'Een interview dat nooit zal plaatsvinden: mijn vragen aan de Ha­mas­lei­ders'

We zijn ruim een jaar en drie maanden verder en we hebben wat cijfers: 1200 Israëlische doden als direct gevolg van de aanslag, 250 Israëlische gijzelaars van wie er op het moment van schrijven zo’n 100 nog niet terug zijn. En aan de kant van de Palestijnen: tienduizenden doden, honderdduizenden gewonden.

M’n vraag aan de bedenkers zou natuurlijk zijn: was dit de bedoeling? Hebben jullie nu je zin?

De ‘logica’ die het Midden-Oosten al mijn hele journalistieke leven kenmerkt, blijkt nog steeds te bestaan: als je Israël aanvalt, slaan de Israëliërs terug – en altijd harder dan de slag die werd toegebracht. Als bij ons thuis de jongste de oudste aanviel en de jongste na afloop huilend op de bank zat, legde ik altijd het Midden-Oosten uit: nee, het is niet eerlijk, maar dit is hoe het is. Jij bent klein en hij is groot – als je hem aanvalt, verlies je. Bedenk iets anders: wie niet sterk (genoeg) is, moet slim zijn.

Één van de doelstellingen van de aanslagplegers was “de Palestijnse kwestie weer op tafel te krijgen”, zeiden ze een maand na de aanslag tegen de New York Times. Het plan was “om niet slechts één keer te botsen, maar de hele situatie te veranderen”, aldus Hamasleider Khalil al-Hayya. “We wilden de wereld vertellen dat de Palestijnen nog steeds bestaan als volk”, zei Hamas-kopstuk Osama Hamdan een jaar geleden tegen de Volkskrant.

Dat is gelukt. Het Palestijnse volk stond sinds die ene 7 oktober hoog op de agenda van de wereldgemeenschap – en de hele situatie is veranderd. Maar of dat de Palestijnse zaak goed heeft gedaan?

Hamas is een zware slag toegebracht en Hezbollah, dat zich vanuit Libanon ook in de strijd mengde, minstens zo zeer. Tel de val van de  Syrische dictator Assad erbij op, én de verkiezing van Donald Trump, en iedereen kan zien dat de positie van Israël flink sterker is dan voor 7 oktober 2023.

Je zou zeggen: dit kan niet de bedoeling zijn geweest van de Hamasleiding. Maar dat kunnen we ze niet meer vragen. Het is voor het beklagenswaardige Palestijnse volk te hopen dat een volgende generatie leiders een andere aanpak kiest. Opnieuw is gebleken dat de rest van de wereld ze niet komt redden, ook niet als Israël buitenproportioneel terugslaat. Om in vrede samen te kunnen leven moet het dus anders. Wie niet sterk (genoeg) is, moet slim zijn.