Sluit je aan

Inloggen bij eo

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Een goddelijke pauze.

Een goddelijke pauze

12 februari 2019 · 07:11

Update: vandaag · 16:15

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Een goddelijke pauze – PopUpGedachte dinsdag 12 februari 2019

Het is dinsdagochtend. De nacht is zwart. Een enkele geelverlichte huiskamer toont dat de wereld nog niet helemaal opgehouden is met bewegen. In de verte een sirene van een ambulance. Verder glimt de regen en  is het stil. Geen sterren ook, daarvoor is het wolkendek te dicht. En ik schrijf, zoals elke ochtend. Op zoek naar inspiratie, naar rust, naar de verrassing en het plezier. Het plezier van het maken.

Zaterdag zat ik nog in een cafeetje in Arnhem en aan de muur hing een wat onbegrijpelijk werk met een prijskaartje van 3.500 euro. Kunst. En het was te koop. Ik kan me niet meer herinneren wat het voorstelde, behalve dat het iets zilvergrijzigs had. Het naambordje ernaast staat me echter helder voor de geest. Ik heb er geloof ik wel 10 foto’s van gemaakt, want leg maar eens letters vast in een schemerig cafétje met je telefoon.

Toch moest en zou ik dat tekstje meenemen, al was het een simpel zinnetje. Anton Heybour werd geciteerd, die zei: ‘Ik teken geen kip. Ik ben al tekenend op zoek naar een kip.’ Há, dacht ik. Dat is het precies wat ik zoek. Die werkwijze. Daarom helpen die gekke kunstenaars me verder als ik denk over God en geloven en samenleving en waarachtigheid. Misschien geloof ik wel helemaal niet in God, maar ben ik al gelovend op zoek naar God. Of naar een God. Of naar het wezen van wat God is.

Dat is helemaal niet vreemd of wereldschokkend, want elke monnik en elke gelovige kan dat beamen. Die zoektocht. Dat je al gelovend op zoek bent naar God. Maar het heeft wel een zeker besef nodig van die eerste zin: Ik geloof niet in God. Er moet iets van loslaten in zitten. Wie nog een kip wil tekenen en daaraan begint, kán niet al tekenend nog op zoek zijn naar een kip. Dat strijdt met elkaar. Wie weet wat God is, wie God is en dat God is; hoe zal diegene nog zoeken en verrast zijn?

Hetzelfde denk ik als het gaat om activisme. Ik ben geen activist. Wil het niet zijn ook. Ik ben actief, activeer, ik doe dingen die soms activisten ook doen. Om te ontdekken wat het betekent om te zijn. Ik doe geen dingen omdat ik geloof. Ik doe ze op zoek naar geloof. Dat is geen ongeloof, maar een vertrouwen dat er meer te vinden is in de werkelijkheid dan de twee-dimensionale versie die ik in mijn hoofd heb.

En onderzoek heeft rust nodig. Laten groeien. Stilte. Terugtrekken van je werk en zien hoe het zich ontwikkelt. Wie het weet, kan gewoon doorknallen. Die trekt de contouren van een kip, met het puntje van de tong tussen de tanden worden de kleuren nauwkeurig aangebracht, lijstje erom, prijskaartje eraan, briefje erbij en volgende. Maar dat kan dus niet als je niet weet wat er onder je handen groeit. Dat vereist rust.

Ik moet eraan denken omdat vanochtend God rust van al het werk dat hij gedaan heeft. Na zes dagen neemt hij een dagje pauze. Hij, het, zij, kies maar. De mens is zojuist gemaakt, naar het evenbeeld van de Godheid, mannelijk én vrouwelijk, zegt de tekst. En als dat klaar is en de Eeuwige heel duidelijk heeft aangegeven dat al het groen dat zaaddragend is (appels, ananas, graan, je weet wel) dat dit voor de mensen tot eten dient en al het niet zaaddragende (gras en wat heb je nog meer eigenlijk?) voor de dieren tot eten dient – best wel overzichtelijk eigenlijk en niemand hoeft elkaar op te vreten. Paradijselijke rust. – als dat klaar is neemt de onbegrensde Almachtige effe pauze. Wie heeft dat toch bedacht?

Natuurlijk kun je zeggen dat de joden de sabbatdag hadden en dat het dan logisch is om dat terug te projecteren op de godheid. Of dat er anderszins vanuit de behoefte van de mens de goddelijke pauze in is geslopen, maar dan nog. Het Joodse volk wist als geen ander wat de onbegrensdheid was van de Eeuwige. In tijd en plaats en macht. Het verhaal van zes dagen werken en de zevende dag rust had ook best uit de begrensheid van de mens kunnen voorkomen. Zo van: God is almachtig, de mens niet. Dus om geen goddelijke pretentie te voeren, nemen we de zevende dag pauze.

Ken je beperkingen. Maar dat staat er dus niet. Juist omdat je goddelijk van aard bent, volg je Gods ritme en neem je pauze op die zevende dag. Blijft wonderlijk. Misschien gaat het niet om de beperking van de mens. Maar om de aard van makerschap. Dat rust altijd vereist is om überhaupt iets te kunnen maken wat meer is dan enkel een plaatje bij een in je hoofd bedacht praatje. Dat ontwikkeling altijd rust nodig heeft. Zelfs als het goddelijk goed is gemaakt. Dat je moet terugtreden van je werk om te kijken wat er eigenlijk uit je handen is voortgekomen, omdat elke keuze die je maakt, niet enkel iets uitdrukt van wat je van tevoren hebt bedacht, maar ook iets verrassends zegt over wie je zelf bent.

Al tekenend zoeken naar kippen betekent: jezelf laten verrassen door wat je zelf hebt voortgebracht. Ontdekken dat het altijd groter en anders is dan jezelf denkt. En de rust nemen om daarbij stil te staan. Omdat niet de kip interessant is, die je graag wilde maken. Maar de weg erheen. De wil. Het verlangen. En de ontdekking.

Een goede reis in het onbekende of semi-onbekende dan maar weer vandaag. Dat we maar af en toe even zoekend, en in verwondering, stilstaan.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

afbeelding

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95

Deel dit artikel: