Hulp bij het lezen van Openbaring

Wat zijn openbaringen? Openbaring (Grieks: apocalyps) betekent ‘onthulling’. In dit Bijbelboek wordt iets onthuld wat eerst onbekend of niet duidelijk was. Zoals je bij de onthulling van een standbeeld het doek eraf haalt, waardoor het beeld zichtbaar wordt. Dat gebeurt ook in dit Bijbelboek. Het probleem is echter dat wij de beelden, die in dit boek gebruikt en onthuld worden, niet kennen. Zo wordt bijvoorbeeld in het gedeelte van vandaag, dat gaat over de hemel, geschreven over een lam dat geslacht is en overal ogen heeft. Zo’n dier kennen wij niet. Zo’n Lam bestaat ook niet. Zo’n Lam staat ergens symbool voor. Zo’n Lam belichaamt een boodschap. Zo eenvoudig als de gelijkenissen waren die Jezus vertelde, toen Hij op aarde was, zo ingewikkeld zijn de beelden in dit laatste boek van de Bijbel.

Hofhouding

Johannes moet vaak om uitleg vragen over de betekenis van de beelden. Het is zelfs al heel moeilijk om ze te beschrijven. Johannes geeft vaak aan dat zijn woorden tekortschieten. Daarom staat er vaak ‘zoals’ of ‘zoiets als’. Alleen al in het eerste hoofdstuk negen keer! Maar de rode draad is duidelijk. Het boek beschrijft de regering van Jezus. Na de hemelvaart zit Jezus aan de rechterhand van God. Hij regeert de wereld. En vooral op aarde leidt dat tot een geweldige strijd. De satan die uit de hemel geworpen is, verzet zich. Hoofdstuk na hoofdstuk wordt die enorme strijd beschreven. De acties die Jezus vanuit de hemel onderneemt, worden weergegeven met heftige beelden. Er klinkt bazuingeschal. Schalen vol rampen treffen de aarde. Het zijn indrukwekkende, soms angstaanjagende visioenen. De apostel Johannes zit als balling op het eiland Patmos. Hij wordt in een visioen uitgenodigd om de hemel binnen te komen. Hij mag vanuit de hemel de wereld zien en alles wat er gebeurt en gebeuren gaat. Wat in onze aardse werkelijkheid niet mogelijk is, kan wel in dit visioen. Johannes komt de hemel binnen. Wat ziet hij als eerste?

Johannes schrijft: ‘Ik zag een troon staan in de hemel. Op die troon zat iemand die straalde als groene en rode edelstenen. Boven de troon was een schitterende regenboog, en om de troon heen stonden 24 andere tronen.’ Johannes zag vuur, hoorde muziek en zang. Dit moest God zijn. God als een almachtige koning op een troon. Omringd door een hemelse hofhouding.

Prinsjesdag

Johannes kwam de hemel binnen op een belangrijk moment. Het leek een beetje op Prinsjesdag, wanneer onze koning de troonrede voorleest. Zoiets zag Johannes. Maar dan in de hemel. God op de troon. Omringd door alle hemelingen. Met een boekrol in de hand. Je zou zo’n boekrol kunnen vergelijken met een dikke rol behangpapier. God had de boekrol in Zijn rechterhand. Dat stelt macht, heerschappij voor. Op de boekrol zaten zeven zegels. De boekrol was dus heel belangrijk. Hij was aan de binnen‐ en aan de buitenkant beschreven. Er staat dus veel in. Johannes begreep dat dit de boekrol was met de plannen van God met onze wereld. Een boek dus met het antwoord op vragen, die de apostel Johannes had: Wat ging er gebeuren? Wat was de toekomst? Zou de kerk blijven bestaan? Daarna zag Johannes een machtige engel. Hij riep luid: ‘Wie mag de zegels verbreken en het boek openen?’ Tot grote schrik van Johannes meldde zich niemand. Niemand in de hemel of op de aarde of onder de aarde kon het boek openen en lezen. De plannen van God leken niet door te kunnen gaan.

