Geloven moslims in dezelfde God?

Diverse van onze buren zijn ook moslim en ik herken je punt. Je ervaart verwantschap en toch ook weer niet. Dat heb ik ook bij sommige christenen. Die lui die in Amerika met borden ‘God hates fags’ (God haat homo’s) staan te demonstreren, lijken veel minder op mij dan mijn niet-gelovige vrienden, en hun God is nogal anders dan mijn God. 
 
Hebben christenen dezelfde God?
Mijn tegenvraag zou dus zijn: hebben om te beginnen christenen onderling eigenlijk wel dezelfde God? Christenen in Amerika en Nederland? In de 21^ste eeuw en de 2^e eeuw? Evangelischen en Oosters-Orthodoxen?
 
En je kunt ook verder denken over de Joden. Wie Jezus niet erkent, heeft een ‘andere’ God, zou je zeggen. Maar over welke God lezen we dan in het Oude Testament? Dat is ‘hun’ God, die van de Joden, maar staat ook in ‘onze’ Bijbel. Is dat dus ‘dezelfde’ God die wij kennen uit het Nieuwe Testament? Maar als die twee hetzelfde zijn, waarom is de God in de Koran dan zo beslissend anders?
 
Je kunt het ook zo zien: er is gewoon maar één enkele God, dus hoe kunnen moslims een ‘andere’ hebben? Die bestaat helemaal niet. Je hebt het dan dus zelf al over een beeld van God en het godsbeeld van moslims verschilt inderdaad met dat van christenen. Wellicht hebben ze een beperkt beeld van God, maar tegelijk: dat hebben we allemaal en ook christenen hebben onderling verschillende beelden. Veel christenen staan onderling verder van elkaar af in hun ideeën over God dan van moslims.
 
Hoeveel verschillen heb je nodig?
Uiteindelijk vind ik je vraag dus eerlijk gezegd niet precies genoeg om echt antwoord op te geven. Wat moet ik vergelijken? De ‘officiële’ leer over de God van een of andere religie? Maar welke leer dan? En moet ik dan ook katholieken, protestanten en evangelischen tegen elkaar afzetten?
 
En vooral: tussen alles zitten overeenkomsten en verschillen, maar hoeveel verschillen zijn er nodig om iets echt ‘anders’ te noemen? Dat laatste lijkt een filosofische, vergezochte vraag, maar is helaas wel nodig. Als ik één enkel verschil ontdek tussen jouw ideeën over God en die van mij, heb jij dan een ‘andere’ God? Bij twee verschilpunten? Drie? Tien? En wat telt überhaupt als een enkel verschilpunt?
 
Het hele praten over een ‘andere’ of ‘dezelfde’ God is kortom nogal problematisch. Het is vooral retorica en wordt gebruikt om iets anders te onderbouwen. Mensen die hard roepen dat Allah ‘dezelfde’ is als de christelijke God willen meestal vrede stichten door de verschillen wat te verzachten. Mensen die even hard beweren dat Allah ‘anders’ is, willen net zozeer vrede stichten, maar zijn ervan overtuigd dat alleen de christelijke God werkelijke vrede kan brengen.

Ik wil dus voorstellen voortaan niet zomaar te beweren dat een of andere God eigenlijk dezelfde is of juist niet. Tussen elk godsbeeld in elke religie zijn overeenkomsten en verschillen. Laten we het daarover hebben en dan dus vooral over de mate waarin we overeenkomen en verschillen. En nog liever: laten we het hebben over de werkelijke kwestie die eronder ligt, namelijk hoe we vreedzaam kunnen samenleven.
 
Auteur: Reinier Sonneveld
Beeld: Chris Beckett