Ben Tiggelaar: “PR van christenen is beroerd”

Ben maakt er geen geheim van dat hij christen is en vind het belangrijk om van anderen te weten waar ze staan in het leven. “Ik merk vaak dat mensen hun grotere levensvisie niet zo snel prijsgeven. Maar ook dat veel mensen hun identiteit uit hun werk halen. Dat vind ik een zwak fundament. Wie ben je dan nog als je geen baan meer hebt, als je met pensioen gaat? Werk mag gerust een deel van je identiteit zijn, maar uiteindelijk mag je als mens weten dat je een kind van God bent. Als je het moet hebben van de roem op deze aarde, die is zeer vergankelijk. Ook in mijn vakgebied. Mensen komen en gaan."

Puntensysteem
Hij merkt wel dat het beeld van het christendom in de maatschappij niet strookt met de werkelijkheid. “Heel veel mensen denken over het christendom dat het er vooral over gaat dat je binnen de lijntjes kleurt. Als je dat doet is het goed. En als je dat niet doet is het fout. Zo dacht ik in het verleden ook wel eens. Alsof het een puntensysteem is. Dat beeld is zo diepgeworteld in onze maatschappij. De PR van christenen in Nederland is heel erg beroerd.”

Wat hij daar tegenover zou willen zetten is het beeld van de genade. “Dat wie je ook bent, waar je ook vandaan komt en wat je ook hebt gedaan, je er gewoon bij mag horen. Om het maar even heel simpel te zeggen. Dat God gewoon van je houdt ondanks jezelf. Op je goeie dagen denk je dat misschien niet nodig te hebben. Maar op je slechte dagen is dat het enige wat je kan redden.”

Gewoontedier
Ben vindt het moeilijk om maar één inzicht te delen dat hij in al die tijd van onderzoek naar veranderingsgedrag heeft opgedaan. “Maar een centraal element in mijn werk is dat de mensen toch een gespleten wezen is. Dat zei zelfs Paulus al. Een gangbare theorie tegenwoordig is de Dual System benadering. Dat wil zeggen dat in ons brein heel veel dingen onbewust automatisch gaan, terwijl we tegelijkertijd bewust kunnen reflecteren op onszelf, op wat we zeggen en doen. Die tweespalt, van de bewuste reflectie aan de ene kant en het gewoontedier aan de andere kant, verklaart heel veel dingen die lastig zijn. Daarom is het ook zo moeilijk om te veranderen.”

Het grootste deel van dingen die we doen op een dag zijn dingen die we eerder hebben gedacht of gedaan, geeft Ben aan. “Dat is op zich heel gunstig, want zo kom je de dag goed door. Neem maar aan dat zo’n 95 procent van je gedrag onbewust is. Ooit op een seminar werd een man een beetje boos toen ik dat zei. Hij zei toen: ‘Dat kan helemaal niet, want daar heb ik nog nooit wat van gemerkt.’ Nou, precies dat, dacht ik toen. Dat is het hele idee.”