leven dan voor nut?’ Ook zie ik veel vrouwen die een fulltime baan hebben, terwijl dat qua energie eigenlijk niet meer lukt, zeker niet in combinatie met verdriet of een kinderwens die niet in vervulling gaat.”

‘Sommige vrouwen zullen er nooit helemaal hun draai in vinden’

Om deze vrouwen te helpen doet Geranne aan zelfbeeldtraining en cognitieve gedragstherapie. “Ik help hen anders te denken over zichzelf en hun aandoening. Ik hoor veel vrouwen zeggen: ‘Wie wil er nou met mij een relatie?’ Terwijl de meeste mannen niet op iemand vallen omdat ze werkende eierstokken hebben, maar omdat je leuk bent. Ik leer hun dat weer in te zien. Het is een stukje zelfvertrouwen. Toch zullen sommige vrouwen er nooit helemaal hun draai in weten te vinden.”

‘Als ik diep in mijn hart kijk, hoop ik nog steeds op een wonder’

Ook Angelique heeft haar draai in de situatie moeten vinden. “Vijf jaar geleden was mijn kinderwens nog enorm groot. Inmiddels ben ik bezig het een plekje te geven. Er gaat wat tijd overheen en het is lastig, maar ik haal veel steun uit mijn geloof. Ook probeer ik dankbaar te zijn voor de dingen die ik wel heb: ik ben gezond, heb familie en een huis. Maar als ik diep in mijn hart kijk, hoop ik nog steeds op een wonder.”

Taboe

Wanneer Angelique in haar omgeving deelt dat ze in de overgang zit, merkt ze dat er een taboe ligt op het onderwerp. “Veel mensen hebben het ideale plaatje voor zich: een huis met een man en een kind. Als dat wegvalt, voelt het voor sommigen als een soort falen. Ik ben er groot voorstander van dat je het bespreekbaar moet maken. Veel mensen weten niet goed hoe ze moeten reageren of proberen gelijk een oplossing aan te bieden. Wat ik zelf heel erg mis is dat stukje begrip en het contact met lotgenoten.”

‘Vrouwen schamen zich voor de overgang’

Ook Geranne bevestigt dat er nog steeds een taboe ligt op de overgang. “Vrouwen vinden het lastig om er aandacht voor te vragen en schamen zich. Ze vinden het bijvoorbeeld moeilijk om het met een mannelijke leidinggevende te bespreken, terwijl het echt een groot probleem is. De eitjes zorgen ervoor dat je vrouwelijke hormonen in je lijf hebt, die enorm belangrijk zijn voor bepaalde processen in het lichaam.”

Behandeling vervroegde overgang

Hoewel de eitjes niet terug zullen komen, is het volgens Geranne voor vrouwen in de vervroegde overgang noodzakelijk een behandeling te volgen. “We denken dat 50, misschien zelfs 60 procent van de vrouwen met POI onbehandeld doorloopt. Ze bezoeken geen arts, krijgen geen behandeling en slikken geen medicatie. Veel vrouwen weten niet dat ze dan een aantal risico’s lopen. Wij voeren jaarlijks een onderzoek uit bij onze patiënten en ze volgen een hormoonsuppletietherapie. De vrouwelijke hormonen die het lichaam mist, vullen we aan.”

“Wanneer je niet behandeld wordt, loop je op de lange termijn een groter risico op het krijgen van hart- en vaatziekten. Ook voor de botten is het belangrijk de juiste behandeling te krijgen. Het vrouwelijk hormoon zorgt ervoor dat je botten stevig blijven. Je wilt niet dat iemand op zijn 40e al zijn rug of heup breekt. Op de korte termijn is een behandeling noodzakelijk voor het verminderen van stemmingswisselingen, aandachtsproblemen, het opgejaagde gevoel en het gebrek aan energie.”

Mocht je meer willen weten over de vervroegde overgang of andere vruchtbaarheidsproblemen, neem dan een kijkje op de website van Freya. Freya is een patiëntenvereniging die zich inzet voor mensen met ongewilde kinderloosheid.

Lees ook: Thera kwam op haar 35e in de overgang