Kabinet wil draag­moe­der­schap niet afschaffen

Slechts één op de vijftig draagmoeders draagt andermans kind belangeloos (altruïstisch draagmoederschap). De andere 49 vrouwen doen dit voor het geld. “Wanneer je het gaat reguleren, zal het zich verspreiden”, zegt de Spaanse Carmen Lázaro in de krant. Zij is hoogleraar Rechten aan de Internationale Universiteit van Catalonië in Barcelona, en een van de mensen achter de verklaring. “Het begint met altruïstisch draagmoederschap en eindigt met de acceptatie van alles. Klinieken staan klaar om de mazen in de wet uit te buiten en zichzelf verder te verspreiden.”

Gecriminaliseerd

Begin maart riepen experts uit 76 verschillende landen op tot de wereldwijde afschaffing van draagmoederschap. Volgens hen schaadt deze praktijk de rechten van vrouwen en kinderen. Een wereldwijde afschaffing is de enige manier om omzeilingen van landsgrenzen en -wetten te voorkomen. Maar de regering wijzigt het kabinetsstandpunt dus niet.

Wel gaf Franc Weerwind, minister voor Rechtsbescherming, aan dat de verklaring het belang van zorgvuldig draagmoederschap onderstreept. Tegelijk maakte hij bekend dat hij rond de zomer een wetsvoorstel met de Tweede Kamer deelt dat altruïstisch draagmoederschap verder moet reguleren. Hoewel commercieel draagmoederschap, waarin vrouwen een kind dragen voor een financiële beloning, in Nederland strafbaar zal worden, blijft altruïstisch draagmoederschap legaal. De nieuwe wet is er volgens de minister vooral op gericht om de rechten van het kind, de draagmoeder en de wensouders beter te beschermen.

Erger voorkomen

De kabinetsreactie wekt verbazing bij de SGP. Een woordvoerder signaleert een patroon. De handelswijze van het kabinet komt volgens haar overeen met argumentatie rond wetgeving bij abortus en prostitutie: je kunt maar beter reguleren om erger te voorkomen.

Lázaro citeert een studie uit 2018 als zij zegt dat altruïstisch draagmoederschap maar een klein deel (minder dan twee procent) vormt van het totale aantal draagmoederschappen. “Gaat de Nederlandse overheid wetgeving maken voor zo’n kleine minderheid?” vraagt ze zich in het RD af. “En wat gebeurt er met die andere 98 procent?”

Zorgvuldig draagmoederschap – waar het kabinet op aanstuurt – is volgens de hoogleraar niet mogelijk, omdat de rechten van het kind per definitie niet zorgvuldig worden behandeld. “Kinderartsen noemen de scheiding tussen de pasgeborene en de draagmoeder ‘de eerste rouw’, omdat het kind dit ervaart alsof het zijn moeder verliest in het kraambed.”

Adoptie

Ook vindt ze het onjuist om te denken dat draagmoederschap te vergelijken is met interlandelijke adoptie. “Draagmoederschap en internationale adoptie zijn twee verschillende dingen. Bij adoptie is er een kind dat hulp nodig heeft, terwijl er bij draagmoederschap eerst een kind verwekt wordt.”

De Casablancaverklaring is voor de SGP een steun in de rug, zegt de woordvoerder. “Wanneer tientallen experts het erover eens zijn dat draagmoederschap mensenrechten schendt, zien we daarin een bevestiging van de gevaren van deze praktijk. Je kunt niet pro-life zijn en draagmoederschap steunen.”