Hoe word je mentaal gezonder? Ontdek de lessen van Els van Dijk

Els is meteen duidelijk: ‘Het leven wordt geschetst als een wedstrijd, maar ik doe niet mee’.  Voor veel twintigers lijkt het leven soms meer een marathon. Eenzaamheid, prestatiedruk, psychische klachten en slaapproblemen worden in veel onderzoeken genoemd als oorzaak van mentale uitputting.

De druk ligt hoog, óók in het weekend

De druk ligt hoog. Een toffe studie en daarna een goede baan, een leuke relatie, een huis, fijne vriendschappen en actief in de kerk. “Met sprankelende weekenden natuurlijk, want je kunt niet maandag op je werk komen en dan alleen zeggen ik heb een beetje gerommeld in de tuin.”

Els van Dijk, kan erover meepraten. Ze sprak duizenden twintigers in haar rol als directeur van de Evangelische Hogeschool. Veel jongeren rennen mee in deze marathon en dat is volgens Els niet zo gek: “Van alle kanten krijg je het te horen: ‘je kunt alles bereiken wat je maar wilt'. Els vindt dat verschrikkelijk: “Niemand van ons kan dat!”.

Joram is niet direct overtuigd “Dit is toch de wereld waarin ik leef? Hoe stap ik dan opeens uit de wedstrijd? Els is direct: “Wat een flauwekul, dit is wel de wereld waarin jij leeft, maar je mag het toch anders doen?”

Spelregels van Jezus

Els gelooft dat het echt anders kan. “Kun je Jezus betrappen op het spelen van een wedstrijd?". Het evangelie biedt ons een fantastisch alternatief. We hoeven niet mee te doen aan de wedstrijd, we mogen leven vanuit verlangen.

Je zou het kunnen samenvatten als de spelregels van Jezus:

• Dicht bij Jezus blijven. In Johannes zegt Hij het meerdere keren tegen zijn volgelingen. Er staat geen routebeschrijving bij of uitleg hoe ze dat precies moeten doen, maar simpelweg: “Blijf in mij”.
• Van betekenis zijn voor de mensen om je heen. Dat zit ook in kleine dingen, zoals even vragen hoe het met iemand gaat en de tijd nemen om naar het échte antwoord te luisteren. De Bijbel noemt dit een opmerkzaam hart.
• Laat je raken. Als Jezus verdriet, nood, zorgen of rouw tegenkomt staat er dat Hij met innerlijke ontferming bewogen is. Je kunt het ook vertalen met: vanbinnen verscheurd zijn. Het raakte niet alleen zijn hart, Hij kwam ook in actie.
• Leven vanuit verlangen in plaats van leven voor succes.
• Het perfecte plaatje en een uitgestippeld plan voor je leven loslaten.

Deze Bijbelse inzichten staan haaks op wat je dagelijks in onze maatschappij voorgeschoteld krijgt en dat maakt het ook lastig. Het zijn zaken van het hart, niet van het verstand. "Maar", zegt Els: "Je mag soms wel je ratio gebruiken, om je hart op de goede plek te zetten."

Trainen

Wanneer het leven een wedstrijd is, schuilt daar het gevaar in dat je ook verantwoordelijk bent voor je eigen succes. Els maakt is niet alleen kritisch over die wedstrijd-houding, maar ook over de gevolgen. "Het maakt ook dat we niet zo goed met teleurstelling en tegenslag om kunnen gaan." Die verstoren het win-gevoel namelijk.

Gelukkig kun je trainen. De eerste stap is een goede bron. "Als je geen goede bron hebt, kun je ook geen vrucht dragen.” Het is belangrijk om je gedachten te voeden. De tips die Els noemt: “Zelf lees ik graag boeken. Dat verwacht ik niet van twintigers”, maar er zijn genoeg andere opties:

• Een goede podcast luisteren
• Muziek maken of luisteren
• Een christelijk evenement bezoeken
• Bidden
• Bijbellezen
• Elke dag tien punten noteren waarvoor je dankbaar bent.

'Durf de wedstrijd los te laten'

Oké, je wilt dus niet meer vanuit de wedstrijd leven, maar vanuit verlangen. Hoe doe je dat in de praktijk? Vraag Joram zich af.

“Het is een proces”, zegt Els. "Het leven is een ontdekkingstocht. God geeft ons licht voor elke stap, maar geen glazen bol voor de toekomst." Het liefst willen we een perfect plaatje. Dat is niet gek als de maatschappij je dat steeds voorhoudt. Het is goed om onszelf steeds te spiegelen aan de lessen van Jezus. Hij vraagt geen perfect plaatje van ons leven. Els is ervan overtuigd: "Je kan verantwoordelijkheid nemen voor vandaag, maar niet voor over 5 jaar." Als we de levenslessen van Jezus toepassen op de wedstrijd krijgen we een ander beeld.

De nadruk verschuift van winnen, presteren, de beste zijn, naar onszelf accepteren, liefhebben en zorgen voor elkaar. De grote vraag is: Durf jij de wedstrijd los te laten? Durf jij het anders te gaan doen?

Luister 'Life Rules' met Els van Dijk

Foto Els van Dijk: Jacqueline de Haas