‘Help, mijn buurvrouw is irritant!’

Op zondag kan de dominee het nog zo mooi aanhalen: ‘Houdt zo mogelijk, voor zover het van u afhangt, vrede met alle mensen’ (Rom. 12:18). Maar bij thuiskomst struikel je bijna over de rommel in het trappenhuis, of kun je de auto niet kwijt, omdat ‘de vrouw van hiernaast’ haar boodschappenwagentje weer eens pal voor jouw deur heeft gezet. De preek zoemt nog wel na in je achterhoofd, maar wordt al snel overstemd door minder vredelievende kreten. Iedereen herkent dit wel. Toch? Want christenen zijn net mensen. Of heeft u nooit last van overhangende takken, te harde muziek, stank van huisdieren of sloopauto’s in de straat? Om nog maar niet te spreken van echt ruziezoekende buren, die het bloed onder de nagels vandaan halen met hun pesterijen. We weten dat we zelfs onze vijand lief moeten hebben, maar als de opgeschoten kinderen van de buren iets te lang door het huis rennen, maken we graag een uitzondering op dat gebod: ‘Hebt uw vijanden lief, behalve uw buren.’
Of probeer je als christen toch het goede voorbeeld te geven? ‘In liefde de waarheid zeggen’, zal een mediator je op het hart drukken, dat werpt veel meer vruchten af. Dus door de stoute schoenen aan te trekken, een vriendelijk gezicht op te zetten als je aanbelt, maar – eenmaal binnen – wel met de nodige tact de buren laten weten wat je probleem is. Niet door kreten als ‘jij dit’, ‘jullie altijd dat’ de kamer in te slingeren, maar door in een constructief gesprek samen duidelijke afspraken te maken.

Harde muziek

Bianca* had erg veel last van de harde muziek, die haar buurjongen ‘s middags en ‘s avonds ten gehore bracht. “Ik had echt een probleem, want ik vind het erg belangrijk dat je als christen een goed voorbeeld voor de buren bent; dat ze aan mij iets van Jezus kunnen zien. Daarnaast wilde ik de relatie – die op zich goed is – niet verstoren.” Bianca werkt op onregelmatige tijden en ligt daarom vaak overdag in bed. “Ik ben een lichte slaper en de dreunen van zijn muziek maakten me gewoon wakker. Via zijn ouders had ik al een paar keer subtiel iets aangegeven en zij reageerden daar positief op.” Maar de overlast bleef. “Blijkbaar hadden ze de jongen niet helemaal in de hand of interesseerde het hem gewoon weinig. Zag ik hem op straat, dan voelde ik woede opkomen. Ik moest iets doen.” Omdat het via de ouders niet lukte, stapte ze zelf op de jongen af. “Ik heb hem het hele verhaal uitgelegd en tot mijn verbazing knikte hij begrijpend. Ik zei niets bijzonders, maar hij zag mijn probleem nu ook, juist doordat ik het rustig uitlegde. We hebben zelfs nog een leuk gesprek over muziek gehad.” Enkele maanden later merkt Bianca dat hij echt rekening met haar houdt. “Af en toe gaat het volume nog flink omhoog, maar nooit lang en daar kan ik goed mee leven.”

Gezondheid

Gelukkig heeft niet iedereen ruzie met de buren en gaat het spreekwoord ‘Liever een goede buur, dan een verre vriend’ voor de meeste mensen gewoon op. Toch is overlast van de buren een serieus probleem, omdat één op de drie Nederlanders last heeft van burenlawaai. Maarliefst 850.000 gezinnen hebben zelfs extreem veel geluidsoverlast van de buren. Mensen die last hebben van burengerucht geven twee keer zo vaak aan dat ze een slechte gezondheid hebben en zich minder gelukkig voelen dan anderen (bron: Centraal Bureau voor de Statistiek). Overigens wil bijna tachtig procent van de Nederlanders wel meer contact met de buren hebben, maar schiet het er vaak bij in. Dat stelt socioloog dr. Beate Völker, verbonden aan de Universiteit van Utrecht. Völker in De Telegraaf: “Voor buren heb je niet gekozen, net zomin als voor familieleden. Maar die vervelende oom kun je mijden, aan de buren ontkom je niet.” Ook bleek dat tachtig procent van de respondenten niet uit zichzelf de buren noemde op vragen als: Wie heeft de sleutel van je huis? Wie komt er op bezoek? Wie vraag je om te helpen? Aan wie vraag je advies?

