Lezersvraag: kinderdoop of volwassendoop?

Antwoord van Reinier Sonneveld:

Ik denk dat de Bijbel hier niet duidelijk over is. Ik kan nu natuurlijk alle ‘bewijsteksten’ langsgaan en dat aantonen, maar er is een veel kortere manier om dit helder te krijgen. De Bijbel kán hier niet duidelijk over zijn – anders waren we er als christenen wel over uit geweest! We lezen nu al eeuwen de Bijbel en al die tijd zijn er twee stromingen geweest. Miljarden christenen lieten hun kinderen dopen, miljarden anderen niet. Zou echt een van die stromingen consequent de Bijbel verkeerd hebben begrepen?

Zelf keuzes maken
Er is veel waar de Bijbel wel duidelijk over is. En daar is de hoofdstroom van de kerk het ook over eens. Je vindt een samenvatting daarvan in bijvoorbeeld de Apostolische geloofsbelijdenis. Blijkbaar gaat het daarom. Dat is de kern. Dat was nodig voor ons om duidelijk te weten. Maar verder…? Verder hebben we veel vrijheid om, geleid door de heilige Geest, zelf keuzes te maken.

Dat is denk ik de geestelijke reden waarom de Bijbel hier niet duidelijk over is. We hebben hier vrijheid in. Maar er is ook een praktische reden. In Bijbelse tijden was deze kwestie geen issue.

Andere cultuur
Dat komt omdat de Bijbel geschreven is in een heel andere cultuur dan de onze. De mensen waren toen minder individualistisch en zagen zichzelf veel meer als deel van een geheel: stukje van een familie, een stam, een volk.

Dat lijkt nog het meest op wat we tegenwoordig ‘primitieve samenlevingen’ noemen. Als de leider van zo’n ‘primitieve stam’ zich bekeert, wat doet de rest dan? Die laat zich ook dopen! En dat is niet hypocriet, de anderen zijn dan ook oprecht bekeerd – hoe lastig dat ook is om voor te stellen als westers mens. Maar zo werkt het ook bij gangs. Als de leider zich laat dopen, volgt de rest. En zo ging het in Bijbelse tijden. Er staat regelmatig dat iemand ‘en zijn huis’ zich lieten dopen. Dat betekent: zijn hele gezin en al zijn slaven, dus inclusief zijn eigen kinderen en die van zijn slaven.

Kinderdoop dus?
Zie je nu wel, zegt dan iemand die de kinderdoop aanhangt, kinderen werden dus gedoopt! Jazeker, maar wel in een heel andere cultuur. Het is dus maar de vraag hoeveel dat zegt. Want onze cultuur is veel individualistischer. Zelf kiezen, los van familiebanden, is belangrijk voor ons. En daarbij past weer beter het opdragen van kinderen en je pas laten dopen als je zelf, als volwassene, een keus hebt gemaakt.

Er zijn daarmee in onze tijd twee opties, die in veel kerken ook naast elkaar en tegelijk voorkomen. De ene optie is wat minder individualistisch denken en dan laat je, in lijn met de Bijbel, je kinderen dopen. De andere is wat meer mee te gaan in onze cultuur en dan laat je, eveneens in lijn met de Bijbel, je kinderen opdragen.

Postmodern?
Ik merk dat mensen zo’n benadering wel eens ‘postmodern’ noemen. Dat is het niet. Ik denk dat we eerlijk moeten zijn in wat wel en niet duidelijk is. Wie doet alsof iets voor de hand ligt, en dat is niet zo, die bluft en die loopt kans onnodige ruzies te veroorzaken. Als we eerlijk zijn over wat we niet zeker weten, voorkomt dat veel narigheid.

 
Heb je ook een vraag over God of de Bijbel? Stuur een berichtje naar de redactie van EO Geloven en we leggen 'em voor aan Reinier Sonneveld.