'Jozi Gold': gesloten goudmijnen groot risico voor Zuid-Afrikanen

Een derde van al het goud op aarde werd ooit rond Johannesburg - liefkozend 'Jozi 'genoemd - gedolven. Sinds de industrie is ingestort, vormt het afval rond de verlaten mijnen een enorm gezondheidsrisico voor de bevolking. De documentaire Jozi Gold (EO) volgt Mariette Liefferink, die bedrijven en overheden op hun verantwoordelijkheid wijst. 

Als adviseur van de Commissie voor de Mensenrechten van Zuid-Afrika vindt Mariette Liefferink het haar taak omwonenden te wijzen op hun recht op een schone woonomgeving en hen te helpen dat recht ook te claimen. Sinds de mijnen zijn gesloten en directeuren en eigenaren zijn vertrokken, is ook het onderhoud aan installaties gestopt. Omdat de drainage van de mijnschachten is gestaakt, komt nu zwaar vervuild water ongecontroleerd naar de oppervlakte waardoor de watervoorziening van de nabijgelegen woonwijken wordt bedreigd.  

(Tekst loopt door onder de foto.)

Op een andere locatie liggen gigantische bergen met radioactief afvalzand tussen de woonwijken, zodat giftige stofwolken de mensen tot in hun huizen achtervolgen. Het zijn schokkende en ontluisterende beelden. Als het nodig is neemt Mariette hoogstpersoonlijk grond- en watermonsters die zij in laboratoria laat onderzoeken. Met die uitslagen én de grondwet van het nieuwe Zuid-Afrika in haar hand, ondersteunt ze bewoners die overheden en mijnbouwbedrijven ter verantwoording roepen.

'Molens recht malen langzaam'

Soms heeft ze succes, zoals bij Tudor Shaft waar, een hele gemeenschap, na lang actievoeren werd verplaatst naar een nieuwe woonwijk op een veiliger locatie. Maar het zijn niet allemaal succesverhalen: “De molens van het recht malen langzaam,” verzucht Mariette.