Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Reinier kijkt plaatjes: de geur van Jezus door de geschiedenis

Deze zomer stap je vast weer een paar oude kerken in. Reinier Sonneveld geeft wat uitleg bij al die beelden die je daar ziet. Deze keer deel 6: ‘zit’ Jezus al in het Oude Testament?

Deel:

Je kunt de Bijbel zuiver historisch gebruiken en gaan puzzelen wat-waar-wanneer precies is gebeurd. Vinden de meeste mensen niet het meest interessante. 

Het gaat ons vaker om de betekenis van een verhaal. Wat doet het ertoe of er een exacte Adam en Eva waren en wanneer dat allemaal plaatsvond? We willen weten wat ‘zondeval’ in onze leven betekent. Of er nu nog een ‘boom van kennis van goed en kwaad’ is en waar je die dan ziet. 

Malle gedachte

Een derde uitlegmanier is in het Westen min of meer vergeten, die je typologisch, geestelijk of symbolisch kunt noemen.

Je kunt je ook wel voorstellen waarom deze in onze contreien niet zo veel meer wordt gebruikt. Je belandt al snel in eindeloos gemeander over dat, zeg, die vijf stenen die David pakt om Goliat mee te verslaan ‘eigenlijk’ de vijf boeken van de Tora zijn, of iets dergelijks. Daar kun je als westerling weinig mee. Want het is niet ‘echt’ zo. Het voelt als inlegkunde. 

Toch. Denk eens mee. 

Die malle gedachte dat die vijf stenen van David ‘eigenlijk’ de vijf boeken van de Joodse Tora zijn… Dan zeg je dus dat David ‘eigenlijk’ met woorden Goliat versloeg – dat wij het beste met woorden kunnen vechten. En goed gedrag. Want de Tora is de Wet. Met moreel leven kun je de vijand verslaan. Hmm… Dat is zoiets als: verbeter de wereld begin bij jezelf. Nuttige gedachte, nog steeds wel. 

Link met Jezus

Hiervoor gaf ik een Joods voorbeeld, maar in christelijke schilderijen zie je dat bij de oudtestamentische verhalen telkens de link met Jezus wordt gelegd. Alsof Jezus er toen al was en opeens overal opduikt. 

Nou… 

Het aardige is natuurlijk dat het hele idee dat Jezus Gods zoon is, inderdaad betekent dat hij er al eerder was dan zijn geboorte. En als God inderdaad het meest op Jezus lijkt – dé kerngedachte van het christendom – dan is alles wat God doet, dus Jezus-achtig. En zal ‘Jezus’ dus overal opduiken waar iets hemels plaatsvindt. 

Toen ik mijn zoontje de kinderbijbelverhalen begon voor te lezen, viel me op hoe vaak er iemand uit een extreem rottige situatie wordt gered. Telkens weer. De drie vrienden van Daniel uit de vurige oven. Daniel zelf uit de leeuwenkuil. Jona uit de walvis. Jozef uit de put. Enzovoorts, enzovoorts.

afbeelding
afbeelding.

Reddende kracht

Die laatste twee zijn hierboven afgebeeld, links en rechts, in een zogeheten ‘armenbijbel’. Met plaatjes dus. Het in de put gooien van Jozef en in het water gooien van Jona, zijn daar gelinkt aan het in het graf leggen van Jezus. En we weten wat er met Jozef en Jona gebeurde, dus… 

Het voelt vergezocht. Maar waarom eigenlijk? Die oude tekenaars wisten ook wel dat Jezus niet Jona of Jozef ís. Maar diezelfde kracht, diezelfde God, die hen redde uit de diepste donkerte, is nog steeds werkzaam bij Jezus. En daarom voelt het voor hen heel natuurlijk om die link te leggen. 

Zoek de links

Zo gaat God met onze werkelijkheid om. Zo nu en dan stuitert iemand terug van de bodem omhoog. Uiteindelijk stuiteren we allemaal terug van de bodem omhoog.

Op dit glas-in-loodraam zie je zelfs zeven links met Jezus. De bovenste rij zijn verhalen over Jezus, daaronder de ‘prefiguraties’ in het Oude Testament. Eentje geef ik weg: Jezus die omhooggericht aan het kruis hangt, wordt eronder vergeleken met Mozes die de koperen slang opheft in de woestijn ter genezing. 

afbeelding
afbeelding.

Kun jij de andere zes uitvogelen? 

Geschreven door

Reinier Sonneveld

--:--