Mariekes huis op Dominica werd verwoest door orkaan Maria
‘Ik ben niet bang voor een volgende’
Een heel eiland vernielen: orkaan Maria weet dat voor elkaar te krijgen. Marieke van Asten (59) woont op het eiland Dominica. Als zij tijdelijk in Nederland is voor de crematie van haar moeder, raast orkaan Maria over het eiland, tot er niks meer van over is.
In de avond van 17 september 2017 kwam orkaan Maria – categorie 5 – aan land op het Caribische eiland Dominica. De orkaan heeft het eiland compleet verwoest. Van de gebouwen was 98 procent beschadigd of compleet vernield, bomen waren kaal en ontworteld. Er raakten 75 mensen vermist, waarvan er 37 zijn teruggevonden.
“Het was al snel duidelijk dat orkaan Maria Dominica zou raken,” begint Marieke haar verhaal. “Door websites kon ik het traject precies volgen terwijl ik in Nederland was. Ik zat aan mijn laptop geplakt en zocht naar zo veel mogelijk informatie. Kort nadat de orkaan aan land ging, viel de stroom uit. Er was niks meer duidelijk, dus ik ging slapen. De volgende ochtend kon ik met niemand op het eiland communiceren door de stroomuitval. Ik had geen idee hoe mensen eraan toe waren. Toen kwamen de eerste beelden binnen van CNN die met een helikopter over Dominica vloog. Er was níks meer over van het eiland. Ongelooflijk.”
Ik kon na orkaan Maria met niemand op Dominica communiceren
“Ik vond het moeilijk dat ik daar niet was, want ik voel me thuis op Dominica. In 2016 emigreerde ik hiernaartoe voor de liefde. De relatie ging uit, maar ik bleef. Ik ben verbonden met het eiland en de mensen. De orkaan was een soort gezamenlijke ervaring waar ik bij had moeten zijn. Ik voelde me schuldig dat ik het had overleefd, maar uiteindelijk kreeg ik er vrede mee. Met familie en vriendinnen heb ik erover gepraat.”
Driedubbel verdriet
“Ik was tijdens de orkaan in Nederland voor de crematie van mijn moeder. Twaalf weken daarvoor was mijn vader overleden. Van hem heb ik afscheid kunnen nemen, bij mijn moeder was ik net op tijd voor de crematieplechtigheid. Door al deze gebeurtenissen had ik driedubbel verdriet, ik wist niet meer goed wat ik voelde. Het heeft lang geduurd voordat ik alles een plekje kon geven. Ik verwerkte mijn gevoelens door te schrijven in een dagboek. Wat voel ik, wat ga ik nu doen, hoe loopt het als ik terugga naar Dominica? Alles om het maar uit mijn hoofd te krijgen en daar weer ruimte te creëren. Inmiddels is het vier jaar geleden; de pijn van het verlies is minder, maar het gemis blijft.”
Mijn huis had geen dak meer en binnen was alles vernield
“Het heeft nog drie maanden geduurd voordat ik weer terug kon naar Dominica. Er gingen geen vluchten, er was geen water of eten. Drie weken na de orkaan kreeg ik contact met non-profitorganisatie Lifeline Ministries op Dominica. Tina, de uitvoerend directeur, zei dat de situatie vreselijk was en ik niet terug kon komen. Uiteindelijk landde ik op 11 december op Dominica. Tina heeft een huis met twee verdiepingen waarvan ze de bovenverdieping verhuurde en ik kon bij haar intrekken. Het huis dat ik voorheen huurde was namelijk flink beschadigd; er was geen dak meer en binnen was alles vernield door de tropische regens.”
Alles verwoest
“Toen ik het eiland met eigen ogen zag, kon ik wel janken. Het was zó heftig. Er was geen enkele boom waar nog blad aan zat. Elk gebouw was beschadigd of verwoest. Sommige mensen hadden geen huis meer. De overheid is nu nog bezig met huizenbouw, dat heeft tijd nodig in een ontwikkelingsland.
