De liefdevolle zorg van schaatsfamilie Schouten voor hun zieke moeder

Topschaatster Irene Schouten zit aan de keukentafel in haar ouderlijk huis. Moeder Jolanda zit naast haar in de rolstoel, terwijl zus Catharine haar moeder opmaakt voor een fotosessie in een van de bollenvelden van de familie. “Je moet straks wel gaan lachen, mam,” zegt Irene. “Weet je nou al hoe dat moet?” “Nee”, antwoordt haar moeder, naar het schijnt wat kortaf. Wanneer de familie even later onder een stralende zon lachend poseert, zegt vader Klaas zachtjes in het oor van zijn vrouw: “Ik hou van jou.” Als vanzelf fleurt haar emotieloze gezicht op en haar hangende mondhoeken krullen zich in een lach.

Het is een intieme scène aan het begin van de documentaire Het leven gaat niet altijd over tulpen. Een typische scène, want de familie Schouten gunt de kijker een intiem kijkje in hun leven. Een druk leven met een goedlopend bollenbedrijf, twee (op dat moment schaatst ook zoon Simon nog op hoog niveau) topsporters en de zorg voor moeder Jolanda.

De familie Schouten gunt de kijker een intiem kijkje in hun leven

Enkele jaren geleden was Jolanda nog de spil van het gezin. Een levenslustige, vrolijke vrouw, zie je op de beelden van vroeger die worden getoond. Maar enkele jaren geleden werd ze, op 56-jarige leeftijd, getroffen door een zware hersenbloeding. Met grote gevolgen, die nog altijd zichtbaar zijn.

De Jolanda van nu is een schim van de Jolanda die we op de filmpjes van vroeger zien, maar Klaas en zijn kinderen doen alles om hun vrouw en moeder zoveel mogelijk bij hun leven te betrekken. Ze ondergaat het schijnbaar emotieloos. Maar vanbinnen zijn die emoties er wel, zien we als Klaas junior na een dag werken bij zijn moeder aan het bed zit. “Ga je nog ook nog lachen?”, vraagt hij. Jolanda’s gezicht licht op en in haar ogen zie je liefde, als ze zijn gezicht vastpakt.

Intieme momenten

Het zijn vooral die intieme momenten tussen Jolanda en haar man en kinderen die deze documentaire bijzonder maken. Er is geen voice-over, er wordt niets verteld, er worden uitsluitend beelden uit het dagelijks leven van de familie Schouten getoond. Dus zien we de mannen in de bollenschuur, prachtige dronebeelden van de bollenvelden, de trainingen en wedstrijden van Irene en Simon, de zorg van Catherine, maar vooral de sfeer in het gezin. En de onvoorwaardelijke liefde voor hun vrouw en moeder.

Zo zien we Irene bij haar moeder in bed liggen. “Mam, weet je nog welke sport ik doe?”, vraagt ze. “Verpleegkundige”, antwoordt Jolanda. Maar als Irene even later vertelt over een ontsteking, steekt de zorgzame moeder de kop op. “Erg he, doe wel voorzichtig?”, zegt ze tegen haar dochter. “Juist op die momenten mis ik je mam,” deelt Irene haar gevoelens. “Mis je mij ook weleens?” Maar Jolanda kan de juiste woorden niet vinden. “Voorzichtig, voorzichtig”, herhaalt ze.

Ik mis de warmte in huis, het is nooit meer warm

Ook vader Klaas is eerlijk over zijn emoties: “Het wordt nooit meer zoals het was. Ik mis de warmte in huis, het is nooit meer warm.” Hij hoopt dat haar conditie nog wat verbetert, zodat ze nog een beetje beter contact kunnen maken.

Jolanda zelf heeft het af en toe zichtbaar moeilijk met haar situatie. “Het is onomkeerbaar. Ernstig hoor,” zegt ze na een MRI-scan tegen haar man. En als Catherine haar een filmpje laat zien van toen ze nog in coma lag, zie je de pijn. “Het spijt me”, zegt ze tegen Catherine.

Tijdens het kerstdiner huilt ze: “Ik ben eenzaam.” En even later zegt ze: “Klaas, ik ben helemaal klaar met jou.” Het lijkt een lelijke opmerking tegen een man die alles voor haar doet. Maar als ze verder gaat wordt duidelijk dat ze zich vooral te veel voelt: “We kunnen niets leuks meer doen.”

Heel veel liefde

Maar dat is juist iets wat de familie niet zomaar accepteert. Ze doen er juist alles aan om hun moeder zoveel mogelijk te betrekken en haar toch nog te laten genieten van het leven. Toch zijn ze ook heel eerlijk: “Moeilijk he, ma,” zegt Catharine, “het leven is niet altijd eerlijk.” Als ze even later tijdens een feest voor Klaas seniors zestigste verjaardag haar vader prijst dat hij moeder zoveel liefde geeft, zie je Jolanda weer lachen. En je ziet haar genieten te midden van het feestgedruis.

En daar is het de Schoutens om te doen. Met heel veel liefde proberen ze zoveel mogelijk mooie momenten met en voor hun moeder te creëren. Zoals Irene het aan tafel bij Humberto Tan omschreef: “We laten zien dat je met heel veel liefde en samenwerking heel ver kan komen.” Die liefde is verweven door de hele documentaire en maakt dit portret het kijken waard.

Bekijk hier de EOdoc 'Het leven gaat niet altijd over tulpen':

Beeld: EOdoc