Leiderschap en Inspiratie

PopUpGedachte woensdag 22 mei 2019 – Leiderschap en inspiratie

Sommige mensen hebben het gewoon, lijkt het. Leiderschap, inspiratie, charisma. Zij wijzen de weg en mensen volgen. Of ze hebben een inzicht en dat brengt anderen verder. Het is om jaloers op te worden, toch? Zo gemakkelijk als dat lijkt te gaan. Zo zeker van de zaak. Zelfs de onzekerheid klinkt vol zelfvertrouwen, want wie durft nou publiek te zeggen dat ‘ie onzeker is over welke keuze te maken. Dan ben je toch wel een hele grote hoor. En zo bewonder ik zomaar de unieke, self-made man or woman. En de vraag is of ik dan wel goed heb gekeken. Of dat wel bestaat: self-made.

Vanochtend in de lezing zoals die vandaag in kerkjes en kerken wereldwijd zal worden gelezen, staat er onder andere dit: “Blijft in Mij, zoals Ik in u. Zoals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, maar alleen als zij blijft aan de wijnstok, zo gij evenmin, als gij niet blijft in Mij.”

Jezus van Nazareth doet weer eens een uitspraak over zijn onmisbaarheid en uniciteit en dat is voor gevoelige doe-maar-gewoon Westerse oren niet al te makkelijk te verteren. De exclusiviteit, de zelfbewustheid, de hippie-rabbi die op het cachot nog vergevend liefdevol doet, was zich heel erg bewust van zijn unieke, alles-veranderende rol in de geschiedenis en windt er geen doekjes om.

Alle gevoeligheden over taal en vorm loslatend, realiseer ik me dat hij hier vlak voor zijn einde tegen zijn leerlingen praat. Hij heeft een manier van denken en leven in de wereld geïntroduceerd, met voortdurende verwijzing naar zijn ,zoals hij het noemt, Hemelse Vader. Ook hij zegt: uit mijzelf kan ik niets, ik heb iets te doen gekregen van een soort hemelse regisseur, dus dat doe ik dan maar. En nu geeft hij dat door aan zijn leerlingen: stick to the plan. Blijf connecten met wat ik hier heb gedaan en gezegd, blijf geconnect met mij en blijf werken in mijn geest, want dit verhaal kun je niet zomaar zelf dragen.

Ze zeggen het wel over bedrijfsoprichters, start-up-initiatiefnemers. Zij moeten niet alles blijven uitvoeren, maar zij moeten wel de geest van het bedrijf, het DNA, bewaken. Daar lijkt dit op. Blijf verbonden aan deze geest, dit DNA. Je kunt dit niet uit jezelf. Je kunt misschien uberhaupt wel niet iets uit jezelf.

Ik vraag me dus af of die mensen die het ‘gewoon’ hebben, die leiderschap, inspiratie en charisma tentoonspreiden, die de weg wijzen die mensen volgen, of die zichzelf als self-made beschouwen. Of dat zij leider zijn of volger. Volger van een ander, een inspirator, iemand die ze ergens heeft gebracht, volger van een idee dat hen overgedragen is en waar ze hard voor moeten werken om er trouw aan te blijven. Dat ook zij zichzelf kunnen loszingen van de stam waaruit ze voeding ontvangen en dan geen vrucht meer dragen en doodgaan.

Wie te vroeg denkt: ik weet het wel, laat mij maar -  komt zomaar zonder ‘vrucht’ te zitten. Een van de grootste theologen van de Verenigde Staten, Stanley Hauerwas, zoon van een metselaar, schreef dat hij niet meer is dan een voetnoot bij het werk van John Howard Yoder, een andere oudere theoloog. Een groot schilder zei ooit dat hij niet iets nieuws wilde maken maar het werk van grootse schiilders voor hem zo nauwkeurig bestudeert en zich daarin inwerkt, dat hij misschien ooit in staat zal zijn die grootsheid één klein stapje verder te brengen. Dát is ingeplant zijn. Beseffen dat je niet zomaar uit het niets in de wereld terechtgekomen bent, je eigen plantensoort doet groeien en op een dag weer verdwijnt na een glorieuze tijd als unieke vruchtensoort. Je bent eEn rank aan een wijnstok, een uitlopertje van een groter verhaal, dat ligt veel dichter bij de waarheid. En wie dat ziet, kan zich er mee voeden.

Het denken en doen van Jezus van Nazareth is niet iets wat je jezelf op een achternamiddag eigen maakt en waar je vervolgens je geheel eigen leefwijze mee start. Het is een langzaam nauwkeurig verbinden en steeds beter beseffen dat je er geen moer van weet. Dat je elke keer opnieuw je moet connecten om niet van de ene valkuil in de andere te struikelen. Van een hippie alles-komt-goed tot een veroordelend iedereen-is-slecht, van een vaste overtuiging dat christelijk Europa beschermd moet worden tot een doe-niet-zo-bang-over-migratie, alles kan een eigen uiterste worden, losgekoppeld van de stam wordt het zomaar dor en droog en zielloos. Een dooie rank van een wijnstok, die kun je hoogstens nog gebruiken om een ander mee te meppen – wat dan ook vaak gebeurt – maar vrucht levert het niet meer op.

Altijd weer connecten, beseffen dat je inhaakt in een bestaande inspiratiebron en dat bij voldoende verbinding er vrucht ontstaat – niet omdat je zo uniek bent, maar omdat je zo verbonden bent, dat maakt dat ik anders kijk naar mensen die uniek lijken en zelf afstem op mijn eigen voeding. Want zonder dat kom ik nergens. Liever verbonden en fruitful, dan vrij en uitgedroogd.

Heb het goed.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.