Jacob en zijn moeder Tina worden uitgezet naar een voor hen onbekend Armenië
'Er is juridisch gezien een mogelijkheid om hen naar Armenië te sturen, dus moeten zij vertrekken'
De uit Syrië afkomstige Christina Lenian (Tina) en haar zoon Jacob staan op het punt uitgezet te worden naar Armenië. Vanwege een vergissing van Tina moeten zij – na zes jaar in Nederland te hebben gewoond – toch nog naar Armenië verhuizen. Een voor hen onbekend land, waar zij niemand kennen en volledig opnieuw moeten beginnen. Inmiddels is er een petitie gestart om dit te voorkomen.
Tina (33) is zesentwintig als zij met haar achtjarige zoontje Jacob uit Syrië vlucht. Op haar achttiende, vlak voor de geboorte van Jacob, verloor zij haar man. Zij woont bij haar ouders – waar haar moeder de opvoeding van Jacob grotendeels op zich neemt – en krijgt een goede baan bij Nestlé in Damascus. Als er oorlog in Syrië uitbreekt is haar moeder, samen met haar oma en een broer net op familiebezoek in Nederland. Zij besluiten asiel aan te vragen en krijgen de Nederlandse nationaliteit. Tina blijft in Syrië achter met haar zoon.
Als Jacob op een dag op school met wat klasgenootjes staat te praten, ontploft vlakbij hem een bom. Een klasgenootje overlijdt ter plaatse, de ander heeft voor de rest van zijn leven problemen met lopen. Jacob krijgt een scherf in zijn rug en been. Eén scherf kan worden verwijderd, de ander blijft zitten, omdat het te risicovol is om hem te verwijderen. Hij raakt ernstig getraumatiseerd. Deze gebeurtenis is voor Tina de druppel; ze besluit naar Nederland – naar haar moeder – te vluchten om haar zoon een veilige toekomst te bieden.
Gammele vluchtelingenbootjes
Omdat Tina de verhalen over de duizenden vluchtelingen in gammele bootjes en de vele verdrinkingen heeft gehoord, besluit zij op zoek te gaan naar een veilige manier om met haar zoon naar Nederland te reizen. In Damascus gaat het verhaal rond dat je met een Armeens paspoort een visum in Nederland kunt krijgen en zo met het vliegtuig naar Nederland kunt vertrekken.
Tina en haar familie zijn Armeense christenen. Haar verre voorouders zijn begin vorige eeuw uit Turkije gevlucht. Tina, haar ouders en grootouders hebben echter allemaal een Syrische nationaliteit. Met wat geld, de juiste contacten en een verblijf van vier dagen in Armenië lukt het Tina om aan een Armeens paspoort voor Jacob en zichzelf te komen, iets wat op dat moment de enige juiste oplossing lijkt, maar wat achteraf voor veel problemen zorgt.
Geen visum
Helaas blijk Tina verkeerd geïnformeerd te zijn en krijgt zij, ondanks haar Armeense paspoort, geen visum. Er rest haar niks anders dan op een gammel bootje de oversteek naar Griekenland te wagen. Een gevaarlijke, spannende overtocht. Gelukkig weten zij veilig het Griekse eiland Samos te bereiken, vanwaar zij met de trein, de bus en te voet door Europa reizen.
Als Tina en Jacob eindelijk in Nederland aankomen begint een jarenlang getouwtrek met de IND, vanwege het Armeense paspoort dat Tina heeft. Kees van den Bosch, journalist en voormalig eindredacteur bij Argos (NPO Radio 1) zet zich met zijn gezin in voor de vluchtelingen in zijn woonplaats. Hij brengt de slechte leefomstandigheden binnen kamp Heumensoord aan het licht via geheime opnamen tijdens zijn bezoeken aan het kamp. Kees en zijn vrouw Monique – werkzaam bij Gevangenzorg Nederland – leren Tina en Jacob daar kennen. Zij vinden het onterecht dat Tina vanwege een verkeerde inschatting, die zij puur vanwege de veiligheid van haar zoon heeft gemaakt, het land wordt uitgezet.
