Marianne strijdt tegen eenzaamheid: ‘Iemand kan eenzaam zijn en toch naar buiten toe glimlachen’

“Eenzaamheid,” zegt Marianne, directeur van De Verbindingskamer, “kent meerdere gezichten. De ene dag voel je je omringd door mensen, en de volgende dag zit je alleen met je zorgen. Eenzaamheid kan een gevoel zijn dat op bepaalde momenten opspeelt. Maar sommige mensen voelen zich élke dag eenzaam. Die hebben niemand op wie ze kunnen terugvallen.”

De buitenkant misleidt

Zelf maakte Marianne onlangs een periode van eenzaamheid mee, midden in haar scheiding. “Ik had meer dan negenhonderd contacten in mijn telefoon staan, maar voelde me toch heel alleen met mijn verdriet. Iemand kan zich eenzaam en depressief voelen, en toch naar buiten glimlachen.”

En die buitenkant misleidt vaker, ook bij jongeren. “We denken vaak aan ouderen, maar ook veel jongeren kampen met eenzaamheid. Sommigen zitten al jaren thuis, staan op wachtlijsten bij de ggz en kampen met mentale en vaak fysieke klachten. Aan de buitenkant zie je niks, maar ze zijn ontzettend eenzaam.”

Toch rust er nog altijd veel taboe op het thema, merkt Marianne. “Veel mensen willen zich niet ‘eenzaam’ noemen. Dat voelt al snel zwak en beschamend. Terwijl het iets heel menselijks is: we hebben allemaal mensen om ons heen nodig, maar durven dat niet altijd toe te geven.”

Tekst gaat hieronder verder.

• Mathilde verloor plotseling haar beste vriendin: ‘Ik heb mij echt heel eenzaam gevoeld’

  Klik hier

Een bloemetje aan de deur

Marianne werkte jarenlang voor stichting De Ontmoeting, een organisatie die zich inzet voor kwetsbare mensen. Op verzoek van de gemeente Rotterdam dacht zij mee over de aanpak van eenzaamheid in de wijk.“De gedachte van de gemeente was: deze mensen kunnen of willen niks. Maar ik geloof dat ieder mens heeft iets te bieden en erbij wil horen.”

Met die overtuiging begint ze gesprekken te voeren in de wijk. Nu doet ze dit via haar bedrijf De Verbindingskamer, waarmee ze samen met haar team dagelijks mensen opzoekt. Zo wordt ze door de gemeente, woningcorporaties of politie ingeschakeld om het contact met bewoners te herstellen, en gaat ze regelmatig met een bosje bloemen bij mensen langs de deur.

Tekst gaat hieronder verder.

Verkeerd beeld

Sommige ontmoetingen blijven Marianne bij. Zoals die met een man die opendeed in zijn werkkleding. “Ik vroeg of hij net thuis was van zijn werk. Toen bleef het even stil. Hij vertelde dat hij al jaren geen werk meer had, maar zich elke dag aankleedde alsof hij naar zijn werk ging. Het was zijn manier om voor de buitenwereld te laten zien dat hij nog functioneerde. Maar daarachter schuilde veel eenzaamheid. In de eerste paar seconden vorm je een beeld van iemand, maar vaak klopt dat beeld helemaal niet.”

Eenzaamheid bespreekbaar maken vraagt om tact, zegt Marianne. “Ik vraag mensen niet direct: ‘Ben je eenzaam?’ Dat is te confronterend. In plaats daarvan vraag ik naar hun netwerk. Wie ze om zich heen hebben, en of die mensen in de buurt wonen. Dan komen de verhalen vaak vanzelf.” Zo belde ze aan bij een vrouw die haar vertelde dat ze niemand had. Marianne ging naar binnen, nam plaats op de bank en luisterde. “Dat zijn de momenten dat je echt voelt wat eenzaamheid is. Niet alleen in haar woorden, maar in de stilte van een kamer.”

Verbinden in plaats van labelen

Deze week is het de Week tegen Eenzaamheid, maar Marianne organiseert bewust niks extra’s. “Ik wil mensen niet in het hokje ‘eenzaam’ of ‘zielig’ duwen. Iedereen voelt zich weleens alleen. Dat hoeft geen label te krijgen.” Zelf zou ze de week liever een andere benaming geven. “Bijvoorbeeld de Week van Verbinding. Het woord ‘eenzaamheid’ is zwaarbeladen. Verbinding is veel uitnodigender. Iedereen heeft behoefte aan samenzijn en wil ergens bij horen.”

We hebben allemaal mensen om ons heen nodig, maar durven dat niet altijd toe te geven.

Wat kun jij doen?

Volgens Marianne hoeft het niet altijd iets groots te zijn. “Een glimlach. Een simpel: ‘Hoe gaat het?’ Iets kleins kan al een wereld van verschil maken voor iemand die zich alleen voelt. Het gaat om tijd hebben én tijd maken voor een ander.” Toch weet ook zij hoe lastig dat soms is. “We leven in een drukke wereld. We rennen van A naar B en zitten vast aan onze telefoons en vergeten vaak om ons heen te kijken. Ik maak me er ook schuldig aan. Maar zodra je stilstaat, merk je: echt contact doet iets. Voor de ander én voor jezelf.”

Het contact kan overal, op een laagdrempelige manier, beginnen. “In plaats van op je telefoon te kijken, ga eens het gesprek aan; in de rij bij de supermarkt, als je staat te wachten op de bus of bij het uitlaten van je hond. Of vraag die buurvrouw die elke avond alleen eet of ze wil aanschuiven. Misschien zegt ze nee op je uitnodiging, maar alleen al het vragen maakt verschil. Daarmee zeg je: ik zie je.”