God woont in een tent: de les van het joodse Sukkot

27 september 2021 · Leestijd 4 min

· · ·

Terwijl ze de tent opzet voor het kamp van haar jongste dochter, herinnert Marieta zich een van de lessen van rabbi Jonathan Sacks waarin hij uitlegt dat God in een tent woont.

Mijn jongste dochter ging vorige week op kamp: kamperen bij de boer. En terwijl ik hielp met de tentstokken, haringen en het opblazen van de luchtbedden, vertelde een van de juffen dat het voor veel kinderen de allereerste en waarschijnlijk ook de laatste keer was dat ze zouden kamperen in hun leven. Maar dat het zo’n leuke en leerzame ervaring voor de kinderen was, en dat ze daarom juist niet voor een luxe kampgebouw kozen. Ik zag aan alle uitgelaten kinderen dat ze gelijk had.

De kampeerdagen van mijn jongste vielen midden in Sukkot: het joodse Loofhuttenfeest. Tijdens het Loofhuttenfeest wordt door joden herdacht dat ze als volk 40 jaar lang moesten rondtrekken in de woestijn, in tenten en hutten, met alleen de bescherming van God.
Daarom bouwen joden elk jaar hutten in hun tuinen en op hun balkons. Zo’n hut moet een dak van bladeren hebben, waardoor je de sterren nog kunt zien. Tijdens het zeven dagen durende Sukkot verblijf je daar om te feesten, te eten en te slapen.

God in een tent

Christenen vieren dit feest niet, maar er zit een prachtige symboliek in die ons iets vertelt over God, geloof en onszelf. De vorig jaar overleden rabbi Jonathan Sacks legt dat op een prachtige manier uit (zie de video hieronder).

Volgens het oude verhaal van de Exodus bevonden niet alleen de mensen zich in tenten in de woestijn. Ook God woonde in een tent: de tabernakel die door de Israëlieten met veel liefde in de woestijn was gemaakt. God was niet alleen om hen heen als beschermende wolk en een licht in de nacht, God woonde in hun midden in een draagbare tent. Aan dat beeld wil Sukkot steeds herinneren.

Hoewel er later prachtige tempels verrezen, zijn die stevige luxueuze gebouwen verwoest. God heeft geen vaste verblijfplaats, maar kan overal wonen, zoals die tabernakel laat zien. Je hoeft geen geld te hebben om hem onderdak te verlenen: een hutje is al genoeg.

Totaal afhankelijk

In de tijd van de tempels was Sukkot ook het feest van de oogst. Joden brachten dan een deel van de opbrengst mee naar de tempel. Maar, zo legt rabbi Sacks uit, niet zonder zich te herinneren waar ze vandaan kwamen en welke ontberingen ze hadden geleden. ‘Als een volk vergeet waar het vandaan komt, raakt het de weg kwijt’, zegt hij. Volgens de rabbi is joden dat niet toegestaan: een feest als Sukkot herinnert hen jaarlijks aan de tijd dat ze geen comfortabel huis hadden om in te wonen en dat ze totaal afhankelijk waren van God.

Het is een les voor ons allemaal: als we vergeten waar we vandaan komen, dat we zonder iets op deze aarde zijn gekomen en dat alles ons godgegeven is, raken we verstrikt in de ratrace van het meer-meer-meer. Dan is dankbaarheid ver te zoeken en vergeten we om van onze overvloed te delen met anderen.

Onzekerheid vieren

Rabbi Sacks noemt Sukkot ook het ‘feest van de onzekerheid’. We hebben als mens de neiging om constant zekerheid en daarmee veiligheid te zoeken. Toch blijkt onze zekerheid nogal eens schijn. ‘Een tempel kan worden verwoest. Maar als je tent kapotgaat, zet je ‘m een dag later weer op.’ Daarom roept Sukkot op om te feesten, ook als alles onzeker is. ‘Het is de openhartige erkenning dat het leven niet zonder risico is, maar dat we de toekomst zonder angst tegemoet kunnen treden als we weten dat we niet alleen zijn.’

Het waren de tenten van mijn dochters kamp die me vorige weer aan deze lessen herinnerden: verheug je in tijden van onzekerheid en laat je niet weerhouden om dat wat je hebt te delen met anderen. Wees dankbaar. En weet dat God bij je wil zijn, ook al heb je niets meer te geven dan een simpele tent.