Alle spullen die ik niet mee naar Nederland had genomen, was ik kwijt. Op Dominica lag nog een jurk – daar vallen inmiddels de gaten in, maar ik bewaar hem – en twee paar schoenen. Mijn foto’s waren sowieso in Nederland, vanwege het vochtige en warme klimaat op het eiland. En de sieraden die ik heb, draag ik. Alles wat ik aan kleding was verloren, kocht ik nieuw in Nederland. Dus ik ging met twee volle koffers terug. Wat ik jammer vind; met cadeaugeld van mijn ouders had ik een tablet gekocht. Die is waarschijnlijk gestolen op Dominica. Maar spullen zijn het minst belangrijk; er zijn veel ergere dingen gebeurd.”
Er liepen grote kakkerlakken
“Ik woonde vier maanden bij die non-profitorganisatie. Ik had er mijn eigen slaapkamer en deelde de keuken en woonkamer. Het was een leuke ervaring: er woonde een vrouw uit Oeganda die werkt voor de Verenigde Naties, en een man uit Kenia die voor zijn organisatie mensen leert omgaan met een noodradio. Met hen heb ik nog steeds contact. Na vier maanden werd de kamer verhuurd aan gasten, dus verhuisde ik naar een eigen woonruimte. Die plek was allesbehalve ideaal: er liepen grote kakkerlakken en de toilet en douche zaten létterlijk in een kast. Toen ik een betaalde baan had gevonden bij een bouwbedrijf, verhuisde ik naar een fijn huis zónder huisdieren.”
Stichting voor kinderen
“Na de orkaan was Unicef hier met child friendly spaces; tenten waar kinderen naartoe kunnen terwijl de ouders bezig zijn met het huis opknappen of herbouwen. Ouders wisten dat hun kinderen veilig waren en hier konden zij hun gevoelens uiten door middel van spel en creativiteit. Toen de grootste nood voorbij was, vertrok Unicef. Ik dacht: hoe gaaf zou het zijn als dit permanent is. Naast de traumatische ervaring door de orkaan, komt er veel misbruik, huiselijk geweld en armoede voor in Dominica. Creativiteit kan de kinderen helpen zich te uiten en op die manier beter met hun huidige en toekomstige omstandigheden om te gaan.
Ik richtte de stichting Breadfruit House Dominica Foundation op. Kinderen van 6 tot 12 jaar kunnen er terecht. Bepakt en bezakt met lijm, glitter, papier en andere knutselspullen ga ik naar een lagere school die een klaslokaal ter beschikking stelt. Eerst zorg ik dat het groepje van tien kinderen eten heeft gehad, daarna gaan we aan de slag met thema’s zoals pestgedrag, dankbaarheid en complimenten geven. Kinderen die in hun schulp gekropen zijn, durven na een tijdje hun verhaal te vertellen aan de hand van wat ze geknutseld hebben. Het werk geeft mij zo veel voldoening. Het allerbelangrijkst is dat ik de kinderen laat voelen dat ik ze zie staan. Ze zijn goed zoals ze zijn.”
De kans op een nieuwe orkaan weerhoudt me niet om hier te blijven. Hier voel ik me thuis
“Op het moment dat er weer een orkaan komt, weet ik niet hoe ik ga reageren, maar ik ben er niet bang voor. Vanaf 1 juni tot en met 30 november is het orkaanseizoen op Dominica. Dan nemen we voorzorgsmaatregelen: alle belangrijke papieren in een ziplock zakje, voldoende blikgroenten, opgeladen apparaten en powerbanks, up-to-date medicijnen, contant geld in huis en een extra gasfles om te koken. Het huis waar ik nu woon heeft orkaan Maria goed doorstaan. De kans op een nieuwe orkaan weerhoudt me er helemaal niet van om hier te blijven wonen. Hier voel ik me thuis.”
Meer over het werk van Marieke vind je op: Breadfruithousedominica.com
Tekst: Anouk van de Schootbrugge
