In Wuhan fluiten de vogels weer

Hoe moeten we daar nu naar kijken? Is het een teken van de eindtijd, zoals diverse mensen tegen me zeggen? Is het vooral een kans om tot doorbraken te komen in onze manier van leven en werken, zoals anderen geloven? Toont deze crisis aan hoe wankel de mentale weerbaarheid van ons Nederlanders is geworden? Wordt de kwetsbaarheid van de maakbaarheidsgedachte van onze wereld blootgelegd?

Verslaafd aan ons comfort

Een gedachte die mij niet loslaat, is deze: zou het kunnen zijn dat de schepping zichzelf aan het resetten is? We roepen al jaren dat het écht anders moet. We kúnnen de wereld niet eindeloos over blijven vliegen. We kúnnen niet blijven consumeren op het niveau zoals we dat in het Westen gewend zijn. We kúnnen niet klakkeloos doorgaan met het opgebruiken van die ene planeet die we hebben.

We weten samen allang dat het anders moet. Het lukt ons alleen niet om écht te veranderen. Op wereldconferenties en in de politiek zoeken we voortdurend naar een compromis: welke maatregelen kunnen we treffen, zonder dat het ons te veel zal raken? We zoeken naar verandering op zo’n niveau en schaal, dat het onze manier van leven niet echt uit het lood slaat. We zijn te verslaafd geraakt aan ons comfort.

'We kúnnen dus wel stoppen'

De natuur heeft echter wonderlijke mechanismes om haar evenwicht te herstellen. Dat zien we in het klein, in bijvoorbeeld de kringloop met muizen, uilen en insecten. Ik heb het ook gezien in mijn eigen lichaam: toen ik te lang bleef doorlopen met stress, barstte er vanuit het niets overal netelroos uit. Vóór de netelroos kon of wilde ik mijn levenstempo niet echt veranderen. Daarna moest ik wel. Met de coronacrisis zien we dit misschien wel in het groot. Heeft ons onvermogen om te veranderen, de aarde genoodzaakt drastischer maatregelen te nemen en ergens iets te laten ontstaan dat ons allemaal wel dwingt anders te gaan leven? Is het een soort shocktherapie die ons dwingt om met z'n allen weer 'normaal' te gaan doen en ons een duurzaam gezond leven aan te meten?

We veranderen nu in ieder geval wel op de manier die onze aarde nodig heeft. We kúnnen dus wel stoppen met vliegen, reizen, consumeren. Ineens blijkt dat we ook met veel minder toe kunnen, dat ons leven ánders kán.

Nieuwe lente

En de aarde? Door alle drastische maatregelen van overheden wereldwijd, komt zij tot rust. Smog verdwijnt boven steden. De lucht die wij inademen, wordt schoner. We werken massaal thuis en hoeven niet eens meer honderd kilometer per uur te rijden. Italianen beginnen weer te zingen. Stikstofdoelen komen binnen bereik. Ja, ik hoorde dat er zelfs weer vogels fluiten in Wuhan. Jarenlang werd er geen vogel meer gehoord. Allemaal waren ze weggevlucht voor de ongebreidelde expansiedrift van ons mensen.

Het lijkt me alsof het coronavirus werkt als een grote resetknop. Een beetje zoals het Bijbelse sabbatsjaar: elk zevende jaar werd het land niet bewerkt, zodat het tot rust kon komen en de jaren daarop weer volop vrucht kon dragen. Het is mijn gebed dat door alle onrust van het virus heen de vogels weer zullen gaan fluiten en een nieuwe lente aanbreekt.

Tekst: Henk Stoorvogel. 
Henk is voorganger bij de Vrije Evangelisatie Zwolle (VEZ) en oprichter van de christelijke mannenbeweging 4e Musketier.