Lazarus staat op | Waar heb je dan verdriet van
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Waar heb je dan verdriet van? – PopUpGedachte woensdag 26 februari 2020
Vandaag begint de vastentijd. Niet bij iedereen bekend, maar het idee komt uit de katholieke traditie waarbij Aswoensdag – vandaag – een periode inluidde van 40 dagen vasten tot aan Pasen. Dat is een fikse periode, weet iedereen die weleens geprobeerd heeft om veertig dagen de koffie te laten staan of social media of Netflix of alcohol. Op de zondagen wordt er niet gevast, want dat zijn officieel feestdagen – dus dan kun je even alcohol of koffie bijtanken mocht dat heel hard nodig zijn.
Dit vasten is intussen overgewaaid naar protestanten. Want wie niet meer zo vast gelooft dat de enige waarheid vastgelegd kan worden in rationele overwegingen, die zoekt dan toch weer naar beleving. Of dat nu emotioneel geladen liedjes zijn uit de meer evangelische traditie of concrete rituelen – dingen om te doen – uit de katholieke traditie. En vandaag begint er dus voor heel veel mensen de vasten, er worden aswoensdag-vieringen belegd en askruisjes uitgedeeld met de woorden: stof zijt gij en tot stof zult gij weerkeren – met ongetwijfeld allerlei creatieve varianten daarvan.
Het is een mooie uitdaging om de extraatjes eens te laten staan, om te focussen op werk of werken aan jezelf, op vriendschap of rust.
Maar waar heb je verdriet van? Wat ging er zo grondig mis dat we ons zouden moeten bekeren?
Dat zijn vragen die niet direct gerelateerd worden aan de 40-dagenchallenge zoals die opnieuw heeft vormgekregen. En dat is prima natuurlijk, vormen veranderen en zo ook wij. Maar het is op z’n minst onderhoudend om in de oude boeken van de profeet Joël te lezen waarom men een vastentijd afkondigde. Dit staat er vanochtend in de lezingen van de dag, niet geheel toevallig:
“Zo spreekt God de Heer: 'Keert tot Mij terug, van ganser harte, met vasten, met geween en met rouwklacht. Scheurt uw hart en niet uw kleren, keert terug tot de Heer uw God, want genadig is Hij en barmhartig, lankmoedig en vol liefde, en Hij heeft spijt over het onheil.”
Misschien gelden rouw, berouw, verdriet en inkeer wel alleen voor speciale vastentijden die worden afgeroepen, maar misschien ook niet, hè? Een 40-dagenchallenge is een mooi ding – waar ga jij van vasten en dat je dan aan het eind je steviger in je schoenen voelt, afgevallen bent, rust hebt in je kop, prachtig.
De vraag die opkomt uit de tekst van de profeet Joël is interessant om daarnaast door te werken deze dagen. Waar hebben we gefaald? Ik schrijf expres ‘we’ omdat het hier bij de profeet gaat om een heel volk dat er een zootje van heeft gemaakt. En dan kunnen er individuen zijn die daar niet direct aan hebben meegedaan of hoofdschuddend zich afvroegen of dit nou wel de richting was waarheen een land zich zou moeten ontwikkelen. Die zouden dan eigenlijk moeten worden uitgezonderd, als je het strikt individueel bekijkt – maar in de praktijk van ons zo collectief verbonden leven, zijn zij het die waarschijnlijk als eerste de kleren scheuren en namens alles en iedereen zeggen: Heer, goedheid, eeuwigheid, universum, wij hebben gezondigd, reken het ons niet aan.
Het is wat onwillekeurig en ik doe het altijd van de hand als irrationeel, maar ik vraag me soms af wat de geruchten over overstromingen die staan te komen en de actualiteit ervan die plaatsvindt, bosbranden op continenten, zieke oorlogen in Syrië waarbij de wereld niet meer weet wat te doen, of het niet wil, opkomend rechts-extremisme wat niet meer door de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog wordt gedempt, wat is dat? Noem het geen straf van God. Het is niet zijn verantwoordelijkheid. We deden het zelf, we zijn er zelf bij. Maar vroeger was een verzameling van dit soort incidenten mogelijk een reden om een vasten uit te roepen, om bekering te vragen van overheden, burgers en wie dan ook.
Misschien moet de vraag meegenomen worden in de vasten van de komende 40 dagen. Waar heb ik verdriet van eigenlijk? Wat hebben we met elkaar niet zo goed gedaan? Kan ik daar spijt over voelen? En dan kan het helpen om daarbij af te zien van allerlei afleiding, maar het hoeft niet.
Tot zover deze PopUpGedachte. Veel zegen vandaag, op aswoensdag en tijdens de 40-dagentijd. Morgen een nieuwe popupgedachte en voor nu vrede gewenst, en alle goeds
Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.
Geschreven door
Rikko Voorberg