Armenië
“Zo`n beetje alle Syrische vluchtelingen die in 2015 naar Nederland vluchtten kregen asiel, behalve Tina en Jacob”, vertelt Kees in de Groene Amsterdammer. “Vorige week kregen zij bericht van de IND dat ze binnenkort naar Armenië moeten vertrekken. Een land waar ze nooit hebben gewoond, waar Jacob zelfs nog nooit is geweest en Tina slecht vier dagen.”
Kees vertelt dat de IND en de raad van State dit weten. Hij heeft het hele dossier van Tina en Jacob mogen inzien en eraan bijgedragen door stukken te leveren voor rechtszaken of mee te denken met advocaten. “Ook weten zij dat Tina`s moeder, grootmoeder en broers daarnaast al jaren in Nederland wonen en de Nederlandse nationaliteit hebben. Toch weegt dit alles niet mee in hun afwegingen. Omdat er juridisch gezien een mogelijkheid is om hen naar Armenië te sturen, moeten zij binnenkort uit Nederland vertrekken.”
Armeens paspoort
Tina heeft haar Armeense paspoort ingeleverd bij de Armeense ambassade om zo opnieuw een asielaanvraag te kunnen doen. Helaas is deze aanvraag ook afgewezen. De afgelopen jaren heeft zij samen met haar zoon doorlopend in spanning gezeten en zijn er veel rechtszaken geweest. Als zij geen Armeens paspoort had aangevraagd was haar kans veel groter geweest. Nu de IND weet dat zij makkelijk aan een Armeens paspoort kan komen, mogen Tina en Jacob wat hen betreft opnieuw een paspoort aanvragen en in Armenië gaan wonen. Een land waarvan zij de taal niet spreken en waar zij niemand kennen.
Er is helaas geen speld tussen deze uitspraak te krijgen, ondanks het hoger beroep dat zij hebben ingediend. Over enkele weken zullen Tina en Jacob illegaal in Nederland verblijven als zij niet naar Armenië vertrekken. Nergens in de hele afweging wordt meegenomen dat Tina en Jacob niet zomaar naar Nederland zijn gevlucht. Haar moeder (die ook voor Jacob als een moeder is), broer, oma en twee ooms wonen hier al, in tegenstelling tot in Armenië waar zij niemand kennen en alles opnieuw moeten opbouwen.
Er blijven drie opties over voor Tina en Jacob: Teruggaan naar Syrië waar de oorlog nog altijd in alle hevigheid woedt, naar het onbekende Armenië vertrekken waar het inmiddels ook oorlog is, of verdwijnen in de illegaliteit in Nederland. Drie onmogelijke oplossingen.
Aandacht
Manon Veldhuis, moeder van Jacobs vriend Hente, trekt zich het lot van Jacob en zijn moeder enorm aan: “Jacob heeft hier een leven opgebouwd, spreekt vloeiend Nederlands, volgt een opleiding en heeft vrienden. Tina doet vrijwilligerswerk en zet zich in voor andere mensen in moeilijke omstandigheden.” Om aandacht voor de zaak te vragen, heeft Manon afgelopen weekend het Instagramaccount @jacobblijfthier opgezet. Inmiddels heeft het account al ruim 25.000 volgers en delen vele bekende Nederlanders het verhaal van Jacob en zijn moeder Tina.
Burgerbeweging De Goede Zaak probeert middels een petitie de zaak van Tina en Jacob – en nog ongeveer honderd anderen die in een soortgelijke situatie verkeren – onder de aandacht te brengen van politiek Den Haag. Ook pakt de media het verhaal van Tina en Jacob op. Manon hoopt dat er door deze aandacht opnieuw zal worden nagedacht over hun uitzonderlijke verhaal en zij toch in Nederland mogen blijven. Zullen wij met elkaar voor een goede afloop voor Tina en Jacob bidden?
Bron: podcast ‘De Groene: Tina en Jacob moeten weg’
Foto's: Manon Veldhuis
Geschreven door
Rita Maris