Verbouwing

Henry* heeft een ander probleem. Hij is de veroorzaker van geluidshinder, nu hij al weken klust in een nieuw huis, een twee-onder-éénkap. “De buren zijn al wat ouder en zitten veel binnen, maar ik moet echt veel slopen, timmeren en boren. Met name de nieuwe buurvrouw heeft er erg veel last van, maar stuurt haar man naar mij toe.” Henry, die niet vóór de verhuizing al burenruzie wil hebben, zit klem. “Hij staat steeds op de stoep om te klagen en niet alleen over de geluidshinder. Hij wil ook precies weten wat ik ga veranderen in huis en in de tuin. Gaat de bel weer, dan weet ik hoe laat het is en moet ik me echt inhouden om hem niet aan te vallen. Ik vind dat hij echt van een mug een olifant kan maken, waardoor ik geneigd ben niet meer te luisteren. Laatst moest ik echt op zondag even iets doen, maar dat maakte hem witheet. Ik ben als christen ook voor de zondagsrust, maar dit was echt een noodgeval. Ja, dat wordt nog leuk, als we hier eenmaal wonen. Ik heb namelijk drie jonge kinderen en die zitten niet de hele dag te puzzelen!”

1. Bianca en Henry zijn – om burenruzies te voorkomen – gefingeerde namen.

Als je er samen niet uitkomt

Soms dreigt de burenruzie uit de hand te lopen of ontstaat er een soort Koude Oorlog, in beide gevallen met hetzelfde resultaat: Je komt er samen niet meer uit. In zo’n geval kun je de hulp inroepen van een buurtbemiddelaar. Op meer dan zeventig plaatsen in Nederland lopen er projecten, waarbij onpartijdige mensen bij een burenruzie worden gehaald. Tweederde van de conflicten wordt daadwerkelijk opgelost, volgens het Landelijk Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), dat het snelgroeiend aantal projecten ondersteund. Het CCV is onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Bij buurtbemiddeling probeert een panel van twee getrainde vrijwilligers problemen tussen buren of buurtgenoten de wereld uit te helpen. De bemiddelaars nemen contact op met beide buren en vragen hun medewerking. Omdat zij zich onpartijdig opstellen, kunnen simpele conflicten in de meeste gevallen vriendelijk worden opgelost. Bovendien hebben de bemiddelaars een geheimhoudingsplicht.

Twee van die bemiddelaars zijn Jan en Janny. Ze zijn getrouwd en met pensioen. “We zijn actief in de kerk, maar we wilden ook iets daarbuiten doen – iets voor de maatschappij betekenen,” legt Jan uit. “Maar ik doe dit wel vanuit mijn geloof,” gaat zijn vrouw verder. “‘Hij geve U vrede,’ krijgen we na de preek altijd mee in de zegen, en juist dát motiveert mij zo om dit werk te doen. Kijk ik om me heen, dan zie ik én wereldwijd én lokaal maar erg weinig vrede. Door dit vrijwilligerswerk hoop ik te kunnen bemiddelen, waardoor de communicatie tussen buren mogelijk hersteld kan worden.” Jan: “Het gaat erom dat je onafhankelijk blijft en beide partijen serieus neemt. Ik vind mijn missie al geslaagd als ik zie dat buren weer nader tot elkaar komen. Het gaat namelijk om het rechtzetten van de communicatie.”

Voordat het echtpaar begon met het werk, deden ze een cursus, nu ruim een jaar geleden. “Je moet weten hoe je in een lastige situatie moet reageren, want er zijn beslist heel lastige situaties, waarbij kennis van zaken vereist is.” Janny praat enthousiast over het werk. Overigens stappen buurtbemiddelaars altijd als duo op een situatie af, maar Jan en Janny operen los van elkaar. Buurtbemiddelaars komen verder niet met kant-en-klare oplossingen, maar willen beide partijen aan één tafel krijgen voor een goed gesprek. Janny: “Ik ga altijd vol verwachting naar een nieuwe zaak en als er resultaat geboekt wordt, doet me dat erg goed.”