Column Tijs: Herkansing voor de Wilders-stemmers

VVD-leider Dilan Yesilgoz en de VVD-ministers Heinen en Brekelmans wilden zich er op de dag van de val van het kabinet nog niet over uitlaten, maar het kan bijna niet anders of de VVD sluit, al dan niet officieel, een nieuwe samenwerking met de PVV uit. Net als in 2012 liep Geert Wilders weg toen het ingewikkeld werd. Ik merk dat ik eigenlijk niet in staat ben om argumenten te bedenken waarom je ooit nog weer met hem in een coalitie zou stappen.

Voor politici links van het midden en voor partijen als het CDA en de ChristenUnie zat de deur al langer dicht: inhoudelijk zijn de verschillen te groot. Dat politici op rechts na de vorige verkiezingen van november 2023 met Wilders in gesprek gingen over een nieuw kabinet, viel nog wel te begrijpen. Zeker de VVD kon daar niet onderuit: die partij had bij monde van lijsttrekker Yesilgoz zelf de optie om samen te werken heropend in de verkiezingsstrijd.

Natuurlijk, hij was in 2012 weggelopen uit het Catshuis toen er bezuinigd moest worden. Bepaald geen aanbeveling. Maar dat was inmiddels tien jaar geleden. Veel belangrijker: Wilders had, behoorlijk onverwacht, een monsteroverwinning geboekt en was verreweg de grootste geworden. En dus werd er gepraat, geformeerd en uiteindelijk geregeerd.

Het is een grote misrekening gebleken. Ook als je inhoudelijk geen onoverkomelijke bezwaren hebt tegen Wilders en zijn PVV, is er geen enkele reden meer om samen te werken. Hoe slim, strategisch en verbaal vaardig de man soms ook is: het is een politieke amateur en een politieke pyromaan.

Het amateurisme bleek al tijdens de formatie: hij had niet nagedacht over een informateur, hij had niet nagedacht over een formateur, hij had niet nagedacht over een ministersploeg. Hij bleek totaal overvallen door de verkiezingsuitslag. Dat moeten de vertegenwoordigers van VVD, NSC en BBB ook gezien hebben tijdens de formatie. En wat hij al die jaren daarvoor in de oppositie ook deed, het selecteren van goede mensen die hem politiek verder konden helpen zat daar niet bij. Amateurisme ten top.

Amateurisme is voor een professionele politicus al vrij onvergeeflijk, pyromanie is zo mogelijk nog erger. Als je niks anders kunt bedenken dan de boel in de hens steken als het niet gaat zoals jij wilt, ben je geen knip voor de neus waard.

Dat is vooral spijtig voor de 2.450.878 mensen die ondanks zijn voorgeschiedenis op 22 november 2023 op Geert Wilders stemden. Hun stem is verloren gegaan.

De democratie is gelukkig genadig: de stemmers krijgen dit najaar een herkansing.