Gebed als politiek statement: 'Alstublieft, heb genade Donald Trump'

Eerst was daar Frankly Graham, jawel, de zoon van Billy. Hij bad tijdens de inauguratieceremonie. En deed dat op een manier die velen schokte. Voordat hij een gebed uitsprak, zei hij tegen Trump: “U zult de afgelopen vier jaar momenten hebben gehad waarop u dacht: ‘Wat een donkere tijden!’ Maar kijk wat God heeft gedaan! We prijzen Hem en geven Hem eer!”

Tijdens het uitspreken van deze woorden, was president Biden pontificaal in beeld, net als Trumps electorale tegenstrever, Kamala Harris. Ook in het gebed zelf liet Graham weinig ruimte om te denken dat hij boven de partijen stond: “Toen Donald Trumps vijanden dachten dat hij uitgerangeerd was, was U degene die met uw machtige hand zijn leven spaarde en hem zegende met sterkte en macht.”

De volgende dag was er die andere geestelijke, de episcopaalse bisschop Mariann Edgar Budde. Tijdens een kerkdienst wegens de inauguratie refereerde ze net als Graham aan de moordpoging op Trump. “U heeft de voorzienende hand van een liefdevolle God gevoeld”, zei ze.

In hoeverre moet de kerk zich bemoeien met de politiek?

Om hem daarna rechtstreeks te smeken om genade. “In de naam van onze God vraag ik u om genade te hebben voor de mensen in ons land die nu in angst leven. Er zijn homoseksuele, lesbische en transgender kinderen die voor hun leven vrezen.” Ook nam de bisschop het op voor illegale migranten, van wie Trump heeft aangekondigd dat hij ze massaal het land uit wil zetten.

En daarmee zitten we weer midden in het onderwerp dat ik al veel vaker besprak in deze column: in hoeverre moet de kerk, moeten dominees, zich bemoeien met de politiek?

In ons land hoorde en zag ik veel enthousiasme over het optreden van Budde, tot D66-leider Rob Jetten aan toe – en een stuk minder over het optreden van Graham.

Dat is wel te verklaren. Als je Grahams woorden tot op de letter analyseert, kan hij zich misschien nog verdedigen door te zeggen dat hij namens Trump bad en zich zo goed mogelijk in zijn positie verplaatste. Maar niemand kon zich aan de indruk onttrekken dat hij toch echt aan de kant van de nieuwe president staat – en zeker niet aan de kant van de vorige.

Budde staat ongetwijfeld aan de andere kant – maar handelde subtieler: vragen om genade voor mensen in de knel – dat lijkt me voluit een taak van de kerk. (Overigens had zij ook diplomatieker kunnen zijn. Suggereren dat LHBTI’ers voor hun leven moeten vrezen onder Trump, gaat ook ver.)

Daarmee kom ik toch weer uit bij de positie die ik al vaker innam op deze plek: wees als geestelijke alsjeblieft terughoudend met politieke stellingnames. Doe het alleen als je echt niet anders kunt. En als je het dan doet, doe het dan bescheiden en precies.

Vanaf zaterdag, 22:10 uur, NPO 2 | Dit is Tijs