Lazarus staat op | We hebben alles al gezien

We hebben alles al gezien – PopUpGedachte dinsdag 3 december 2019

Zou het nut hebben voor ons en hoe maken we het ten nutte? We hebben 2000 jaar meer levenservaring als mensheid dan de mensen in de tijd van Jezus van Nazareth. We hebben 100 jaar meer levenservaring met elkaar dan onze overgrootouders. Helpt het dat we de dingen hebben gezien? Dat er geschiedenis is geschreven? Dat we de impact na kunnen gaan van dat wat in de geschiedenis gebeurde, zodat we vandaag de dag andere keuzes maken? Ik zou onomwonden ‘ja’ willen zeggen, al voel ik vaak bij grote frustratie over de pijn in de wereld om ons heen of het eigen leven een cynisch ‘nee’, vergezeld van een ‘we leren het nooit’ verzuchting.

Toch is het bestaan van mensenrechten, democratieën, de zorg voor oceanen en diersoorten, de controle op bebossing en de kritiek op extreem-rechts gedachtegoed of ander totalitair gebral, de ideeën over ontwikkelingsamenwerking, het is allemaal gevoed door de kennis van de geschiedenis en de schaamte ook trouwens. En het zou beter moeten en we trekken ons vaak wellicht de haren uit het hoofd als we horen hoe licht men over mensenrechten praat, hoe hardvochtig over mensen in nood, hoe nonchalant over fascisme of hoe historisch onjuist.

Vandaag zegt Jezus tegen zijn leerlingen dat het ze diep dankbaar mag stemmen dat ze in hun eigen tijd leven en zien wat ze zien.

‘Daarop keerde Hij zich naar zijn leerlingen afzonderlijk en zei tot hen: 'Gelukkig de ogen die zien wat gij ziet. Ik zeg u: Vele profeten en koningen verlangden te zien wat gij ziet, maar zij hebben het niet gezien; en te horen, wat gij hoort, maar zij hebben het niet gehoord.'

Zij zien dat lammen lopen, blinden zien, zij zien het begin van een nieuwe wereldwijde beweging gefundeerd in de waarden en de grootsheid van de God van Abraham, Isaak en Jakob, nader gepreciseerd door een als verrader geëxecuteerde rabbi die niet vastgehouden wordt door het graf waar zijn kapotte lijf in gelegd is na zijn dood. En dat daar ergens goddelijkheid huist, onder ons, in de kwetsuren en de pijn en de hoop en de moed.

En als de leerlingen het hebben gezien, dan wij des te meer. Wij hebben iets zien groeien in de geschiedenis vanaf die verwoesting van de Joodse tempel in 70 na Christus de hele wijde wereld over. We hebben prachtige gevolgen gezien en waanzinnig kwaad, beide getooid met de naam van dezelfde beweging. Vele leerlingen van Jezus van Nazareth verlangen te zien wat wij nu zien, maar zij hebben het niet gezien. En te horen wat u nu hoort, maar zij hebben het niet gehoord. Zij wilden wel zien of de impact van hun rabbi werkelijk wereldwijd was. En de gedachte dat zijn impact zo allesdoordringend zou zijn in die cultuur van ons landje, dat op elke straathoek een herinnering aan de christelijkheid te vinden zou zijn, je zou het ze verteld kunnen hebben en ze zouden het niet geloven.

Wij hebben iets gezien. Gelukkig onze ogen. Al moet ik zeggen dat ik me vaak niet zo voel. Pas door deze woorden vandaag weer. Ik zie de christelijke geschiedenis ook als een drama, gedoopt in bloed en macht en ellende. Ik verlang dan heel af en toe naar het pure van die eerste beweging. Maar die was natuurlijk ook niet puur, maar een diffuse, vervreemdende werkelijkheid van ontroering en verraad en onkunde en onhandigheid. En dát verandert niet. Zij hadden toen graag een blik in onze toekomst willen slaan en ze waren met vertrouwen én verbetenheid op weg gegaan om met nog meer diepgang dat oude verhaal te brengen.

Wat zou ik eigenlijk willen zien? Iets wat pas mijn achterkleinkinderen – of in elk geval die generatie – zal zien? Nieuwe rechtsvormen, vrijheid ten opzichte van de digitale wereld, een levende terugkeer en herstel van zoveel natuur en soorten. Een 'geloof' dat doorontwikkeld is – na het verzet tegen het hiërarchische – naar een evenwichtig, geëngageerd en aards bewogen zijn. Al kan die toekomst ook veel donkerder zijn. Met vluchtelingenstromen, hoog water, verdwenen hoop en verbondenheid en een digitale dictatuur. De profeten hadden willen zien wat de leerlingen van Jezus zagen en zij op hun beurt weer wat wij nu zien. Aan ons om de geschiedenis verder te dragen en te hopen dat wat wij vandaag goed doen zal doorwerken tot in het derde en vierde geslacht.

Tot zover. Dit was de PopUpgedachte, meer te vinden op lazarusstaatop.nl Voor nu, op deze dinsdag 3 december: Vrede. En alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.