Nieuwe EO-podcastserie: Eik en ik
'Geworteld zijn als een eik, dat gun ik iedereen'
In zijn jongere jaren werd Wim Eikelboom weleens geplaagd met zijn achternaam. In de EO-podcastserie Eik en ik gaat hij tien afleveringen lang op zoek naar de geschiedenis van zijn naam en neemt hij de luisteraar mee in de wondere wereld van deze knoestige bomen. “De podcast heeft mij ook als christen nieuwe inzichten opgeleverd.”
“Ik heb altijd al een zwak voor bomen gehad,” begint Wim. “Ik ben een natuurliefhebber en kwam nu op een punt dat ik graag meer wilde weten over mijn naam. De eik is de meest voorkomende loofboom in Nederland.”
Maar op dit moment heeft deze helaas wel een imagoprobleem. Door de eikenprocessierups staat-ie nu in een kwade reuk. Wim baalt daarvan. “Ik vind dat we niet zo kritisch moeten zijn op de eik. Een oude eik draagt bijvoorbeeld enorm bij aan de biodiversiteit.”
Gerechten van eikels
“In de podcast begin ik bij mezelf,” vervolgt Wim. “Ik ga in gesprek met onder anderen mijn vader over de herkomst van onze naam. In mijn jeugd ben ik er ook wel mee geplaagd. Ik vraag me af: waar komt mijn naam vandaan? Daarna ga ik op zoek naar mooie eikenverhalen. Dat doe ik door echt op pad te gaan. Ik breng bijvoorbeeld een bezoekje aan de oudste eik van Nederland en probeer gerechten van eikels.”
De eik is, volgens Wim, een boom die onwillekeurig oproept tot bespiegelingen over het leven. “Het zijn indrukwekkende bomen, waar je volgens mij ook wijze lessen uit kunt trekken. De eik is diepgeworteld. Wanneer je als mens ook zo geworteld bent, kun je heel veel aan. Je kunt oud worden, je kunt rustig blijven als het moeilijk is en je kunt de storm aan.”
Ik vind het jammer dat Bonifatius eiken omhakte
Huis van de eiken
“De podcast heeft mij ook als christen nieuwe inzichten opgeleverd,” benadrukt Wim. “Neem het bekende verhaal over Bonifatius, die ooit ‘heidense’ eiken omhakte toen hij het christendom in de Lage Landen kwam verkondigen. In zijn tijd werden eiken vereerd door oervolken, die ze als goddelijk beschouwden. Met de kennis van nu vind ik het toch wel heel jammer dat Bonifatius dat deed. Hij had het evangelie ook kunnen brengen zonder die bomen om te hakken.”
Wim ontdekte ook dat deze boomsoort in het Oude Testament een speciale plek inneemt: Abraham, Jakob en Jozua hebben allemaal iets bijzonders met een plek waar eiken groeiden. “We lezen dat Abraham er een altaar bouwde, Jakob er een herdenkingsplek oprichtte en dat Jozua er een gedenksteen neerzette. Allemaal bij een eikenbos; dat staat er heel expliciet bij vermeld. Bijvoorbeeld Betel, dat vaak wordt vertaald als ‘huis van de Heer’. Maar in het Hebreeuws betekent ‘El’ niet alleen ‘God’; je kunt het ook vertalen met ‘eik’. Betel kan dus ook worden uitgelegd als: het huis van de eiken.”
Een altaar voor God
En daarmee komt Bonifatius weer in beeld: “Het zou heel goed kunnen dat het eikenbos een plek was waar ook in Abrahams tijd bomen al werden vereerd door de heidenen. Maar hij hakte ze niet om: hij bouwde er gewoon een altaar voor God. Zo kan het dus ook.”
Wat Wim in dit verband hoopvol stemt, is dat hij merkt dat het respect voor bomen wereldwijd aan het groeien is. “Als bomen worden omgehakt,” legt hij uit, “krabben mensen zich sneller – terecht – achter de oren: is het wel écht nodig? Wij hebben bomen nodig voor zuurstof en zeker ook voor het klimaat. Ik hoop daarom dat deze EO-podcast een stukje bewustzijn creëert: bomen hebben ons zo veel te bieden – en zéker de eik.”
Tekst: Tamara Brandemann
