Heeft mijn kind ODD?
Wanneer is je kind gewoon wat ‘tegendraads’ en wanneer is er sprake van ODD (oppositioneel opstandig gedrag)? En wat doe je dan? Annelies van Pelt, GZ-psycholoog op het vlak van kind- en jeugdzorg, geeft tips.
Waar staat ODD voor?
Annelies: “Het staat voor de Engelse afkorting ‘Oppositional Defiant Disorder’. Deze afwijking betreft kinderen die boos en opstandig gedrag te laten zien. Of een kind de afwijking ontwikkelt of niet, heeft te maken met verschillende factoren, waaronder de cognitieve ontwikkeling van het kind, het karakter, hoe hanteerbaar het gedrag is en hoe de omgeving reageert op het kind. Ook wat een kind meemaakt heeft invloed op of hij of zij deze stoornis ontwikkelt. De stoornis komt voor bij 3,2% van alle kinderen.”
Waaraan is ODD te signaleren?
“Het is vooral voor ouders heel duidelijk te signaleren in de ontwikkelingsfases. Gedrag dat erbij hoort, wijkt duidelijk af van het gedrag dat een kind hoort te vertonen in de ontwikkelingsfase. Hoe ouder een kind, hoe meer je verwacht dat het kind zichzelf kan beheersen. Een kind met Oppositional Defiant Disorder kenmerkt zich door opzettelijk ruzie te maken met bijvoorbeeld ouders en leerkrachten. Het samenspelen met andere leeftijdsgenoten is voor deze kinderen lastig. Andere signalen zijn: het zich niet kunnen houden aan afspraken, anderen met opzet irriteren en de schuld geven van iets wat ze zelf hebben gedaan, maar ook woede-uitbarstingen en het vernielen van spullen. Ouders kunnen veel invloed uitoefenen op dit gedrag, maar wanneer dit een niet te doorbreken patroon wordt, spreken we van ODD. Meestal stellen we de diagnose rond de leeftijd van negen jaar.”
Hebben we allemaal een beetje van ODD in ons?
“Iedereen kan boos en opstandig gedrag vertonen, vanuit emotie of moeheid. Maar wanneer je niet capabel bent jezelf te beheersen of je excuses aan te bieden is dit een teken. ODD komt vooral bij kinderen voor. Als de stoornis bij een kind niet wordt onderkend en wordt behandeld, kan dit ontwikkelen tot antisociaal gedrag in de volwassen fase.”
Welke behandeling is gebruikelijk voor kinderen met ODD?
“Bij ODD is een behandeling noodzakelijk. Het is een psychiatrische aandoening en ontwikkelingsstoornis die niet uit zichzelf verdwijnt. De behandelvormen voor ODD verschillen van gedragstherapie bij het kind, de inzet van medicatie om boze buien te verminderen tot het trainen van ouders en leerkrachten in de omgang met kinderen met ODD.”
