Jouw kind wordt gepest; wat te doen?

Waarom worden sommige kinderen nou juist gepest en andere niet?

Dat ligt echt aan de groep. Het ligt nooit aan het kind zelf. Je kunt gepest worden omdat je goed of slecht in wiskunde bent. Elke groep heeft een bepaalde norm. Het ligt niet aan het individu. Ik denk dat de laatste jaren daar de nadruk op ligt. Het doelwit (wij noemen de gepeste leerling geen slachtoffer) moet weerbaarder worden en op sociale vaardigheidstraining. Allemaal prima, maar dat betekent niet dat het kind op een ander vlak niet gepest wordt.

Wat doe je als je kind thuiskomt met een verhaal dat het buitengesloten is?

Ten eerste moet je blij zijn dat jouw kind het aan je vertelt. Als het gaat om structureel pesten, zal een kind het niet altijd aan je vertellen. Dat is een stukje vernedering, daar schaam je je voor. De laatste die je het vertelt, is degene die je niet wil teleurstellen omdat je er niet bij hoort. Er ligt altijd een bepaalde verwachting bij de ouders. Zoek uit of het buitensluiten eenmalig is of niet. Het kan ook een keertje een rotgeintje zijn van vrienden. Het is belangrijk om de groep verantwoordelijk te stellen voor het welzijn van elkaar. Als ouder is het goed om zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld mee te geven aan je kind. Er moet meer openheid naar andere ouders zijn over pestgedrag in de groep. Ouders denken dat ze geen invloed hebben op het gedrag van hun kind. Dat is absoluut wel zo.

De beste artikelen lezen over opvoeding?

Meld je aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief 'Opgroeien & Gezin'!

Voornaam

Voornaam

E-mailadres

E-mailadres

Inschrijven

Lees onze privacyverklaring.

Is het verstandig om met de ouder van de pester in gesprek te gaan?

Dat ligt eraan hoe open je het gesprek ingaat. Ik zou het zelf niet doen. Heel vaak is het zo dat er enorme ruzie tussen ouders komt. De vraag is of het echt de schuld van de pester is. Ook diegene zit vaak in een bepaalde situatie. Misschien is hij of zij vroeger zelf gepest. Het is een groepsproces, dus leg de schuld niet bij één persoon neer. Het is de groep die het toestaat. Als de pester geen lachers op zijn hand heeft, is het pesten gauw over.

Wat is de leerkracht die hij of zij kan spelen bij pesten?

Een leerkracht kan goed de bemiddelende rol op zich nemen. Dus hij of zij kan het groepsproces bespreekbaar maken. De leerkracht moet proberen de norm in de groep neer te zetten. Daarom wordt er ook vaker gepest in groepen met meerdere leerkrachten, omdat je daar geen duidelijke leider centraal zet. Maar de school kan niet alles oplossen. Als ouders hebben we soms de neiging dat te verwachten. Het gaat om een gezamenlijke aanpak van ouders en leerkrachten. Onderschat ook niet hoeveel invloed jouw gedrag heeft op het gedrag van jouw kind.

Zit er verschil tussen pesten op de lagere en middelbare school?

Op de middelbare school verloopt pesten vaker via de digitale snelweg. De pester is op de basisschool niet populair onder de hele groep. Op de middelbare school blijkt echter dat de pester de populaire van de hele klas is. Dat maakt het lastiger. Ook bepaalt een persoon sneller de groepsnorm in het voortgezet onderwijs. Dat komt doordat de leerkrachten steeds per vak verschillen. Het pesten gebeurt geniepiger.

In hoeverre kun je als ouder op de middelbare school nog ‘ingrijpen’?

Het is veel lastiger. Je kent de hele groep haast niet. Je mag al blij zijn als je wat vriendinnen kent. In zo’n situatie kun je het beste naar de mentor stappen. Wees open en eerlijk over hoe het met je kind gaat. In de puberteit weten sommige kinderen ook niet goed hoe ze met elkaar moeten omgaan. Zorg dat de groep bespreekbaar maakt hoe ze met elkaar omgaan. En vergis je niet, ook in kerken komt pesten voor. Het helpt om te bouwen aan zelfvertrouwen op een ander stukje terrein. Dit kan door bijvoorbeeld sport of muziekles.

Hebben ‘kanjertrainingen’ zin?

Deze trainingen lopen van groep 1 tot en met groep 8 door. Ik kan zelf wel goed uit de voeten met de kanjertraining, omdat het helpt om de omgang met elkaar bespreekbaar te maken. Kinderen moeten weten welke rol ze aannemen in de groep en welke invloed ze uitoefenen op anderen. Onze interventies zijn ook altijd groepsinterventies.

Hoe ga je om met de emoties die je als moeder hebt als je kind gepest wordt?

Soms zijn ouders vroeger zelf gepest. Dan kun je met je emoties in de knoop komen als je eigen kind ook wordt gepest. Als kind kun je gauw het gevoel hebben dat je je ouders in zo’n situatie teleurstelt. Als je als ouder kunt laten blijken dat je jouw kind onvoorwaardelijk liefhebt en dat het niet uitmaakt hoe jouw kind het doet op school, dan heb je de meeste winst. Maar dat is heel lastig. Zeg maar eens op dezelfde toon dat een kind gelukkig is en goede cijfers haalt of geen vrienden heeft en buitengesloten is. Dat hoort en voelt een kind. Zoek als ouder een klankbord bij je partner en andere ouders. Bouw aan een relatie met je kind. Wat er ook gebeurt, jullie houden van elkaar.

Heb je tot slot bruikbare do’s en don’ts voor ouders?

Do’s

• Blijf altijd van je kind houden. Of het nou een pester of een doelwit is.
• Breid sociale contacten uit door een sport of muziekles voor je kind.
• Besteed tijd aan je kind. Kinderen hebben dat zó nodig. Ga niet alleen maar naar een pretpark, maar let ook op de hoeveelheid tijd die je met je kind doorbrengt.

Don’ts

• Zeggen dat jouw dochter moet opkomen voor haar gepeste vriendinnetje. Kom juist als groep voor iemand op.
• "Mijn kind pest niet”. Denk dit niet. De meest schattige meisjes en grappige jongens kunnen rotopmerkingen plaatsen of buitensluiten.
• Jouw kind afwijzen omdat hij of zij pest of gepest wordt. Laat jouw onvoorwaardelijke liefde merken.

* Alise Vleesenbeek is teamleider van de trainers bij stichting Chris en Voorkom. Zij geeft weerbaarheidstrainingen op scholen en kerken. Maak pesten bespreekbaar! Dit artikel is eerder gepubliceerd in 2018.

Dag tegen pesten

Op 19 april 2024 vindt de landelijke Dag tegen Pesten plaats. Op deze dag wordt in Nederland extra aandacht besteed aan het stoppen van pesten. Ook de EO maakt tv-programma's tegen pesten, onder andere Stip it! Anne-Mar Zwart en Anne Appelo rijden met de speciale Stip it auto het hele land door om met kinderen te praten over pesten, de gevolgen en de oplossingen. Kijk hier voor meer informatie over het programma.

Lees ook dit verhaal:

Marieke werd als kind gepest en heeft er nog steeds last van. "De jongens in mijn klas hebben me veel onzekerheid aangepraat. Ik was dik, lelijk en had een grote neus. Daardoor zou ik nooit verkering krijgen, niemand zou mij willen hebben."