Lazarus staat op | Het groeit in heel de wereld

PopUpGedachte woensdag 4 september 2019 – Het groeit in heel de wereld

De eigenaar heeft zich uitgesloofd. Voor onze neus stalt hij het ene lokale topgerecht na het andere uit. Inktvis, tonijn, alles. Waarbij ik me in Nederland afvraag of er wel een Vangst Keurmerk op zou zitten, weet ik dat het hier zelf door de lokale visser uit de Griekse baai is getrokken. Het eten is goed, mijn gesprekspartner is iemand die ik al lang wilde ontmoeten en het verhaal is verschrikkelijk. De gruwelijke details zijn niet voor deze ochtend om te delen en misschien wel voor nooit om te delen. En alleen omdat de avond lang duurt en we ook praten over studies, over vrienden, over toekomst, wordt er ook gegeten en gedronken door ons aan die tafel.

Er klinkt berusting en gelatenheid in zijn stem als hij uitspreekt hoe diep zijn wantrouwen is jegens overheden en organisaties. Hoe verschrikkelijk veel mensen profiteren van oorlog en ellende. Hoe de economie eerst draait om een oorlog te winnen, vervolgens een nieuwe boost krijgt om een land weer ‘op te bouwen’. Het is allemaal zo winstgevend, die ellende van de gewone man en vrouw. En hier op het Griekse eiland Lesbos zien we het dagelijks om ons heen. De gevolgen, de werkwijze.

Mijn tafelgenoot heeft zich erbij neer gelegd dat de strijd niet te winnen is, dat het goede niet wint, maar dat een mens moet kiezen of hij of zij zichzelf in de ogen kan kijken of niet. Of zich in de ogen durft te laten kijken door Allah of niet. Verder moet er een machtige superoplossing zijn om de intense macht van de machinerie van het kwaad te kunnen verslaan.
En daar geloof ik zelf niet meer in. Wie nog een totaaloplossing zoekt, een nieuwe partij, een nieuwe leider, een nieuw bedrijf, een nieuwe tool als oplossing voor alles, wordt zomaar weer deel van het systeem. Er is iets anders nodig en daar moet ik aan denken als Paulus vanochtend dit schrijft aan een Grieks pre-insititutioneel kerkje in zijn dagen:

“In heel de wereld is het [verhaal van Jezus, bevrijding, etc]  bezig vrucht te dragen en te gedijen, 
evenals bij u, sinds de dag dat gij gehoord hebt van Gods genade en haar in waarheid hebt erkend.”

Er is blijkbaar een verhaal van genade, nogal een begrip van zachtheid en omarming, dat de ronde doet sinds dood en opstanding van Jezus van Nazareth dat in heel de wereld bezig is vrucht te dragen en te gedijen. En het gaat me nog niet eens zozeer om de inhoud, maar om de gekozen metafoor. Paulus constateert dat het rommelt in het aardoppervlak, dat er zaadjes in de aarde zacht worden, een groene uitloper zich een weg baant door de ondergrond naar de bovengrond, dat er bloemen opkomen, of struiken of bomen zelfs met vruchten. En hij schrijft het niet als heer en meester, als initiatiefnemer of veroorzaker, hij constateert het. Hij ziet het gebeuren, staat erbij en kijkt ernaar.

Hij schrijft niet: wij hebben een verhaal verteld, zie het werkt, kom, volg ons dan zal dit nieuwe verhaal, dit nieuwe idee, de wereld regeren. Hij staat erbij en kijkt ernaar hoe mensen genade omhelzen.

Ik heb dit al weleens vaker verteld, maar ik doe het nog eens. Omdat het zo belangrijk voor me is, juist hier op Lesbos.
Een spreker reist de wereld over om overal te waarschuwen voor klimaatverandering, ontbossing, ongerechtigheid op allerlei manieren en de gevolgen. En na elke lezing komen er mensen naar hem toe die kleine initiatieven draaien. Bomen aanplanten, ander soort verbouwen, waterwinprojecten, wat dan ook. Allemaal klein, allemaal ideëel en allemaal op een bepaalde manier vergelijkbaar zonder enige vorm van superorganisatie. En na jaren spreken begint hij de visitekaartjes te tellen die hij van hen heeft gekregen, is geïntrigeerd door de enorme hoeveelheid van dat soort initiatieven, begint onderzoek te doen en ontdekt ontelbaar veel van dit soort kleine, zelfsturende, autonome initiatieven met geen gelijkvoelende drive en vorm. En dan krijgt hij hoop. Hij noemt dit het ‘immuunsysteem van de planeet’. Als er een wond toegebracht wordt aan het menselijk lichaam, gaan een eindeloze hoeveelheid bloedlichaampjes als bij toverslag gelijktijdig aan het werk om te helen en herstellen.

Herstel van het goede gebeurt niet op dezelfde manier als dat het kwaad zich organiseert. Het gebeurt grassroots, in de marges, door mensen die vastbesloten het goede blijven doen wat de kosten ook zijn en daarmee een irritatie-factor zijn voor iedereen die de idealen heeft verloren. Het goede is onkruid, een virus, een decentraal georganiseerde onooglijk bloeiende kracht die de ruïnes van vervallen wereldrijken overwoekert en vrolijk bloeit op de restanten, waar vogels en slangen en egels beschutting vinden.

Het is moeilijk te zien soms, er zijn zoveel slachtoffers, zoveel onbuigbare systemen en toch. Er bloeit altijd onkruid aan de randen en daar zit de hoop. En zo vinden we elkaar rond de tafel, mijn gesprekspartner en ik. En zal ik vandaag nieuwsgierig weer verder zoeken naar dát onkruid, ook hier op dat overvolle eiland Lesbos dat kreunt onder de gevolgen van menselijk falen en kwaad.

Heb het goed. En tot morgen.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.