Navigatie overslaan
EO
Sluit je aan
De Bijbel Open met Jan Martijn Abrahamse.
© Janita Sassen / EO

Jan Martijn Abrahamse: Bestaat er een wereld van vrede zonder de God van toorn? Ik denk het niet

De Bijbel Open

vandaag · 08:30| Leestijd:4 min

Update: vandaag · 08:30

Afbeelding van Jan Martijn Abrahamse
Geschreven doorJan Martijn Abrahamse

“Keer tot ons terug”. Het is een indringend verzoek, dat als een refrein door het hele Oude Testament heen klinkt. “Komt U weer bij ons wonen?”

Het is een vraag die iets van het gemis van God laat zien, van het besef dat de wereld zonder zijn nabijheid kaal en leeg is. In Psalm 85 vullen verleden en heden elkaar aan. Mogelijk is het geschreven na de ballingschap van het volk van Israël, als een ode aan Gods redding én als een aansporing tot een nieuw begin bij terugkeer in het land.

Psalm 85

Voor de koorleider. Van de Korachieten, een psalm.

U bent uw land genadig geweest, HEER,
U keerde het lot van Jakob ten goede,
nam de schuld van uw volk weg
en bedekte al zijn zonden. sela
U bedwong uw woede
en wendde u af van uw brandende toorn.

God, onze helper, keer tot ons terug,
onderdruk uw afschuw van ons.
Wilt U voor eeuwig uw toorn laten duren,
verbolgen zijn van geslacht op geslacht?

Breng ons weer tot leven,
dan zullen wij ons in U verheugen.
Toon ons uw trouw, HEER,
en geef ons uw hulp.

Ik wil horen wat God ons zegt.
De HEER spreekt woorden van vrede
tegen zijn volk, zijn getrouwen.
Laten zij niet weer vervallen in dwaasheid!

Voor wie Hem eren is zijn hulp nabij:
zijn glorie komt wonen in ons land,
trouw en liefde omhelzen elkaar,
recht en vrede begroeten elkaar met een kus,
trouw bloeit uit de aarde op,
recht ziet uit de hemel toe.

De HEER geeft al het goede:
ons land zal vruchten geven.
Het recht gaat voor God uit
en baant voor Hem de weg.

Dat maakt dat dit lied twee gezichten heeft. De eerste acht verzen kunnen ons behoorlijk tegen de borst stuiten. En zelfs als dat niet zo is, vraag ik me af of wij nog zo durven bidden, of wij deze taal tegenover God nog gebruiken. “Onderdruk uw afschuw van ons”, staat er in vers 5b.
De tweede helft, vers 9 tot en met 14, is daarentegen liefelijk. “Zijn glorie komt wonen in ons land.” In die woorden klinkt het visioen van een land vol liefde en trouw, vrede en gerechtigheid. Dan begrijp je waarom dit lied zo goed past bij de adventstijd.

Goedheid

Toch dringt zich de vraag op: kan het tweede deel zonder het eerste? Bestaat er een wereld van vrede, recht en trouw zonder de God van toorn die we in de eerste verzen tegenkomen? Ik denk het niet. De vroegchristelijke kerkvader Lactantius (ca. 240-320) schreef uitvoerig over Gods toorn. Die is, zegt hij, geen willekeurige boosheid zoals wij die kennen – prikkelbaar, snel ontvlambaar – maar de uitdrukking van Gods rechtvaardigheid en goedheid die zich verzet tegen het kwaad. De God van Psalm 85 is geen onverschillige God, maar een God die persoonlijk betrokken is bij deze wereld.

Gods toorn is zijn verzet tegen alles wat deze wereld ongeschikt maakt als woonplaats

Gods toorn is zijn afschuw over alles wat de vrede belemmert: onze hardheid van hart, onze weigering om mee te werken aan zijn werk van verzoening. Hij maakt zich kwaad over hoe langzaam we zachtere harten ontwikkelen, we vriendelijker spreken en we ruimte maken voor anderen. Gods toorn is zijn verzet tegen alles wat deze wereld ongeschikt maakt als woonplaats, alles wat verhindert dat Hij onder zijn schepselen aanwezig kan zijn.

De baby van Betlehem

Deze eerste advent, waarin we opnieuw het gemis van Gods aanwezigheid voelen – zeker nu vrede ver weg lijkt en oorlog steeds dichterbij komt – is een tijd van voorbereiding op zijn komst. Psalm 85 herinnert ons eraan wat er dan gebeurt: de baby van Betlehem is, om met Lactantius te spreken, God die zijn afschuw tempert. De Vredevorst in wiens kleine gestalte God zich genadig tot de wereld keert. Dicht bij ons, onze schuld dragend, onze zonden bedekkend en zijn woede stillend.

Deel dit artikel:

    Meest gelezen

    Lees ook