Jaap-Harm tipt films: Spencer, Herself, Cry Macho en Captain Nova
Van getergde vrouwen tot de deconstructie van dé man. Van de beknellende banden van geloof tot de gevolgen van klimaatverandering. Allemaal films die je kunt zien in een bioscoop bij jou in de buurt.
Vrouw in het nauw
In de bioscoop kun je twee aangrijpende films kijken over vrouwen die ternauwernood het hoofd boven water houden. Het betreft in de eerste plaats Diana Spencer, beter bekend als ‘Lady Di’. Spencer zoomt in op de nadagen van haar huwelijk met prins Charles. Op hoofdlijnen herken je het leven zoals ze dat geleefd heeft, maar regisseur Pablo Larraín kleurt het vervolgens compleet eigenzinnig in. Het is een ‘fable based on a true tragedy’. We zien hoe Diana de Kerstdagen doorbrengt met de koninklijke familie. Hier wordt haar hele bestaan op de spits gedreven: een buitenkant die vlekkeloos moet zijn, terwijl de binnenkant verdrongen wordt. Steeds andere jurken aan, schone schijn spelen, terwijl ze weet dat een zelfde parelketting als die zij draagt ook hangt om de hals van haar mans minnares. Steeds grimmiger de sfeer, steeds intenser de pijn van de vrouw die gevangen zit in haar eigen leven. Weet ze los te breken? En maakt dat uit als je weet hoe haar leven uiteindelijk zal eindigen?
In Herself volgen we geen prinses, maar een anonieme vrouw. Een vrouw die vastzit in een gewelddadige relatie en uiteindelijk de kracht vindt om ‘genoeg is genoeg’ te zeggen. Ze vlucht, neemt haar twee dochters mee, maar zit opnieuw vast. Hoe vindt ze ooit geschikte woonruimte? Zelfs met twee banen verdient ze niet genoeg. Totdat ze besluit op een gekregen stukje grond haar eigen huis te bouwen. Voor € 35.000,- kan ze zo een plek voor zichzelf creëren. Uit de greep van haar man, anoniem en veilig, met haar dochters dicht bij zich. Herself toonde mij hoeveel kracht en moed het vergt een andere toekomst voor mogelijk te houden. En bovenal welke kracht een gemeenschap bezit die mensen niet alleen laat met hun problemen, maar samen op zoek gaat hoe die andere toekomst werkelijkheid kan worden. Ontroerend om te zien hoe die gemeenschap – van theoretisch en praktisch opgeleid, man en vrouw, jong en oud, van verschillende culturele achtergronden – elkaar vindt in een gezamenlijk doel. Een huis bouwen waar deze vrouw in vrede veilig kan leven.
Spencer en Herself draaien nu in de bioscoop.
Geloof en vrijheid
Tussen Ballad of a White Cow, Minyan en The Last Day of Gilda, is een opvallend verband, hoewel ze zich afspelen in compleet verschillende delen van de wereld, te weten Iran, Amerika en Brazilië. Ze gaan alle drie over het verband tussen geloof en vrijheid. Of beter: hoe de hoofdpersonen ervaren hoe het geloof hun vrijheid beknot. Opvallend ook, omdat het niet één geloof betreft, maar de drie wereldgodsdiensten islam, jodendom en christendom. In Ballad of a White Cow ontdekt Mina dat haar man ten onrechte de doodstraf heeft gekregen. Haar leven stort in, maar de reactie is dat als de rechters het zo besloten hadden, het toch Gods wil moest zijn. In Minyan is David een jonge man die veel met zijn opa optrekt. Deze kan een nieuw appartement krijgen, maar op één voorwaarde: dat David de gebedsdiensten bijwoont. Er zijn tien volwassen mannen nodig om zo’n minjan door te kunnen laten gaan. Het brengt David in een spagaat. Naast zijn religieuze leven ontdekt hij zijn homoseksualiteit. En hoewel niet expliciet uitgesproken, voel je de spanning die er voor David is tussen die twee kanten van zijn leven. Ten slotte is er The Last Day of Gilda, een scherpe aanklacht tegen conservatieve, religieuze krachten in hedendaags Brazilië. Gilda is een vrijgevochten vrouw. Iedereen is welkom aan haar tafel en meerdere mannen in haar bed. Dit druist in tegen dat wat de Partij van de Heer voorstaat. ‘Hoer’ en ‘heks’ wordt er op haar huis gekalkt en Gilda wordt steeds meer in het nauw gedreven om haar liederlijke leven. Pijnlijk om te zien hoe mensen gedwongen worden tot een keuze: vrijheid of geloof. Het roept de vraag op: is er niet meer ruimte binnen het geloof dan sommige conservatieve krachten willen doen geloven? En in hoeverre vraagt het geloof van gelovigen om mensen met andere opvattingen buiten te sluiten en in een keurslijf te dwingen?
Ballad of a White Cow en The Last Days of Gilda draaien nu in de bioscoop, Minyan vanaf 2 december.
En ook:
Eind vorige maand kwam de nieuwste film van de inmiddels 91 jaar oude Clint Eastwood uit. Een boeiende film, omdat Eastwood de ingeslagen weg na The Mule nu in Cry Macho lijkt te vervolgen. Opnieuw speelt hij de hoofdrol in een film waarin hij de mythe van de onverwoestbare man ontmantelt. Eastwoord werd bekend met films waarin hij het toonbeeld van onverzettelijke mannelijkheid was, maar daar lijkt hij nu op af te willen dingen. In The Mule deed hij dat als drugskoerier die zich alsnog probeerde te verzoenen met zijn gezin, in Cry Macho is hij een oude cowboy die naar Mexico reist om daar de zoon van zijn baas weg te halen bij zijn moeder. De jongen weet niet beter dan te overleven door zich hard en onverschillig op te stellen, maar de twee groeien naar elkaar toe. En ja, dan biedt Eastwood duidelijk tegengas waar het dat macho-beeld betreft. Hij vindt het maar overschat. Het klinkt als een schuldbelijdenis. Sommige beelden van de man doen meer kwaad dan goed en Eastwood helpt graag ze te ontmantelen.
Cry Macho draait nu in de bioscoop.
De vorige keer sloot ik af met een kinderfilm, deze keer een film voor een iets oudere doelgroep: Captain Nova. In 2050 is Nederland onleefbaar geworden. Een hete stofwoestijn waar je slechts korte tijd buiten kunt zijn in een beschermend pak. Aan de 37-jarige Nova de taak 25 jaar terug in de tijd te reizen, om dan als meisje van 12 te proberen de milieuramp af te wenden die alles verwoest heeft. Hoewel het budget beperkt was, weet de film een overtuigend beeld neer te zetten van Nederland in beide jaren en het scenario zit zo slim in elkaar, dat je makkelijk meegaat in de tijdsprongen (inclusief gevolgen) die gemaakt worden. De moraal van het verhaal is niet heel subtiel, maar de vraag is of dat bij zo’n heftig thema als klimaatverandering wel nodig is. Captain Nova verpakt een urgente roep om verandering in een spannend avonturenverhaal voor jong, waar oud zich ook prima mee kan vermaken.
Captain Nova draait vanaf 1 december in de bioscoop.
Geschreven door
Jaap-Harm de Jong
