'De BEAM Kerkdienst liet mij het belang van de kerk inzien'

Geen concepten, formats of pilots. Geen ellenlange vergaderingen over budget. Gewoon gas geven en gáán. Tegen alle wetten en kaders in. Zo lust EO-presentator Joram Kaat ze graag. “Weet je: het is ons allemaal overkomen. Ik weet nog dat er intern werd gezegd: reken er maar op dat je dit vier weken gaat doen. Dat vond ik al heel wat. Daarna werd die termijn steeds weer verlengd. Uiteindelijk staat de teller op zeventig diensten.”

Uiteindelijk staat de teller op zeventig diensten

Taak zit erop

Voor wie het gemist heeft, legt Joram nog een keer uit waarom de BEAM Kerkdienst in maart 2020 ook alweer in het leven werd geroepen. “Toen de kerken vanwege corona massaal dicht moesten en er geen zondagse diensten waren, wilden wij in dat gat springen. We hadden hier camera’s en de BEAM Worshipband, dus dachten we: laat ons maar losgaan op zondag. Inmiddels hebben de meeste kerken een infrastructuur van onlinediensten opgetuigd, of een veilige setting voor livediensten gecreëerd, dus onze taak zit er zo’n beetje op. Daarnaast heeft de EO voor 2022 een nieuwe zondagochtendprogrammering samengesteld, dus dat kwam mooi samen. Ik ga het missen, zeker! Tegelijk ben ik blij dat het stopt. Die zondagochtend was altijd enorm intensief, het kwam boven op mijn werkweek.”

Mismatch kerken en jongeren

Niet iedereen juicht het stoppen van de BEAM Kerkdienst toe, merkt Joram. “Vooral ouders die met hun kinderen keken, weten ons te vinden. Ze denken oprecht: wat moeten we nu? Ze hadden juist een modus gevonden om als gezin het geloof te beleven. Maar als wij over een jaar of drie jaar waren gestopt, zouden ze dat wellicht nog steeds jammer vinden. Dat kan betekenen dat wij voor hen de plek van de kerk hebben ingenomen, en dat zou niet goed zijn. We zijn een mediabedrijf en maken een televisie-uitzending.”

Kerken en jongeren moeten in gesprek: wat kan er beter?

Corona heeft de processen van kerkverlating uitvergroot en misschien versneld, meent Joram. “De BEAM Kerkdienst heeft in ieder geval duidelijk gemaakt dat er een mismatch is tussen veel kerken en hun jongeren, waardoor deze jongeren denken: wij willen daar niet naartoe. Dat mag je het BEAM-team niet verwijten, het probleem speelt al langer. Het betekent dat kerken en jongeren in gesprek moeten: wat is het probleem en wat kan er beter? En ouders kunnen met hun kinderen praten over de vraag: waarom wil je niet naar de kerk?”

Belang van kerkbezoek

Een belangrijke les die Joram van de BEAM Kerkdienst leerde, is dat er kracht zit in het gesprek. “Als kind zat ik tijdens of na een kerkdienst vaak met vragen. In de BEAM Kerkdienst was er altijd de mogelijkheid om vragen te stellen. Zelf kon ik sprekers ook overal op bevragen. Dat is sterk. Met behulp van een gesprek maak je van een kerkdienst een actievere beleving, wat het interessanter maakt.”

Nog een grote, opvallende les die Joram leerde: het belang van kerkbezoek. Zelf bezocht hij jarenlang geen kerk. “Daar ben ik in veranderd doordat ik veel sprekers hoorde praten over het belang van de kerk. Welke kerk het wordt, weet ik nog niet, maar ik ben zeker voornemens om er actief naar te gaan zoeken.”

Pasen aan meer

Joram kan uit alle zeventig diensten moeilijk één hoogtepunt aanwijzen. Hij genoot van de wekelijkse rollercoaster, het contact met de sprekers, het uitzoeken van bijpassende liederen. “We hebben altijd gezocht naar: hoe kunnen we de kernboodschap van de preek visueel versterken? Met Pasen filmden we een dienst aan het Henschotermeer, bij zonsopgang; we vertelden hoe Jezus het licht van de wereld is, terwijl op de achtergrond de zon opkwam. Daar kwam alles samen, inhoud en vorm versterkten elkaar ultiem. Het is een tijdloos document geworden dat je elk jaar met Pasen zou kunnen laten zien.”

Lees ook: Eén op vijf jongeren had geen contact met kerk

Lees ook: Eén op vijf jongeren had geen contact met kerk

De laatste uitzending valt op tweede kerstdag. Joram: “Met een aantal bekende BEAM-sprekers blikken we aan een kersttafel terug op 2021. En ik leg graag aan hen de vraag voor waar ook veel ouders mee zitten: hoe nu verder?”

Speeltuin

Alle medewerkers zijn door de BEAM Kerkdienst betere professionals geworden, besluit Joram. “Voor sprekers was het wennen om voor een camera te staan, zonder reactie van het publiek. En ze moesten zich stipt aan de negenminutenlimiet houden. Daarbij moest alles zo low budget gebeuren dat de band nooit kon repeteren, dus de muzikanten hebben geleerd om genoeg te hebben aan een halfuurtje bespreking. En Henk-Jan, een BEAM-collega met wie ik tot die tijd vooral filmpjes voor YouTube maakte, werd opeens bevorderd tot regisseur. Het was voor ons allemaal een grote speeltuin.”