Het lam

Johannes begon te huilen. Het leven op aarde was nog wel zo moeilijk. De kerk werd vervolgd. Christenen werden gemarteld en gedood. Hijzelf zat op dat gevangeniseiland. Johannes realiseerde zich dat er geen toekomst voor de aarde was, als niemand zich aanmeldde. Daarom was hij zo verdrietig. Maar dan stoot een oudste hem aan en zegt: ‘Let op, Johannes!’ Toen was daar ineens dat lam. Het lam sprong over de treden naar de man op de troon. Het pakte met zijn poten de boekrol aan. Het begon bij Johannes door te dringen. Dit Lam was opnieuw Jezus. Niet zoals Hij er op aarde uitzag, maar wel om wat Hij op aarde had gedaan. Johannes de Doper, de voorbereider op de komst van Jezus, had Jezus op een dag ook al zo genoemd. Hij had gezegd: ‘Kijk, daar is het lam van God, dat de zonde van de mensen wegneemt’ (Johannes 1:29). Jezus in de gedaante van een lam. Als Johannes had getwijfeld, was die twijfel wel weggenomen door wat er verder gebeurde. Want toen begon in de hemel alles en iedereen om de troon van God te juichen. Ze begonnen voor het lam een lied te zingen: ‘U verdient het om het boek te krijgen, U verdient het om de zegels te verbreken en het boek te openen. Want U bent gedood, en dankzij uw dood heeft God mensen bevrijd van hun schuld, mensen uit de hele wereld, van alle volken en talen.’

Een lam met zeven ogen

Deze woorden gingen over Jezus. Van die Heiland was hij op aarde discipel geweest. Hij was er zelf bij geweest toen Hij gekruisigd werd. Hij had het zelf gehoord dat Jezus stierf, terwijl Hij uitriep: ‘Het is volbracht!’ Hij was ook getuige geweest van Zijn opstanding uit de dood. Zo machtig was Hij. Hij had hem persoonlijk naar de hemel zien varen. Maar ook de woorden van toen kende hij nog. Jezus had gezegd: ‘Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde’ en ‘Houd dit voor ogen: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld’ (Matteüs 28:20). In de daaropvolgende jaren had hij vaak aan die woorden gedacht. Juist toen het steeds moeilijker werd. Het was niet eenvoudig geweest om zich aan deze woorden vast te houden. Maar nu was Hij daar. Jezus! In de hemel. Als een lam. Een heel bijzonder Lam. Voor vrome Joden, die niet onbekend met de Bijbel waren, zal dit beeld bekend in de oren geklonken hebben. Het bloed van een lam aan de deurposten beveiligde de huizen van de Israëlieten in Egypte. De profeet Jesaja had gesproken over de knecht van God die als een lam ter slachting zou worden geleid. Lammeren werden in de eredienst gebruikt als offer. Toonbeeld van onschuld.

Toch was dit lam anders. Het had een snee in zijn hals ‒ teken van een slachting die had plaatsgevonden, maar het Lam uiteindelijk niet voor altijd had gedood. Het Lam had ook zeven horens en zeven ogen. Machteloos was dit Lam dus niet. Horens staan immers symbool voor kracht en zeven is het getal van de volmaaktheid. Ook kon dit Lam niets ontgaan. Het had zeven ogen. Met zeven ogen kun je werkelijk alles zien.

Jezus regeert

Onder ademloze spanning brak het Lam de zegels van de boekrol, één voor één. En elke keer als er een zegel geopend werd, begon er van alles te gebeuren. Niet alleen in de hemel, maar ook op de aarde. Het waren soms angstaanjagende gebeurtenissen. Maar één ding was duidelijk: het gebeurde allemaal onder de regie van het Lam. Ik vat mijn verhaal even voor u samen. Wat ik u vertelde, is de kern van het laatste Bijbelboek. Over de boekrol met de geschiedenis van deze wereld. Niemand in de hemel, noch op de aarde kon de boekrol openen. Maar toen was daar Jezus, de Zoon van God, het Lam. Hij neemt de boekrol aan en voert uit wat in het boek staat. Een voor een verbreekt Hij de zegels. Indrukwekkende, maar ook angstaanjagende gebeurtenissen vinden plaats. Nog altijd vinden ze plaats. Het boek vertelt daarover. Niet alleen over de zware strijd tegen de satan, maar ook over de overwinning.

Openbaring vertelt hoe Jezus Christus dit werk heeft gedaan, nog doet en zal doen. Tot de komst van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. De heerschappij over deze wereld ligt in handen van Jezus. Johannes moet dat weten. U moet dat weten. De wereld wordt dus niet geregeerd door één of andere vage macht, die naar willekeur over ons beschikt. Nee, de regering van deze wereld en die van ons leven ligt in de handen van het Lam. Van onze Heiland Jezus Christus.

Hij regeert.