Lazarus staat op | Als er iets nodig is, is het wel genade

Wees genadig – PopUpGedachte maandag 14 maart 2022

Het veiligheidsberaad van burgemeesters in Nederland hoopte even adem te kunnen halen, na jaren van koortsachtig overleg over corona. Maar niets is minder waar, met dezelfde urgentie en hetzelfde continue volgen van de nieuwe ontwikkelingen en de huidige stand van zaken, overleggen ze over de opvang van Oekraïeners. Wees ons toch genadig.

Van Corona naar Oorlog naar Vrees voor het Klimaat. Alles met hoofdletters want het zijn boemannen op de weg. En lijkt corona nu weg te ebben, al moeten we dat nog zien, de oorlog en het klimaat zijn dat voorlopig nog niet. Hoe leef je daarin? In die onzekere wereld? Wat deden generaties voor ons, want we zijn echt niet de eerste waar de ene ramp volgt op de andere en er nog een derde in de schaduw ligt te wachten op diens beurt. We zijn niet de eerste en de enige in de geschiedenis, het enige dat wellicht uniek is, dat is dit: dat we leefden in de veronderstelling van blijvende vrede, vrijheid en voorspoed. De Tweede Wereldoorlog was enigszins in de vergetelheid geraakt want al 75 jaar geleden en werd beschouwd als een onmogelijk unicum. De Koude Oorlog deed niet zoveel meer met onze herinnering. De oorlog in voormalig Joegoslavië was toch wat verder weg. We leven in de mythe van vrede en veiligheid en hadden daar ook wel reden toe. Daarmee hebben we wellicht ook wel tools uit onze handen laten vallen, manieren om hiermee om te gaan.

Toen we afgelopen december op het Mercatorplein in Amsterdam West een rouwkas hadden geplaatst, waar mensen kaarsjes konden branden, bleek de behoefte nog eindeloos veel groter dan we hadden kunnen vermoeden én de impact op mensen was enorm. Een ritueel in tijden van drama dat beschikbaar was voor de ritueellozen die met elkaar, dwars door alle hokjes heen, maar weinig rituelen kenden.

Vandaag lees ik een psalm en besef ik dat dit een manier was van een volk waarin God vanzelfsprekend aanwezig was in de dingen. En men dus woorden vond voor de nood. Dit staat er:

Laat ons niet boeten voor vroegere zonden,
kom met uw barmhartigheid ons tegemoet,
want wij zijn maar zwakke mensen.

Ach help ons, God van ons heil, om uw Naam,
bevrijd ons, vergeef onze zonden,
laat niemand zeggen: waar is nu hun God?

Tot U stijge op het gekerm der geboeiden,
bevrijd met uw macht die de dood zijn gewijd.

Voor de seculiere of verlichte mens mogelijk een gruwel, dergelijk bijgeloof. Voor de aan karma gelovende New Age yoga-leerling dan wél weer vanzelfsprekend, behalve dan die goddelijke bevrijding, want dat ligt – vrees ik – dan toch meer in jezelf.

In elk geval zijn er hier woorden, een verkenning van het eigen falen in het verleden en daarvoor hoeft de hedendaagse mens ook niet heel ver te zoeken. Of dat nu concreet is in het conflict of meer algemeen in de relatieve rijkdom waarin het Westen zich heeft gewenteld en de vraag waar die rijkdom dan vandaan komt en wie eronder geleden heeft en lijdt – om in die rijkdom te voor zien.

Vergeef ons, wees ons genadig, we blijken steeds weer maar zwakke mensen. Tot u stijge het gekerm der geboeiden – en breng bevrijding. Een gebed in oorlogstijd, met aandacht voor het eigen falen en een roep om genade. Als er iets nodig is, dan is het misschien wel dat: genade. Voor ons, maar ook door ons. Genade voor de ander, de buurman en buurvrouw, de vluchteling, maar ook de burgemeester die het maar weer moet zien te rooien. Genade, genade.

Tot zover vanochtend. Een hele goede maandag gewenst. En vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.