Jos-Pieter is wijkagent in de flakkawereld: 'Ik wil mensen helpen'

Jos-Pieter werkt sinds 2016 bij de politie. Inmiddels is hij 2,5 jaar wijkagent in Kalsdonk. Daarvoor werkte hij als logistiek manager, maar daar haalde hij niet genoeg voldoening meer uit. "Ik wilde mensen helpen. Ik ben echt een gevoelsmens, een hulpverlener. Als wijkagent kun je die diepgang opzoeken. Zo kan er een probleem zijn en daar wil ik iets aan doen. Daar kun je echt het verschil maken."

Als wijkagent gaat Jos-Pieter er het liefst op uit met zijn fiets. Hierdoor is hij zichtbaar en aanspreekbaar. "Ik heb goede contacten met bewoners, maar ook met de boefjes", zegt hij met een glimlach.

Onderling is er veel ruzie. Vandaag kunnen ze goed met elkaar overweg, morgen wordt er een mes getrokken omdat iemand zijn flakka niet wil delen.

Eerste werkdag in de flakkawereld

Zijn kennismaking met flakka, een synthetische drug die gebruikers paranoïde en psychotisch maakt, vergeet hij nooit meer. "De eerste keer dat ik met flakka te maken kreeg, was op mijn allereerste dag als wijkagent in Roosendaal. Het ging om een fietsendiefstal, waarbij de dader flakka bij zich had. Voor mij toen nog redelijk onbekend, maar al snel zag ik welke ellende het veroorzaakt. Mensen raken hun huis kwijt, buren hebben er last van en er ontstaan onderlinge ruzies. In de basis zijn het geen slechte mensen, maar door hun gebruik komen ze in de problemen."

De flakkawereld waar Jos-Pieter in terecht kwam, kent echt zijn eigen regels. Zo lijkt er ook een soort alternatief rechtssysteem te zijn. "Onderling is er veel ruzie. Vandaag kunnen ze goed met elkaar overweg, morgen wordt er een mes getrokken omdat iemand zijn flakka niet wil delen. Ook hoor ik verhalen over 'de stoel'; een martelstoel waar je vastgebonden en geslagen wordt. Dit heb ik zelf nog nooit gezien, maar wel van meerdere gebruikers gehoord."

Sociaal en crimineel

Dagelijks komt Jos-Pieter flakkagebruikers tegen, over wie de nodige meldingen over binnenkomen. "Je hebt de sociale meldingen, zoals ruzies in huis of buren die overlast ervaren. Maar ook de meldingen over die het paranoïde gedrag, zoals dat ze worden afgeluisterd of worden achtervolgd. Het zorgt voor spanningen, wat resulteert in meer problemen."

"Daarnaast is er de harde criminaliteit. In Roosendaal zien we dat flakkagebruikers auto’s stelen in België, fietsen jatten en gereedschap meenemen. Als we ze herkennen, worden ze aangehouden en volgt een rechtszaak. Sommigen komen uiteindelijk in een ISD-maatregel terecht. Daarin ligt er een focus op herstel. Bij deze maatregel wordt gekeken naar hun verslaving, psychische problemen en opleiding, zodat ze daarna beter terug kunnen keren in de maatschappij."

De spagaat

Als wijkagent balanceert Jos-Pieter voortdurend in een soort maatschappelijke spagaat. "Ik probeer het beste voor mensen mogelijk te maken. Ik voer gesprekken, bied hulp en zoek naar zorg. Maar als de gebruiker dat niet wil, dan raken die mensen hun huis kwijt en dan moet ik toch ondersteunen om hen uit huis te zetten. Ik probeer eerst de mensen te helpen, maar het mag geen overlast zijn voor de rest van de wereld. Dat is de spagaat: je wilt verbinding leggen, maar je moet ook handhaven. De gebruikers weten wat ze aan mij hebben. Ik wil je helpen, maar als het nodig is dan handel ik zonder twijfel. Moet er iemand worden aangehouden, dan gaat het gebeuren."

Ik denk dat flakka blijft. Het zit in de haarvaten van de gebruiker. Het enige wat helpt is stoppen, én dat is zó moeilijk.

Een voorbeeld raakt hem nog altijd. "Ik sprak een vrouw die haar vriend, ook gebruiker, in huis nam nadat hij uit zijn woning was gezet. Ik zei tegen haar: 'Als je dit doet, raak jij straks ook je huis kwijt vanwege de overlast.' Zij wist dit zelf ook, maar ze liet hem toch binnen. Dat doet me wat."

Gelukkig zijn er ook succesverhalen. "Ik heb één jongen in de wijk die nu anderhalf jaar clean is. Samen met de verslavingszorg en de woningstichting hebben we hem aan een woning geholpen. Ik heb veel met hem gepraat, geluisterd en duidelijkheid gegeven. Hij heeft het goed opgepakt. Mocht hij ooit weer in de shit zitten, weet ik zeker dat hij mij belt. Dat vertrouwen voelt bijzonder."

Flakka blijft

Of de nieuwe wetgeving (die flakka samen met andere designerdrugs nu officieel op de opiumlijst zet) verschil maakt, weet Jos-Pieter niet. "We kunnen gebruikers nu vervolgen als ze het bij zich hebben. Maar de gebruiker zelf zie ik niet veranderen. Ik denk dat flakka blijft. Het zit in de haarvaten van de gebruiker. Het enige wat helpt is stoppen, én dat is zó moeilijk."

Toch blijft hij doorgaan, elke dag weer. "Ik kom naar mijn werk met nul verwachtingen. Alles wat ik kan verbeteren, pak ik aan. Soms lukt dat niet, soms wel. Maar ik blijf het proberen. Want ik wil mensen helpen."