Lazarus staat op | Het bederf van het beste is het slechtste

Het bederf van het beste – PopUpGedachte woensdag 1 juli 2020

Vieren is een essentieel vermogen van de mens. Reflecteren op wat er goed geweest is, markeren van grote levensmomenten, rituelen die daarbij horen en vieren maar. Of dat nu met scheepsladingen alcohol gebeurt of met bedeesde koffie en koek – vieren is vieren en het is onmisbaar, zo zijn we gemaakt, in elkaar gezet. Vierende mensen. We vergeten dat nog wel eens, dan hebben we geen tijd voor feestjes, dan stellen we de feestjes uit tot betere tijden – beroerd idee, juist in donkere tijden is vieren nodig, het hoeft niet altijd uitbundig hallelujah in de gloria.

Met een team werkten we de afgelopen maanden aan het Graceland Festival, dat natuurlijk naar volgend jaar getild moet worden – en dan is het nog maar zien. Maar hoop doet leven, het thema wordt Het Grote Feest en we citeren als bron daarvoor de theoloog Harvey Cox, als hij zegt: 'Christelijke hoop zegt dat het reisdoel van de mens een stad is waar alle onrecht en lijden is uitgebannen. Waar een grandioos bruiloftsfeest aan de gang is en gelachen wordt, waar de dans net begonnen is en de beste wijn nog geschonken moet worden'. Hij zegt soms weleens genoeg te hebben van de ‘loodzware ernst, waarmee theologen over God en genot plegen te spreken.’ Het wordt hoog tijd voor meer feestelijkheid en fantasie, voor spel en plezier, aldus Cox, want ‘feestvieren is onmisbaar, willen we complete mensen worden.’

Kijk, dat dus. Feestvieren onmisbaar. In Bijbelse tijden eveneens. Het stikt van de voorschriften voor feesten en vieringen, het eerste statement van Jezus vindt plaats op een bruiloft die maar liefst zeven dagen duurt. We kunnen nog wel wat leren van de feesten.

En toch. Het bederf van het beste is het slechtste. De oude profeten konden soms schuimbekkend tekeergaan tegen dat vieren, Psalmdichters schreven walgend van de feestelijkheden. Niet uit puriteinse overwegingen maar omdat het bederf van het beste het slechtste is. Trouwe liefde tussen twee mensen die samen een exclusieve relatie aangaan, dat is uniek, kwetsbaar, fantastisch breekbaar en bijzonder. Gaat zo’n relatie de mist in om wat voor reden dan ook, dan wenste je soms dat ze nooit dat hele trouwen, kinderen krijgen en alles hadden hoeven meemaken. Wat een scherven, wat een pijn, wat een breuklijnen in de aardkorst die zich zo stevig onder hun voeten had gevormd.

Vandaag zegt de profeet dit, namens de Eeuwige: “Ik haat, Ik verfoei uw feesten, uw vieringen kan Ik niet luchten. De brandoffers en meeloffers die gij Mij brengt behagen Mij niet; uw vredeoffers van gemeste kalveren kan Ik niet meer aanzien. Spaar Mij het lawaai van uw liederen; de klank van uw harpen wil Ik niet meer horen! Neen, het recht moet stromen als water, de gerechtigheid als een nooit uitdrogende beek.”

Het is de Eeuwige die met zijn vingers in zijn oren en haar handen voor haar ogen probeert om de eens zo lieflijke klanken buiten te houden. Ze kan ze niet langer verdragen. Als de bedrogen geliefde die terugdeinst als de partner hem of haar probeert aan te raken. Dat natuurlijke gebaar, wat altijd verbinding bracht, voelt nu als een giftige slang die wil bijten. Het geliefde kristallen glas is stukgevallen en in duizend stukjes gebroken – niemand die dat meer heelt.

Of nou ja, niemand. In het geval van de profeet is er maar één ding nodig. Geen zoete woordjes, geen kapotgebeden kniëen, niet vasten, podcasts luisteren of een bijbel lezen. Maar recht doen, meestal aan de wees en de weduwe en de vreemdeling in Bijbelse tijden. Aan de mensen die het aan de middelen ontbreekt om mee te draaien in de samenleving omdat man en vader, ouders of netwerk volkomen ontbreken. Als zij buiten staan terwijl het feest begint, dan blijft de Eeuwige ook walgend buitenstaan. Het ligt nu voor de hand om iets over de migratiepolitiek van de Europese Unie te zeggen, het is een waarschuwing voor Nederland – die niet niets doet maar zoveel ook niet doet – en het is een note to self. Of je nu buiten staat of buitensluit – buiten staat de Eeuwige. Wie buitengesloten wordt, mag daar op rekenen. Wie buitensluit, hoeft maar naar buiten te stappen om 'm te vinden.

Een hele goede woensdag gewenst, open ogen voor binnen en buiten en de omkering daarvan en vrede en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.