Lazarus staat op | De Bijbel als ongeloofsboek

De bijbel als ongeloofsboek - PopUpGedachte vrijdag 15 november 2019

Hij zei het echt. Het was Graceland Festival, een groeiend alternatief-christelijk festival dat podium geeft aan vrije denkers, sterke poëten en muzikanten en op die manier een bedding biedt voor een steeds opnieuw je verhouden tot die oude ideeën van Christendom.
Hij zei: de Bijbel is een ongeloofsboek en in eerste instantie begreep ik niet wat hij bedoelde, tot hij begon uit te leggen. Waar vroeger de wereld doortrokken was van goddelijkheid en goden, iets waar wij ons nu niet zo goed meer iets bij kunnen voorstellen, helaas, het zou het lezen van zo’n oude serie boeken als de Bijbel een stuk vergemakkelijken, in dat wereldbeeld komt het Oude Testament binnen en begint god na god af te serveren als stom, achterlijk, non-existent, kwaadaardig, dom, stom, blind en nog veel meer epitheta.

Voor de duvel en de goden niet bang, claimen teksten dat de zon gewoon een licht is aan de hemel gehangen, de maan ook zoiets maar dan meer een nachtlampje, dat bomen en heuvels neergelegd en aangeplant zijn als niet meer dan wat ze zijn, bomen en heuvels, geen woonplaats van geesten die met de juiste offers op de juiste manier gunstig gestemd moeten worden om te zorgen dat je niets overkomt. Of dat een ander wél wat overkomt. Of dat je echtgenote een kind overkomt. Dat allemaal.

De goddelijke santenkraam wordt de Oudtestamentische wereld uitgeknikkerd en wat er rest is goddelijke schoonheid, een poëet die nog roept dat de heuvels en de bomen staan te springen en te klappen voor de Eeuwige, enige Godheid, de maker, maar daar niets meer mee bedoelt van een soort eigen persoonlijke status van zo’n boom die de mensheid kan terroriseren als hij wil. De angst in de onbeheersbare wereld wordt lichter en zachter. De zee is nog gevaarlijk, als woonplaats van de demonen, maar de Eeuwige troont op de golven en neemt af en toe een duik om met de zeemonsters tikkertje te spelen. Hij heeft ze tenslotte zelf gemaakt.

Een onttoverde wereld. De Bijbel begint er zelf mee. En het boek Wijsheid probeert vandaag de onwijze mens die uit de wereld probeert op te maken hoe de boel nou precies in elkaar zit, van de zinnigheid van dat oude joodse wereldbeeld te overtuigen. En probeert dan zo schappelijk mogelijk te zijn voor mensen die overal een god in zien – maar vindt dat ze toch verder hadden moeten leren kijken.

Zij zijn van het vuur of de wind of de snel bewegende lucht of de sterrenhemel of het onstuimige water of de lichten aan de hemel zijn gaan houden en hielden ze voor de beheerders van de wereld, voor goden.

Maar, zegt hij, dan hadden ze ook wel even verder mogen kijken, want indien zij, door hun schoonheid bekoord, die dingen voor goden gingen aanzien, dan hadden zij moeten begrijpen, hoeveel voortreffelijker de Heer van dat alles is, want Hij die het geschapen heeft is de oorsprong van de schoonheid.

Wij doen dat niet meer, hè? Achter alles zelfstandige godheden bedenken, zodra we iets moois of onverklaarbaars bedenken. Alhoewel, je zou kunnen zeggen dat er een paar van die dingen zijn waarvan je denkt dat ze je gelukkig gaan maken. Ja toch? Als er maar voldoende inkomen binnenkomt en die zorgen verdwenen zijn, dan zullen we eens wat zien. Als ik maar gezond en fit en strak van lijf door de wereld kan stappen, dan zal het ook wel goed komen in de liefde of met mijn zelfbeeld. Hup naar de sportschool. Als ik maar zakelijk slaag. Zo hebben we een aantal bomen en heuvels gevonden en brengen we onze offers. En zegt de Wijsheid: indien jullie, door de schoonheid van het lijf, van waardepapieren, van ondernemerschap bekoord, de dingen voor goden gingen aanzien, dan hadden zij moeten begrijpen hoeveel voortreffelijker de macht áchter dat alles is, want hij die waarde, lijf en ondernemendheid heeft gecreëerd is de oorsprong van de schoonheid van dat alles.

De schrijver van Wijsheid zegt niet dat we minder natuur moeten aanbidden, maar daar dwars doorheen een Godheid aanvoelen waarbij de zelfstandigheid van geld, boom, gezondheid, geluk, succes en zon verdwijnt en het een instrument wordt van een liefdevolle aanwezigheid daarachter die deze elementen in elkaar heeft gezet en jou ziet. Waar je bent. En zoveel plezier in je heeft dat hij bomen heeft geplant, heuvels heeft aangelegd, een lijf ter beschikking heeft gesteld en een ondernemende geest – om die te beheren en te ontwikkelen, om schoonheid te beschermen en uit te dragen, om lief te hebben en te vieren wat er is – zonder er ooit aan onderworpen te worden.

Dank u Wijsheidsdichter voor de bijdragen van deze week. Dank jullie voor luisteren en lezen. Een heel goed weekend, maandag weer terug met nieuwe PopUpGedachtes in de podcast of op lazarusstaatop.nl en voor nu: Vrede. En alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.