Podcast 'Zout': op bezoek bij moordenaars en verkrachters

In de podcast ZOUT! van 17 april gaat presentator Chris Segers op pad met Koop Moraal. Koop werkt sinds zijn pensionering als vrijwilliger bij Gevangenenzorg Nederland. Hij gaat regelmatig op bezoek bij gevangenen en tbs-patiënten die zware delicten op hun naam hebben staan. "Het doel is om samen op te trekken naar herstel." 

“De man die ik nu in de gevangenis bezoek heeft nog vele jaren aan gevangenisstraf te gaan. Hij is betrokken geweest bij moord”. Desalniettemin ziet Koop Moraal het als zijn opdracht om deze man te bezoeken. “Het is een van de ‘gaven van barmhartigheid’ om gevangenen te bezoeken. “Soms is dat niet makkelijk, maar realiseer je wel: achter iedere deur in de gevangenis zit een mens van vlees en bloed. Vaak hebben deze mensen haarscherp op het netvlies dat het terecht is dat ze een lange straf moeten uitzitten.” 

'Boefje'

De coronacrisis heeft ook de gevangenissen hard geraakt. Gevangenen mogen geen bezoek ontvangen, daardoor zaten veel van hen bijna 24 uur per dag in de cel. Gelukkig wordt voor vrijwilligers van Gevangenenzorg nu weer ontheffing verleend. “Je moest eens zien hoe blij ‘mijn boefje’ was. Hij schitterde van blijdschap” aldus Koop Moraal. Als Koop over de gevangene praat die hij bezoekt heeft hij het steevast over ‘mijn boefje’.

“Als ik vertel, bijvoorbeeld aan mijn kleinkinderen, wat ik doe als vrijwilliger, wil ik het niet te zwaar maken. Vandaar dat het in de loop van de tijd ‘boefje’ is geworden. Ja, het is een zware jongen en hij is betrokken geweest bij een moord. Maar ik wil daaraan voorbij kijken, zonder goed te keuren wat er is gebeurd. Ik wil van mens tot mens met hem in contact zijn, verbinding leggen. Voor ons beiden is het contact heel erg waardevol.” 

Koop Moraal is manager geweest en stond vrij zakelijk in het leven. Dit vrijwilligerswerk heeft hem veranderd, hij is er een ander mens door geworden. "Dat had ik veel eerder moeten doen maar beter laat dan nooit," zegt Koop nu. "Ik heb geleerd om objectief en onbevooroordeeld naar iemand te kijken. Als je dat doet ontstaat er verbinding. En dat ervaar ik als mooi."

Terugkeer in de maatschappij

Gevangenenzorg heeft ongeveer zeshonderd vrijwilligers die in het hele land gevangenen bezoeken. Een gedetineerde wordt een straf opgelegd door de rechter – als een vorm van vergelding voor de misdaad die hij heeft gepleegd. Daarna, na het uitzitten van die straf, zou iemand dan weer terug moeten kunnen keren in de maatschappij. Maar de praktijk is dat velen die mensen toch altijd als een misdadiger blijven zien.